Διευκρινίζοντας ότι όλες του οι συνεργασίες γεννιούνται από «κεραυνοβόλο έρωτα» για ένα κείμενο, ο Ίβο βαν Χόβε, που άνοιξε και το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών 2018 με την πολύ δυνατή σκηνική μεταφορά των έργων του Μπέργκμαν Περσόνα / Μετά την πρόβα, συναρθρώνει εδώ δυο κείμενα του Ευριπίδη τα οποία αφηγούνται την ιστορία της Ηλέκτρας και του Ορέστη στη συνέχειά της ή το πώς τα δυο αδέρφια ξαναβρέθηκαν και συμμάχησαν για να εκδικηθούν τη μητέρα τους, Κλυταιμνήστρα, και τον εραστή της, Αίγισθο. Η παράσταση σηματοδοτεί την υποδοχή της Ηλέκτρας του Ευριπίδη στο ρεπερτόριο της Κομεντί Φρανσαίζ, ενώ η τελευταία παρουσίαση του Ορέστη στην Αίθουσα Ρισελιέ χρονολογείται από το 1923.
Αναγνωρισμένος για τη δεινότητά του να «ξεδιπλώνει» τα κείμενα επί σκηνής, ο σκηνοθέτης του Toneelgroep Amsterdam ανανεώνει διαρκώς την αισθητική του και τη σχέση του με τους ηθοποιούς. Παρότι αποκηρύσσει τη σχολή της «μεθόδου», επανέρχεται στο αρχαίο δράμα τιμώντας την κοινωνική διάσταση αυτού του θεάτρου και φωτίζει τον μύθο με έντονη συναίσθηση του πόσο επίκαιρος παραμένει.
Η υπόθεση, από τον Ίβο βαν Χόβε
Η Ηλέκτρα και ο Ορέστης είναι αδέρφια. Νέοι, πληγωμένοι, εύθραυστοι και ευάλωτοι, μετατρέπονται σε άγρια ζώα. Στην πραγματικότητα δεν γνώρισαν ποτέ τον πατέρα τους, που είχε φύγει ως αρχιστράτηγος του στρατού των Αργείων στον πόλεμο της Τροίας. Η απουσία του τον καθιστά ήρωα στα μάτια τους. Η μητέρα τους, η Κλυταιμνήστρα, είναι ο εχθρός. Το σπίτι, το πεδίο της μάχης. Αποδιωγμένοι, η Ηλέκτρα και ο Ορέστης γίνονται, από παιδιά βασιλέων, πρόσφυγες στην ίδια τους την οικογένεια, στην ίδια τους την πατρίδα.
Λίγα λόγια για την Κομεντί Φρανσαίζ
Ιδρυμένη το 1680 από τους ηθοποιούς του Μολιέρου, η Κομεντί Φρανσαίζ είναι από τα παλαιότερα και διασημότερα θέατρα στον κόσμο. Με το πλούσιο αυτό φορτίο τριών αιώνων ιστορίας, ο μόνιμος θίασός της δίνει ζωή σ’ ένα ρεπερτόριο κλασικό και σύγχρονο, γαλλικό και ξένο (που μετρά σήμερα γύρω στα 3.000 έργα, 800 περίπου συγγραφέων). Περισσότερα από 400 άτομα εργάζονται ώστε να σηκώνεται κάθε βράδυ η αυλαία στην κεντρική σκηνή της στην καρδιά του Παρισιού (το Palais Royal). Η Κομεντί Φρανσαίζ είναι ο μόνος θεατρικός οργανισμός στη Γαλλία σήμερα που εφαρμόζει την πρακτική του εναλλασσόμενου ρεπερτορίου. Διαθέτει δύο ακόμα αίθουσες στο Παρίσι (το Θέατρο του Vieux-Colombier και το Studio-Théâtre) και παρουσιάζει συστηματικά τις παραγωγές της σε περιοδείες τόσο στη Γαλλία όσο και διεθνώς.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το ρητό στο οικόσημο του θιάσου, Simul et singulis (Όλοι μαζί και ο καθένας μοναδικός), ερμηνεύει τη δύναμη και τη διάρκειά της: το σύνολο τρέφει το άτομο, που με τη σειρά του εμπλουτίζει το σύνολο. Το μελίσσι, ως σύμβολο του οικοσήμου, υποδηλώνει μια πληθωρική δημιουργικότητα που ολοένα ανανεώνεται, καθιστώντας ταυτόχρονα το «Σπίτι του Μολιέρου» σχολείο των τεχνών του λόγου, χώρο ωρίμανσης και εστία δημιουργίας.
H Comédie-Française για τη συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών
Μετά τη μεγάλη επιτυχία των Καταραμένων, που έκαναν πρεμιέρα στην Αυλή των Τιμών του Παλατιού των Παπών ανοίγοντας το Φεστιβάλ της Αβινιόν 2016, και επαναλήφθηκαν στην Αίθουσα Ρισελιέ, ο Ίβο βαν Χόβε ξανασυναντά τον θίασο της Κομεντί Φρανσαίζ με μια νέα μεγάλη τοιχογραφία, που αυτή τη φορά συνδέεται με την οικογένεια των Ατρειδών. Ετούτη η δεύτερη συνεργασία της Κομεντί Φρανσαίζ με έναν από τους σημαντικότερους μαέστρους της θεατρικής σκηνοθεσίας διεθνώς, πάνω σε μια αρχαία ελληνική τραγωδία, προσέφερε την ιδανική ευκαιρία στον Éric Ruf, γενικό διευθυντή της Κομεντί Φρανσαίζ, και στον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, να ενώσουν τους δύο αυτούς μεγάλους οργανισμούς του ευρωπαϊκού θεάτρου.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Ivo van Hove
Σκηνική εκδοχή: Bart Van den Eynde και Ivo van Hove
Μετάφραση στα γαλλικά: Marie Delcourt-Curvers
Σκηνογραφία και σχεδιασμός φωτισμού: Jan Versweyveld
Κοστούμια: An D’Huys
Πρωτότυπη μουσική – Ηχητική σύλληψη: Eric Sleichim
Χορογραφία: Wim Vandekeybus
Δραματουργία: Bart Van den Eynde
Βοηθός σκηνοθέτη: Laurent Delvert
Βοηθός σκηνογράφου:Roel Van Berckelaer
Βοηθός ενδυματολόγου: Sylvie Lombart
Βοηθός φωτιστή: François Thouret
Βοηθός ήχου: Pierre Routin
Βοηθός χορογράφου: Laura Aris
Με τον θίασο της Κομεντί Φρανσαίζ: Claude Mathieu (Κορυφαίος), Cécile Brune, Sylvia Bergé, Julie Sicard (Χορός) , Éric Génovèse (Φρύγας υπηρέτης) , Bruno Raffaelli (Γέρος υπηρέτης της Ηλέκτρας), Denis Podalydès (Μενέλαος) , Elsa Lepoivre (Κλυταιμνήστρα / Ελένη), Loïc Corbery (Πυλάδης) , Suliane Brahim (Ηλέκτρα), Benjamin Lavernhe (Μυκηναίος), Didier Sandre (Τυνδάρεως), Christophe Montenez (Ορέστης), Rebecca Marder (Ερμιόνη), Gaël Kamilindi (Απόλλων).
Και τους ηθοποιούς της Ακαδημίας της Κομεντί Φρανσαίζ: Peio Berterretche (Αίγισθος), Pauline Chabrol, Olivier Lugo, Noémie Pasteger, Léa Schweitzer (Χορός)
και οι Adélaïde Ferrière, Emmanuel Jacquet, Rodolphe Théry – Trio Xenakis, Othman Louati, Romain Maisonnasse, Benoît Maurin (κρουστά)
Η γαλλική μετάφραση κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Gallimard
Παραγωγή Comédie-Française