Ηρακλής Πασχαλίδης, Χρήστος Στέργιογλου & Λυδία Φωτοπούλου: Μια συζήτηση για «Όταν η πραγματικότητα παραπατάει»

Τι συμβαίνει όταν αχινοί επαναστατούν και θέλουν να αλλάξουν; Όταν ο εχθρός παρατάει τη μάχη και πάει ν’ αγοράσει παγωτό; Όταν μια κυρία που δεν ξέρει λέξη ρωσικά επιμένει και θέλει να τα μιλάει;

Ο γρίφος θα λυθεί στη σκηνή του Half Note Jazz Club.

Όταν συμβαίνουν αυτά και πολλά ακόμη προκύπτει μία συναυλία-παράσταση με μουσική και τραγούδια του συνθέτη Ηρακλή Πασχαλίδη που εκτός από τη σύνθεση αγαπάει και την αποσύνθεση. Ο ίδιος στο πιάνο και με συνεργούς τους ηθοποιούς-τραγουδιστές Χρήστο Στέργιογλου και Λυδία Φωτοπούλου περιπλανώνται σε μία πραγματικότητα που παραπατάει και αποφεύγει τα αναμενόμενα. Μία αγκαλιά τραγούδια με ένα πιάνο και δύο φωνές, ένα “καμπαρέ” εκτός χρόνου, βλέμματα και κείμενα λουσμένα με μουσικές, συναισθήματα και όλη την αγάπη που έχουμε μέσα μας.

Το CultureNow επιχείρησε να γευτεί ένα μικρό κομμάτι από αυτή τη μεγάλη παρέα μέσα από μια συζήτηση πριν το ραντεβού στο Half Note Jazz Club την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου.

***

-Πώς διαμορφώθηκε το πρόγραμμα που θα παρακολουθήσουμε στο Half Note; Αλλάζει ανά στάση και με την πάροδο του χρόνου η παράσταση;

Ηρακλής Πασχαλίδης: Στην αρχή διαλεχτήκαν τα τραγούδια πάντα σε συνεργασία των τριών μας. Όλα τα τραγούδια είναι σε μουσική δική μου και με στίχους και δικούς μου και πολλών άλλων. Κάποια είναι από θεατρικές παραστάσεις και άλλα όχι. Στη συνέχεια τα ‘βαλα σε μία σειρά και έγραψα μικρά συνδετικά κείμενα με στόχο τα διαφορετικά μεταξύ τους τραγούδια να ανήκουν στο ίδιο σύνολο, να δημιουργούν ένα καινούριο σύμπαν.

Μικρές αλλαγές γίνονται από παράσταση σε παράσταση, θεαματικές όχι. Όταν για χι λόγους ένα τραγούδι, ανεξάρτητα απ’ το αν μας αρέσει, δεν μας κάθεται καλά, δεν συνδιαλέγεται με το σύνολο, αντικαθίσταται από ένα άλλο πιο “επικοινωνιακό”.

-Μήπως θα ακούσουμε και το αγαπημένο «Η κυρία από την Ικαρία»; Αν ναι, θα θέλατε να μας πείτε την ιστορία πίσω από το κομμάτι;

Ηρακλής Πασχαλίδης: Ναι, τη λέμε και την αγαπάμε την Κυρία από την Ικαρία. Πρωτοσυναντηθήκαμε την άνοιξη του 1981 όταν ανακοινώθηκε στις εφημερίδες η προκήρυξη των αγώνων ελληνικού τραγουδιού της Κέρκυρας. Πιο κάτω τα ονόματα της επιτροπής. Όλοι τους λαμπρές προσωπικότητες με σημαντικό έργο. Ανάμεσά τους ο Μάνος Χατζηδάκις, που ήταν και ο εμπνευστής και οργανωτής του εγχειρήματος, ο Γιάννης Τσαρούχης και ο Νίκος Γκάτσος.

Η επιθυμία μου να δω από κοντά και να γνωρίσω τους τρεις αυτούς ανθρώπους που τόσο πολύ με είχαν βοηθήσει στην εφηβεία μου, μ’ έκανε να γράψω δύο τραγούδια παρόλο που εκείνη την εποχή  μόνο συνθέσεις για πιάνο έπαιζα..

Έτσι προέκυψε η Κυρία από την Ικαρία και το “Ταυ και ρω και άλφα” κι όλοι μαζί βρεθήκαμε στην Κέρκυρα.

-Πώς βιώνετε την επιστροφή σε μια καλλιτεχνική παρέα και πρότζεκτ;

Χρήστος Στέργιογλου: Είναι όπως όταν έχεις πάει νέος σ’ ένα νησί, έχεις γοητευτεί, σού ‘χει πάρει το μυαλό και μετά από πολλά χρόνια ξαναπάς και συνειδητοποιείς πως όλα αυτά τα χρόνια παρόλο που ήσουν μακριά του πάντα μέσα σου υπήρχε το μέρος αυτό.

Έτσι και με το παλιό πρότζεκτ. Παρόλο που και με τη Λύδια και με τον Ηρακλή είχαμε ανθρώπινη επαφή όλα αυτά τα χρόνια, τώρα με την αναθέρμανση της συνεργασίας μας νιώθω να γυρνώ σε αγαπημένα γνώριμα λιμάνια.

-Πότε έγινε η πρώτη συνάντηση με Στέργιογλου – Πασχαλίδη; Υπάρχει κάποια ανάμνηση που ξεχωρίζετε από την κοινή σας πορεία;

Λυδία Φωτοπούλου: Kαι με τους δυό γνωριζόμαστε χρόνια τώρα. Από τον καιρό της Θεσσαλονίκης. Είχαμε συμπέσει σε παραγωγές του Κρατικού Θεάτρου. Οι τρείς μας ως σχήμα συναυλιακό πρωτοεμφανιστήκαμε το 2003 στη “Θεατρική Άνοιξη” ένα διεθνές φεστιβάλ που οργάνωνε η Πειραματική Σκηνή στη Θεσσαλονίκη.

Το πρόγραμμα αυτό το παίξαμε τα επόμενα 3-4 χρόνια σε διαφορά μέρη. Στο θέατρο Τέχνης στη Φρυνίχου, στη Νάξο στο φεστιβάλ του Πύργου Μπαζαίου, στην Καβάλα και αλλού. Συνήθως σε αίθουσες των 200-300 ανθρώπων. Η φορά ωστόσο που όλοι μας θυμόμαστε με πολλή θέρμη και ίσως και νοσταλγία ήταν όταν μας κάλεσαν να παίξουμε στο αγαπημένο μας μπαράκι στη Θεσσαλονίκη το ΦΛΟΥ που ζήτημα είναι να χωράει 50-60 ανθρώπους. Αλλά όπως θα ξέρετε πολύ καλά η θέρμη και η αποδοχή δεν μετριούνται με παρουσίες.

Τώρα το καινούριο μας πρόγραμμα που είναι τελείως διαφορετικό θα το παίζαμε ευχαρίστως πάλι εκεί αλλά το ΦΛΟΥ έκλεισε γιατί όλη η πολυκατοικία του γίνεται AirBnB.

-Είναι δύσκολο να εντάξει κανείς την ποίηση και το παιχνίδι στην καθημερινότητά του στο σήμερα;

Λυδία Φωτοπούλου: Η καθημερινότητα σήμερα είναι πολύ δύσκολη. Είναι γεμάτη από φόβους και ανασφάλεια που συναντάμε σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας. Η ποίηση , η φαντασία το παιχνίδι σπανίζουν σε τέτοιες εποχές ! Αλλά συγχρόνως πρέπει να προσπαθούμε συνεχώς να τα συμπεριλάβουμε μέσα στην καθημερινότητα , όσο περισσότερο μπορούμε. Είναι η αναπνοή μας , ότι μπορεί να μας βοηθήσει να πάμε παραπέρα και να αλλάξουμε , ακόμα και να αισιοδοξίσουμε.

-Κατά τη γνώμη σας τι ρόλο παίζουν στη κοινωνία μας οι αφηγήσεις και τα παραμύθια;

Χρήστος Στέργιογλου: Τα παραμύθια και οι αφηγήσεις, όπως και η τέχνη, σε κάνουν να ξεχάσεις για λίγο την καθημερινότητά σου, τα προβλήματα σου, μικρά και μεγάλα, και να νιώσεις να ανυψώνεσαι και να εισέρχεσαι σε κόσμο πρωτόγνωρο τόσο γοητευτικό κι ελκυστικό που του παραδίδεσαι αμέσως και αφήνεις πίσω σου ό,τι σε ταλαιπωρεί. Παραμύθι είναι. Άφησέ το να σε παραμυθιάσει και σίγουρα θα βγεις κερδισμένος.

-Τι το εξεγερσιακό ενέχει η φαντασία;

Ηρακλής Πασχαλίδης: Η ίδια η φαντασία είναι εξέγερση. Εξέγερση κόντρα στη ρηχότητα και τη ρουτίνα της καθημερινότητας, κόντρα σε κάθε ασχήμια που υπάρχει στη ζωή μας και που δεν μπορούμε να αποφύγουμε. Η μόνη λύση να αποδράσουμε σε ένα περιβάλλον όπου τίποτα δεν είναι όπως το ξέρουμε και καμμιά συμπεριφορά δεν είναι η αναμενόμενη.

Ας θυμηθούμε εκείνο το σύνθημα του Μάη του 68: Η φαντασία στην εξουσία…!

-Θα λέγατε πως απολαμβάνετε περισσότερο τις πρόβες ή τα live;

Χρήστος Στέργιογλου: Είναι δύο ανόμοια πράγματα ως προς τον χρόνο που χρειάζεται να τους αφιερώσεις. Οι πρόβες κρατούν πολύ περισσότερο από ένα live. Αλλά η αδρεναλίνη του live δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα.

Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να αφήσεις τον εαυτό σου ελεύθερο να αντιδράσει στα ερεθίσματα που σου προσφέρουν οι συνεργάτες σου στην πρόβα και το κοινό στο live. Τότε μόνο απολαμβάνεις και τα δύο.

-Πώς θα περιγράφατε μια επιτυχημένη συναυλιακή συνάντηση;

Λυδία Φωτοπούλου: Όπως θα περιέγραφα και μια επιτυχημένη παράσταση. Όταν συμβαίνει, κοινό και συμμετέχοντες , να μετακινούνται , να δραπετεύουν,  από μια αδιέξοδη καθημερινότητα, σε ένα χώρο που θα τους προσφέρει  , πρώτα απ´ολα, ψυχική ευφορία κι ένα αλλιώτικο βλέμμα.

Έστω για μια δυο ώρες !

-Τελικά, οι αχινοί με τι σύνθημα επαναστατούν;

Ηρακλής Πασχαλίδης: Οι αχινοί θέλουν να αλλάξουν υπόσταση. Θέλουν να γίνουν κάτι άλλο. Όταν έμαθαν ότι ένας βάτραχος έγινε πρίγκιπας μ’ ένα φιλί σκέφτηκαν γιατί όχι κι εμείς.

Πρόκειται για ευφυείς στίχους που έδωσε στον Χρήστο Στέργιογλου ένας νεαρός άγνωστός του ζητώντας του να μου τους δώσει. Με ενθουσίασαν και τους έκανα τραγούδι. Την εποχή της Κέρκυρας αυτά.

Διαβάστε επίσης:

Όταν η πραγματικότητα παραπατάει: Καμπαρέ σε μορφή συναυλίας στο Half Note Jazz Club