Ηλίας Καρελλάς: Ταξιδεύοντας με ένα χάρτινο θίασο

Ανήκω στη γενιά των επαγγελματιών σκιοπαικτών που βλέπουν την τέχνη του θεάτρου σκιών ως ένα ζωντανό οργανισμό, που όχι μόνο επιβιώνει στο βάθη των αιώνων, αλλά το κυριότερο, μπορεί να παίξει έναν δυναμικό ρόλο στον πολιτιστικό χάρτη του τόπου μας αλλά και στην εκπαίδευση του σύγχρονου κοινού ξεκινώντας από τις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Ο Καραγκιόζης δεν είναι μόνο η καρικατούρα που αντιπροσωπεύει το λαό μας.  Πρόκειται για ένα όμορφο στιλιζαρισμένο είδος, που συνδυάζει πολλές τέχνες μαζί κι αυτό το κάνει τόσο ξεχωριστό: τη ζωγραφική (λαϊκή ή μη), το φωτισμό, τη μουσική, το τραγούδι. Παγκοσμίως και σε διάφορους πολιτισμούς συναντάμε πολλές και  διαφορετικές μορφές  θεάτρου σκιών. Χαρακτηριστικά και αξιοσημείωτα είναι αυτά της Κίνας, της  Ινδονησίας και της Τουρκίας για το έντονο παραδοσιακό τους ύφος. Το θέατρο σκιών, αφού ήρθε στην Ελλάδα από χώρες της Ανατολής αναπτύχθηκε  δραματουργικά και εικαστικά απ’ τους Έλληνες παίχτες, κάνοντας τον Καραγκιόζη  ένα λαϊκό σύμβολο.

Ο ελληνικός Καραγκιόζης αναμφισβήτητα αντιπροσωπεύει το λαό μας, που  αγωνίζεται με χιούμορ και αισιοδοξία, εξυπνάδα και πονηριά αλλά ταυτόχρονα είναι μια πανάρχαια τέχνη με τεράστια δυναμική που αρχίζει και μπαίνει σε ισότιμο διάλογο με τα άλλα είδη θεάματος χάρη σε εμπνευσμένες προσπάθειες καλλιτεχνών που αγαπούν και πιστεύουν στην παράδοση και την εξέλιξή της.

Προσωπικά, η σχέση μου με το θέατρο σκιών ξεκινά από τα παιδικά μου χρόνια, όταν σαν παιδί αφηνόμουν στη μαγεία του μπερντέ στο υπαίθριο θεατράκι του Χαρίδημου στην Πλάκα. Αργότερα, πριν ακόμα εισαχθώ στη σχολή Κινηματογράφου – Τηλεόρασης Λυκούργου Σταυράκου, μαθήτευσα στο πλευρό ενός σπουδαίου εκπροσώπου του ελληνικού θεάτρου σκιών, του Θανάση Σπυρόπουλου ενώ επίσης, διδάχθηκα και συνεργάστηκα και με τους Ευγένιο Σπαθάρη, Μάνθο Αθηναίο, Γιάνναρο κ.α.

Μετρώ λοιπόν 17 χρόνια πορείας κατά τα οποία έχω ταξιδέψει με το χάρτινο θίασο μου στις περισσότερες πόλεις και χωριά της Ελλάδας αλλά και στο εξωτερικό την καλοκαιρινή  σεζόν ενώ, κάθε  χειμώνα,  σε συνεργασία  με  διάφορους  φορείς παρουσιάζω πάνω από διακόσιες  παραστάσεις σε παιδιά  προσχολικής και σχολικής ηλικίας στην Αττική και στην περιφέρεια. Έτσι, εκτός από τις ειδικές παραστάσεις για ενήλικο κοινό, έχοντας καθημερινή επαφή με τους εκπαιδευτικούς αλλά κυριότερα  με το παιδικό κοινό, αντιλαμβάνομαι ότι το θέατρο σκιών αποτελεί πλέον ένα σημαντικό εργαλείο στην εκπαίδευση και είναι σημαντικό να ανοίξουν οι ορίζοντες στην Ελλάδα σχετικά με αυτό το είδος.

Η εξέλιξη αυτή με ωθεί στο να δημιουργώ κάθε χρόνο μια διαφορετική πρωτότυπη παράσταση θεάτρου σκιών για το χώρο του σχολείου, που βασίζεται στον παραδοσιακό Καραγκιόζη αλλά ταυτόχρονα έχει και εκπαιδευτικό περιεχόμενο. Για παράδειγμα, φέτος το χειμώνα η  παράσταση θεάτρου σκιών που θα ταξιδεύει στα σχολεία και έχει γενικό τίτλο «Φιγούρα Μαγεμένη»,  ξεκινά με μια ιστορική αναδρομή στο Ελληνικό θέατρο σκιών, όπου μαθαίνουμε τους πρώτους καραγκιοζοπαίχτες, βλέπουμε την παράσταση του Καραγκιόζη και στο τέλος μέσα από διαδραστικά παιχνίδια, μαθαίνουμε τα μυστικά της τέχνης του θεάτρου σκιών.

Παράλληλα, η σκιά είναι ένα εξαιρετικά δυνατό εικαστικό αλλά και δραματουργικό μέσο που χρησιμοποιώ στις παραγωγές για παιδικό κοινό στο θέατρο. Από το 2002 με κύριο άξονα το παραδοσιακό  θέατρο  σκιών, χρησιμοποιώντας  τη  μαγεία  της  σκιάς και αναζητώντας νέες  φόρμες στο θέατρο, δημιουργώ παραστάσεις που στηρίζονται στον πλούτο της παράδοσής του Θεάτρου Σκιών και στη δυναμική του, αλλά ενσωματώνουν και μέσα δραματοποίησης, όπως η κούκλα, η μάσκα, και, φυσικά, η παρουσία του ηθοποιού. Βασική πηγή έμπνευσης είναι οι διαχρονικές μελωδίες και οι ρυθμοί της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, τα παραδοσιακά μουσικά όργανα, η μυθολογία, τα λαϊκά παραμύθια και τα αριστουργήματα της ελληνικής και παγκόσμιας δραματουργίας. Φέτος με όχημα το κλασικό παραμύθι της Χιονάτης, στοχεύουμε να παρουσιάσουμε μια θεατρική εμπειρία που να βασίζεται στις παραδοσιακές μουσικές του κόσμου, στη σκιά και την κούκλα.

Info:

Ο Ηλίας Καρελλάς ξεκίνησε την πορεία του το 1996 με παραστάσεις Θεάτρου Σκιών. Το 2002 ίνει μια ανανεωτική πνοή στο Θέατρο για Παιδιά και Νέους, δημιουργώντας πρωτοποριακές παραστάσεις. Πρόσφατα συμμετείχε στην παράσταση «Μύθοι του Αισώπου» του Δημήτρη Παπαδημητρίου ένα μουσικό παραμύθι για τραγουδιστές ορχήστρα και θέατρο σκιών στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Ιδρύματος Ωνάση (9 & 10 Μαρτίου 2013). Το Σεπτέμβριο του 2102 διοργάνωσε το καινοτόμο φεστιβάλ KARAGIOZIS MUSIC PROJECT.  Το χειμώνα θα παρουσιάζει στο θέατρο Τριανόν τη «Χιονάτη» για παιδικό κοινό ενώ η «Φιγούρα Μαγεμένη» θα ταξιδεύει στο χώρο του σχολείου.