Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, σε διοργάνωση του 12ου Aegina Fistiki Fest και της ΚΕΔΑ Αίγινας, συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Αττικής και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, εγκαινιάζεται την Παρασκευή 13 Αυγούστου 2021 στις 20.30, στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου Αίγινας, η ομαδική έκθεση «Ηρώον» σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Ίριδος Κρητικού.
Η ακριβής σημασία της λέξης ήρωας, στην αρχαιότητα, είναι «προστάτης» ή «υπερασπιστής», ενώ στην Ελληνική μυθολογία, ο ήρωας – ἥρως, hḗrōs ήταν συχνά ημίθεος, με τη λατρεία του να αποτελεί χαρακτηριστική παραμέτρο της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Ο χαρακτηρισμός ήρωας και ηρωίδα, αναφέρεται έκτοτε σε χαρακτήρες που, εν όψει κάποιου σοβαρού κινδύνου δείχνουν απαράμιλλο θάρρος, αυτοθυσία και ηθική αρτιότητα, για το κοινό καλό. Καταγγέλλοντας με τη δράση τους την ανανδρία και επιδεικνύοντας ένα «τολμηρό, σχεδόν βίαιο θάρρος, έναν στωικισμό όχι θεωρητικό αλλά του αίματος», όπως σημειώνει στους «Βίους» του ο Πλούταρχος.
«To Ηρώον (αρχαία ελληνικά: ἡρῷον, πληθυντικός ἡρῷα) ήταν ιερό αφιερωμένο σε αρχαίο Έλληνα ή Ρωμαίο ήρωα, για την μνημόνευση ή τη λατρεία του ήρωα. Συχνά ανεγειρόταν πάνω από αυτό που θεωρούνταν ο τάφος ή το κενοτάφιό του.
Κατά την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή περίοδο, η λατρεία ηρώων ήταν παρούσα και κεντρική στη ζωή της πόλεως, προσδίδοντας μια συλλογική ταυτότητα στους κατοίκους της. Η λατρεία του ήρωα επικεντρωνόταν γύρω από το ηρώο, όπου κατά μία έννοια, ο ήρωας εξακολουθούσε να ζει.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Μνημείο αφιερωμένο σήμερα στους πεσόντες ή τα αθώα θύματα πολέμου, με την ευρύτερη έννοια του όρου, ηρώο θεωρείται και ένα μνημείο ή κενοτάφιο όπου μνημονεύονται και οι πληγέντες ή εκτελεσθέντες στην περίοδο στην οποία είναι αφιερωμένο. Σε κεντρική θέση στην πόλη όπου βρίσκεται, σε πλατεία ή στον περίβολο της Μητρόπολης ή άλλης μεγάλης εκκλησίας της πόλης, το ηρώο αποτελεί διαχρονικό τόπο επίσκεψης, ειδικότερα κατά τη διάρκεια ή την ημέρα μιας επετείου. Στο χώρο του αποδίδεται σεβασμός και πραγματοποιούνται τελετές μνήμης και απότισης φόρου τιμής στους νεκρούς. Στεφάνια, σταυροί, σημαίες, νίκες ή άλλα σύμβολα, κατατίθενται στη διάρκειά τους. Ειδικά σε μικρά και ιστορικά μέρη, τα ηρώα αποτελούν το επίκεντρο της εκδήλωσης της εθνικής και τοπικής ταυτότητας του τοπικού πληθυσμού, «ιερές» τοποθεσίες μνήμης και συμβολισμού της ιστορικής συνείδησης».
Τα σπαράγματα της εθνικής και της προσωπικής μας ιστορικής μνήμης, οι εθνικές οπτικές και ψυχικές σημειώσεις μας, αποτελούν ανεξίτηλα ενσταλαγμένα και ενσυναισθητικά σύμβολα: η κυματιστή γαλανόλευκη και ο σταυρός, ο Εθνικός Ύμνος και οι στίχοι των ποιητών μας, οι γνωστοί μα και οι ανώνυμοι αγωνιστές, οι στολές και τα όπλα τους, τα φιλελληνικά συλλεκτικά αντικείμενα που δεν μας αφήνουν ποτέ ασυγκίνητους, οι δάφνες και οι πικροδάφνες για γνωστούς και άγνωστους ήρωες και για τις αξιομνημόνευτες πράξεις της γενναιότητάς τους, έχουν διαχρονικά εγκατασταθεί στο ελληνικό μας γίγνεσθαι.
Η ομαδική εικαστική έκθεση «ΗΡΩΟΝ», αποτελεί μια συλλογική επετειακή εγκατάσταση φίλων «αντί στεφάνου». Μια λιτή κατάθεση τιμής από πέντε εικαστικούς καλλιτέχνες του νησιού μας που ανιχνεύουν την τοπική αλλά και την πανελλήνια ιδέα του ήρωα με τον δικό τους τρόπο ο καθένας, ενώ τα έργα τους, ολοκληρωμένα με διαφορετικές τεχνικές και υλικά (Ζωγραφική & Αγιογραφία, Κεραμική, Κεντητική, Πέτρα, Γλυπτική), παρουσιάζονται αλληλοσυμπληρούμενα στον εμβληματικό ιστορικό χώρο του Πύργου Μαρκέλλου (κατοικία του προκρίτου και βουλευτή Σπυρίδωνα Μάρκελλου), τιμώντας και μνημονεύοντας τόσο τη γενέθλια Επέτειο των 200 ετών από την Εθνεγερσία του 1821 όσο και τη συνεισφορά του τόπου τους –της Αίγινας, στον Αγώνα.
Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, σε διοργάνωση του 12ου Aegina Fistiki Fest και της ΚΕΔΑ Αίγινας, συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Αττικής και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Συμμετέχοντες εικαστικοί:
Νεκτάριος Αποσπόρης, Μίκα Βογιατζή, Μαίρη Γαλάνη – Κρητικού, Παναγιώτης Μαρίνης & Βαρβάρα Μαυρακάκη
Επιμέλεια: Ίρις Κρητικού
Υποστήριξη: Σταθούλα Μαρίνη
Δράσεις στο πλαίσιο της έκθεσης
Στο πλαίσιό της, διοργανώνεται μουσική θεματική βραδιά με τη διακεκριμένη μεσόφωνο Έλενα Μαραγκού και τον Δημήτρη Γιάκα στο πιάνο (Κυριακή 15 Αυγούστου στις 20.30 με ελεύθερη είσοδο στον αύλειο χώρο του Πύργου).
Επίσης, διοργανώνονται στον αύλειο χώρο εκπαιδευτικά εργαστήρια για μικρούς και μεγάλους, με εμψυχωτές τη Μαίρη Γαλάνη –Κρητικού (εργαστήριο κεντητικής για ενήλικες , Πέμπτη 19.8.21 στις 19.00) και τον Παναγιώτη Μαρίνη (εργαστήριο για παιδιά και ενήλικες, Παρασκευή 20.8.21 στις 19.00). Η συμμετοχή είναι ελεύθερη με απαραίτητη προκράτηση λόγω περιορισμένων θέσεων.