Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης παρουσιάζει ένα έργο επίκαιρο παρά τον χριστουγεννιάτικο τίτλο του… Πρόκειται για τη μαύρη κωμωδία του Pierre Notte, Χριστούγεννα, που να πάρει! Η γιαγιά είναι κάτω από το τραπέζι, σε σκηνοθεσία του Ηλία Κουντή.
Ο σκηνοθέτης Ηλίας Κουντής μας μιλάει για το έργο και τον συγγραφέα του, αλλά και για την οικογενειακή ζωή που παρουσιάζεται με δόσεις βιτριολικού χιούμορ, όπως αναφέρει και ο ίδιος.
CultureNow: Μέχρι και τις 28 Απριλίου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης μυρίζει κάτι από χριστουγεννιάτικο οικογενειακό τραπέζι! Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο του Pierre Notte, «Χριστούγεννα, που να πάρει! Η γιαγιά είναι κάτω από το τραπέζι». Γιατί το επιλέξατε και πόσο επίκαιρο είναι;
Ηλίας Κουντής: Πρόκειται για μια “μαύρη κωμωδία” η δράση της οποίας εκτυλίσσεται από την παραμονή των Χριστουγέννων ως την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Μια οικογένεια συναντιέται για να γιορτάσει τα Χριστούγεννα, σύμφωνα με την παράδοση, τίποτα όμως δεν πάει καλά και επιπλέον η γιαγιά εξαφανίζεται… Το επέλεξα γιατί πραγματικά πρόκειται για ένα “άλλο” θέατρο, που ενώ χρησιμοποιεί όλες τις γνωστές θεατρικές φόρμες, σταδιακά τις ανατρέπει, τις ειρωνεύεται με το βιτριολικό του χιούμορ. Είναι επίκαιρο επειδή έχει μια εντελώς σύγχρονη ματιά πάνω στις αιώνιες οικογενειακές σχέσεις.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
C. N.: Αποσπάσματα του έργου παρουσιάσατε τον Μάιο του 2012 στο Γαλλικό Ινστιτούτο στο πλαίσιο του φόρουμ σύγχρονου θεάτρου, παρουσία του ίδιου του συγγραφέα. Πώς ήταν η συνεργασία σας σε αυτό το επίπεδο και τι σας έδωσε παραπάνω αυτή η συνάντηση για να φέρετε σκηνοθετικά το έργο στη μορφή που το παρουσιάζετε σήμερα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης;
H. K.: Η συνάντηση με τον συγγραφέα ήταν αποκαλυπτική. Ο Πιερ Νοτ είναι ένα πραγματικό δαιμόνιο του Γαλλικού Θεάτρου και ταυτόχρονα ένα απόλυτα γενναιόδωρο πλάσμα. Χωρίς ποτέ να επέμβει, σε απόλυτη ελευθερία, μου αποκάλυψε, κυρίως ακούγοντας και άλλοτε απαντώντας, τις απορίες μου, τα κλειδιά του έργου και του δικού του θεατρικού σύμπαντος.
C. N.: Η ιστορία που ξετυλίγεται είναι οικογενειακή… Πόσο πιστεύετε ότι ταιριάζει στο ελληνικό κοινό το έργο; Θα ταυτίσει τα δικά του βιώματα με τις καταστάσεις που προκύπτουν στο έργο; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή η οικογένεια αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη οικογένεια της Ελλάδας ή ακόμα και την Ελλάδα την ίδια;
H. Κ.: Αποδεχόμενοι ότι οι οικογενειακές σχέσεις είναι ένα διαχρονικό, παγκόσμιο, δραματουργικό μοτίβο, είναι σίγουρο ότι αφορά το ελληνικό κοινό. Αν αντικαταστήσουμε τη γιορτή των Χριστουγέννων, με τις συμβάσεις τους, τις κοινοτυπίες, τη διάθεση να “βάλουμε” τα καλά μας και να βουτήξουμε στη σιγουριά των καλών αναμνήσεων και των ιδανικών στιγμών, με μια εθνική επέτειο, η αντιστοιχία είναι νομίζω προφανής. Όπως και η ματαίωση, δυστυχώς.
C. N.: Ο χαρακτήρας της γιαγιάς που χάνεται και την ξαναβρίσκουν, τι συμβολίζει στο έργο αλλά και για εσάς;
H. K.: Το μαγικό κουτί με τα οικογενειακά κειμήλια που ενίοτε μετατρέπεται σε κουτί της Πανδώρας!
C. N.: Τελικά, η οικογενειακή ισορροπία επιστρέφει στο σπίτι, την επαναφέρει η γιαγιά που εμφανίζεται κάτω από το τραπέζι ή είναι ένας φαύλος κύκλος που συνεχίζεται από Χριστούγεννα σε Χριστούγεννα;
Η. Κ.: “Η ζωή ξαναπαίρνει τα δικαιώματά της”, λέει ο πατέρας στο τέλος του έργου κι ο κάθε ήρωας αντιδρά όπως έμαθε, ξέρει ή μπορεί… μια ισορροπία τρόμου ίσως…
C. N.: Ο Pierre Notte είναι ένας σκηνοθέτης που επιλέγει για το έργο το συνδυασμό του διαλόγου και της μουσικής. Είναι κάτι που διακρίνεται στο σύνολο του έργου του; Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των τραγουδιών για την πλοκή της παράστασης, κατά πόσο μας τονίζουν τα συναισθήματα των ηρώων;
Η. Κ.: Όλο το έργο του Νοτ βασίζεται στο ρυθμό και στις εναλλαγές του. Ο ίδιος επιλέγει πολλές φόρες τη φόρμα του καμπαρέ για να το παρουσιάσει… Στη συγκεκριμένη παράσταση η μουσική και τα τραγούδια που γραφτήκαν από τον Κίμωνα Μαραγκουδάκη λειτουργούν σαν ανάσα, ένα γλυκόπικρο αεράκι, που δροσίζει τους ήρωες από την κόλαση των διαπροσωπικών συγκρούσεων, με χιούμορ, λυρισμό και ειρωνεία.
C. N.: Ποια είναι τα υπόλοιπα στοιχεία που δώσατε εσείς στην παράσταση; Θα μπορούσατε να το εξελίξετε με κάποιο τρόπο κι άλλο το έργο, όπως επίσης εξελίχθηκε από την πρώτη παρουσίασή του στο Γαλλικό Ινστιτούτο μέχρι και την παρουσίαση του στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης;
Η. Κ.: Όσο παρουσιάζεται το έργο, η δουλειά μου πάνω σ’ αυτό δε σταματά. Οπότε σε κάθε παράσταση εξελίσσεται.
C. N.: Υπάρχουν άλλα επαγγελματικά σχέδια στο κοντινό μέλλον;
Η. Κ.: Η παρουσίαση των “Γάμων του Φίγκαρο”. Μια σύνθεση του θεατρικού έργου του Μπομαρσέ και της όπερας του Μότσαρτ στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη ‘’ΛΙΛΙΑΝ ΒΟΥΔΟΥΡΗ’’ του Μεγάρου Μουσικής και ένα άλλο έργο του Πιερ Νοτ!