Hello to Emptiness: Η νέα διακαλλιτεχνική περφόρμανς – συναυλία στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Με αφετηρία τα ελληνικά παραδοσιακά μοιρολόγια, το έργο Hello to Emptiness εξερευνά διαπολιτισμικούς τρόπους διαχείρισης του πένθους, λειτουργεί σαν ηχώ και τολμά να οραματιστεί ένα πιο γειωμένο και ανθρώπινο μέλλον, κάνοντας τα δάκρυα να χορεύουν.

Το Hello to Emptiness παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία, σκηνικό και κείμενο της καλλιτεχνικής διευθύντριας της ομάδας MOUVOIR Στέφανι Τηρς, μουσική των Μάρθας Μαυροειδή και Μαριάνας Σαντόφσκα (την οποία οι Ανατολικοευρωπαίοι κριτικοί αποκαλούν «Ουκρανή Μπιορκ») και με τη συμμετοχή μουσικών και χορευτών από την Ισπανία και τη Γαλλία, καθώς και της Χορωδίας 65+ των Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων της ΕΛΣ. Παράλληλα με τη σκηνική παρουσίαση του έργου, η βιντεοεγκατάσταση Voices of Laments θα φιλοξενηθεί στο φουαγέ του Goethe-Institut Athen (12-20/4).

Το Hello to Εmptiness αποτελεί συμπαραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ με MOUVOIR Κολωνίας (Γερμανία), Théâtre de Nîmes (Γαλλία), SIDance – Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Σεούλ (Νότια Κορέα), tanzhaus nrw Ντύσσελντορφ (Γερμανία), LOFFT – DAS THEATER και Δίκτυο θιάσων Freihandelszone Κολωνίας (Γερμανία).

Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

«Όλες αυτές οι χαμένες ζωές είναι πενθήσιμες, που σημαίνει πως είναι ζωές άξιες να αναγνωριστούν, ισάξιες με οποιαδήποτε άλλη ζωή, με αξία ανυπολόγιστη.» (Τζούντιθ Μπάτλερ, «Το πένθος είναι πολιτική πράξη», 2020)

Πώς αντιμετωπίζουμε το κενό που δημιουργείται όταν οι συνάνθρωποί μας, τα τοπία, τα είδη των φυτών και των ζώων και οι πληθυσμοί εξαφανίζονται ή πεθαίνουν; Πώς κοιτάζουμε, πώς αισθανόμαστε και πώς αντικατοπτρίζουμε τον χώρο που απομένει; Με τι τρόπο αντηχεί η τρύπα που αφήνει η απώλεια μέσα μας; Οι περισσότερες δυτικές κοινωνίες δεν προσφέρουν παρά ελάχιστο χώρο και χρόνο στις εμπειρίες του θανάτου και του πένθους.

Η νέα διακαλλιτεχνική περφόρμανς – συναυλία με τίτλο Hello to Emptiness φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως αντηχείο που εστιάζει στην επανεφεύρεση χαμένων στρατηγικών για την αντιμετώπιση αυτού του κενού. Αποτελεί έναν παραστασιακό αναστοχασμό πάνω στην έννοια της κοινωνικής τρωτότητας και θέτει ερωτήματα σχετικά με τη διαπραγμάτευση του πένθους, έννοιας ιδιαίτερα φορτισμένης στην τρέχουσα, ευάλωτη περίοδο της υγειονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης.

Το Hello to Emptiness αξιοποιεί με υβριδικό τρόπο τα σώματα των ερμηνευτών, χορευτών που τραγουδούν και τραγουδιστών που χορεύουν, δίνοντας έμφαση στη βαθιά σχέση που συνδέει το σώμα με τη φωνή και την αναπνοή. Στην αφετηρία της έρευνας των δημιουργών βρίσκεται η ελληνική παράδοση του μοιρολογιού, πανάρχαια παγανιστική παράδοση που δεν εξαντλείται στον διάλογο με τους νεκρούς, αλλά εφαρμόζεται επίσης στην επικοινωνία του ανθρώπου με το φυσικό του περιβάλλον, αξιοποιώντας ήχους που μιμούνται το ζωικό βασίλειο και τα στοιχεία της φύσης.

Πέντε διεθνείς καλλιτέχνες με διακαλλιτεχνική πείρα και επικεφαλής τη σκηνοθέτρια Στέφανι Τηρς (η δουλειά της οποίας εμπλέκεται σε βάθος με θέματα κοινωνικού σχεδιασμού και ευθύνης), την πολυσχιδή συνθέτρια, τραγουδίστρια και ερμηνεύτρια Μάρθα Μαυροειδή και τη δημοφιλή Ουκρανή τραγουδίστρια και συνθέτρια Μαριάνα Σαντόφσκα, που δημιουργεί ένα περίτεχνο ηχητικό κράμα συνδυάζοντας τη μουσική πρωτοπορία με την παράδοση, συνεισφέρουν τις προσωπικές και υποκειμενικές γνώσεις τους γύρω από πολιτισμικές τεχνικές με ρίζες σε διαφορετικούς πολιτισμικούς χώρους (Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία, Ουκρανία, Ισπανία). Μαζί τους επί σκηνής ο Ισπανός χορευτής Χουάν Κρουθ Ντίαθ ντε Γκαράιο Εσναόλα, ο Γάλλος χορευτής Ζυλιέν Φερραντί και η Γαλλίδα χορεύτρια, τραγουδίστρια και μουσικός Μανόν Παράν. Με εργαλείο τη γνώση των επιμέρους παραδόσεών τους, οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν συνδυάζουν σκοπούς και τελετουργίες από τα Βαλκάνια και άλλες περιοχές, δημιουργώντας μια παράσταση που ιχνηλατεί την οικεία όσο και, ταυτόχρονα, συλλογική και ενοποιητική διάσταση του θρηνητικού τραγουδιού.

Η Μάρθα Μαυροειδή σημειώνει: «Η ιδέα της “απώλειας” σχετίζεται στενά με την ιδέα του “χρόνου”. Ο χαμός ενός προσώπου, ενός τοπίου ή ενός είδους είναι μια στιγμή συνειδητοποίησης του περάσματος του χρόνου. Η τέχνη έχει τη δύναμη να διαμεσολαβεί τα μεγάλα αναπάντητα ερωτήματα, τις απορίες όπως “τι είναι ο χρόνος”, δίνοντας νόημα στο ερώτημα το ίδιο. Η μουσική, ως τέχνη του χρόνου, ανασκευάζει το βίωμα του χρόνου για τον άνθρωπο. Προσφέρει μια ηχητική απάντηση στα αινιγματικά ερωτήματα, δίνοντας έτσι νέο νόημα στο αίσθημα της απώλειας. Οι φωνές μας είναι μαρτυρία της παρουσίας μας στο εδώ και το τώρα. Φέρουν όμως, ταυτόχρονα, το βάρος της μνήμης, όλων όσων έχουν βιωθεί. Ξετυλίγοντας το νήμα των παραδοσιακών φωνητικών εκφράσεων του πένθους, θα επιχειρήσουμε να διεισδύσουμε στην ουσία της ανθρώπινης έκφρασης».

Παράλληλα, η Χορωδία 65+ των Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων της ΕΛΣ δρα ως ηχογόνο σώμα όπου αντηχούν ταυτόχρονα το παρελθόν και το μέλλον, υφαίνοντας ιστορικοπολιτισμικά νήματα και θέτοντας τις δράσεις των ερμηνευτών εντός του αναπόφευκτου συγκειμένου των ορίων της ανθρώπινης ύπαρξης. Ξεκινώντας από την ιστορική ανασκαφή υπαρκτών όσο και ποικίλων τελετουργικών πρακτικών, η παραγωγή Hello to Emptiness επιδιώκει να γεννήσει δυνατότητες για μελλοντικές εφαρμογές, αναπροσδιορισμούς και καινοφανείς χρήσεις των πένθιμων τραγουδιών και των παραδοσιακών τελετουργιών που την ενημερώνουν, τοποθετώντας το νόημα, τον αντίκτυπο και τη μορφή τους σε μια προοπτική τόσο καλλιτεχνική όσο και ουτοπική.

Παράλληλη δράση

Voices of Laments
Βιντεοεγκατάσταση
Σε συνεργασία με το Goethe-Institut Athen

Παράλληλα με την παρουσίαση του Hello to Emptiness στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, η βιντεοεγκατάσταση Voices of Laments θα φιλοξενηθεί στο κάτω φουαγέ του Goethe-Institut Athen (Ομήρου 14-16, 106 72, Αθήνα) από τις 12 έως και τις 20 Απριλίου 2022, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Η εγκατάσταση Voices of Laments συνυφαίνει οπτικοακουστικό υλικό τεκμηρίωσης από διαφορετικές περιοχές του κόσμου (Ελλάδα, Κορέα, Κένυα, Βραζιλία) σε συνεργασία με εντόπιους ηθοποιούς (τους επονομαζόμενους «δορυφόρους»). Οι καλλιτεχνικοί αυτοί δορυφόροι θα σχηματίσουν ανεξάρτητους πυρήνες έρευνας και παραγωγής με ερωτήματα που θα οριστούν από κοινού. Πρόκειται για μια δομική απόπειρα ανάπτυξης διεθνών προτύπων συνεργασίας σε ισότιμη βάση, μέσω της οποίας οι δημιουργοί επιχειρούν να προσεγγίσουν ένα κοινό, παγκόσμιο πένθος.

Ημέρες και ώρες επίσκεψης:
Δευτέρα – Πέμπτη: 9.00 – 20.00, Παρασκευή: 9.00 – 16.00, Σάββατο: 9.00 – 14.00

Στέφανι Τηρς

Σπούδασε χορό, ανθρωπιστικές επιστήμες και, αργότερα, τέχνες νέων μέσων στην Ανώτατη Σχολή Νέων Μέσων για την Τέχνη Κολωνίας. Με την ομάδα MOUVOIR, που ίδρυσε το 2000, δημιουργεί παραστάσεις, ταινίες και εγκαταστάσεις που έχουν παρουσιαστεί και βραβευτεί επανειλημμένα στη Γερμανία και στο εξωτερικό. Από την ίδρυσή της, η ομάδα MOUVOIR είναι αφοσιωμένη στην παραγωγή πειραματικών διακαλλιτεχνικών έργων με διεθνείς καλλιτέχνες και συμπαραγωγούς. Η Στέφανι Τηρς δίδαξε ως επισκέπτρια καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Θεατρικών Σπουδών του Γκήσεν Γερμανίας και στο Κολέγιο Μουσικής και Χορού Κολωνίας. Ως μέλος του δικτύου θιάσων Freihandelszone, είναι καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ GLOBALIZE:COLOGNE από το 2017. Αντιλαμβάνεται το χορογραφικό της έργο ως μέρος ενός ευρύτερου υποδείγματος διακαλλιτεχνικής κινησιολογικής έρευνας, που αρχικά περιλάμβανε τα νέα μέσα, κατόπιν ολοένα και περισσότερο τις εικαστικές τέχνες και την ποπ κουλτούρα, και τρεχόντως ενσωματώνει πρωτίστως τη μουσική στη χορογραφική νοοτροπία. Από το 2011, η έμφαση τοποθετείται επίσης στη συλλογική εργασία γύρω από το θέμα της μετα-αποικιοκρατίας με καλλιτέχνες από την υποσαχάρια Αφρική. Το 2016 οργάνωσε το City Dance Köln βασισμένη σε μια ιδέα της πρωτοπόρου του χορού Άννας Χάλπριν. Η πολιτικά εμπνευσμένη καλλιτεχνική εκδήλωση περιέλαβε πάνω από 600 ερμηνευτές και 10.000 συμμετέχοντες περαστικούς που διέσχισαν την πόλη της Κολωνίας με κίνηση και χορό.

Μάρθα Μαυροειδή

Αποφοίτησε από το Μουσικό Γυμνάσιο Παλλήνης. Έχει σπουδάσει μουσικολογία στην Αθήνα, εθνομουσικολογία στο Λονδίνο (SOAS) και στο Λος Άντζελες (UCLA) και σύγχρονη μουσική στο Ωδείο του Άμστερνταμ. Έχει συμμετάσχει σε συναυλίες παραδοσιακής και σύγχρονης μουσικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Αίθουσα Βασίλισσας Ελισάβετ Λονδίνου, Ίδρυμα Ωνάση Νέας Υόρκης, Εθνική Λυρική Σκηνή, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση κ.α.). Με το Martha Mavroidi Quartet έχουν δώσει συναυλίες σε Ευρώπη και Αμερική. Επιπλέον, είναι μέλος του φωνητικού κουαρτέτου Γιασεμί. Έχει συνθέσει μουσική για τον κινηματογράφο και για παραστάσεις χορού και θεάτρου. Το 2021 συνέθεσε το μουσικό έργο Το τραγούδι της κυρα-Δομνίτσας, μια παραγγελία της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση. Συντονίζει το εργαστήρι φωνητικού συνόλου The Happy Hour Choir και διευθύνει τη χορωδία παραδοσιακής μουσικής Η ροδιά. Έχει εκδώσει πέντε προσωπικούς δίσκους και ένα βιβλίο με συνθέσεις για φωνητικό σύνολο.

Μαριάνα Σαντόφσκα

Στα γεμάτα ενέργεια προγράμματά της, η τραγουδίστρια, ηθοποιός και συνθέτρια Μαριάνα Σαντόφσκα δημιουργεί ένα κράμα παραδοσιακής και πρωτοποριακής μουσικής. Αρχαϊκές επικλήσεις καλοκαιρινής νύχτας, τραγούδια του γάμου και τραγούδια των απόδημων πληθυσμών από μακρινά χωριά της αγροτικής Ουκρανίας μεταστοιχειώνονται σε σύγχρονο ήχο. Δημιουργώντας τις δικές της καινοτόμες συνθέσεις και μεταγραφές σε διάλογο με αρχαίες παραδόσεις, η Μαριάνα Σαντόφσκα προσεγγίζει κάθε κομμάτι με καινοφανή και μοναδικά προσωπική οπτική. Η φωνητική της έκταση και ισχύς ώθησαν την εφημερίδα The New York Times να τη συγκρίνει με τη ροκ σταρ Πόλλυ Τζην Χάρβεϋ.

Συμπαραγωγή με MOUVOIR Κολωνίας (Γερμανία), Théâtre de Nîmes (Γαλλία), SIDance – Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Σεούλ (Νότια Κορέα), tanzhaus nrw Ντύσσελντορφ (Γερμανία), LOFFT – DAS THEATER, Δίκτυο θιάσων Freihandelszone Κολωνίας (Γερμανία)

Καλλιτεχνική διεύθυνση, σκηνοθεσία, σκηνικό, κείμενο: Στέφανι Τηρς σε συνεργασία με τον θίασο
Μουσική σύνθεση: Μάρθα Μαυροειδή, Μαριάνα Σαντόφσκα
Μουσική διεύθυνση: Μάρθα Μαυροειδή
Δραματουργία, κείμενα: Σταυρούλα Παναγιωτάκη
Kοστούμια: Λώρεν Στηλ
Σχεδιασμός φωτισμών, τεχνική διεύθυνση: Μπεγόνια Γκαρθία Νάβας
Συνεργάτης δραματολόγος: Γκυ Κόολς

Ερμηνεύουν: Μάρθα Μαυροειδή, Χουάν Κρουθ Ντίαθ ντε Γκαράιο Εσναόλα, Μανόν Παράν, Μαριάνα Σαντόφσκα, Ζυλιέν Φερραντί

Συμμετέχει η Χορωδία 65+ των Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων της ΕΛΣ

Συνεργασία με Ευρωπαϊκό Κέντρο Τεχνών Hellerau Δρέσδης (Γερμανία)

Με την υποστήριξη του ταμείου χορευτικών συμπαραγωγών NATIONALE PERFORMANCE NETZ που χρηματοδοτείται από τον Επίτροπο της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Γερμανίας για τον Πολιτισμό και τα Μέσα, του Ιδρύματος Τεχνών Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας (Γερμανία), του Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστήμης Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας (Γερμανία) και του Γραφείου Πολιτισμού του Δήμου Κολωνίας (Γερμανία).

Η βιντεοεγκατάσταση Voices of Laments υποστηρίζεται από τα Goethe-Institut Kenia και Goethe-Institut Athen.