«Καθένας θέλει να ζήσει. Καθένας μας κρέμεται απΆ αυτό. Τι είναι κανείς έτοιμος να θυσιάσει ώστε να επιβιώσει; Μπορεί κανείς να κάνει παζάρια με τον Θάνατο; Και όταν το κάνει, πόσο υψηλό είναι το τίμημα;»
~σχόλιο του συγγραφέα για το έργο
Στις 20, 21 και 22 Ιουλίου θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο Ιδομενέας του Ρόλαντ Σίμελπφενιχ (2008) σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου, στην πρώτη της συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών. Ένα σύνολο εξαιρετικών ηθοποιών (Λευτέρης Βενιάδης, Παντελής Δεντάκης, Κλήμης Εμπέογλου, Ακύλλας Καραζήσης, Σοφία Κόκκαλη, Ηρώ Μπέζου, Αμαλία Νίνου, Γιάννης Νταλιάνης, Αλεξάνδρα Παντελάκη) βαδίζει στο αμμώδες τοπίο που εισβάλει στο Κτίριο Δ της Πειραιώς 260 για να παρουσιάσει το αριστουργηματικό ονειρικό ταξίδι του σύγχρονου γερμανού συγγραφέα στην ελληνική μυθολογία και τη συναρπαστική ιστορία του βασιλιά της Κρήτης Ιδομενέα.
Η σκηνοθέτης, λίγο μετά τη σκηνοθεσία της στο Kρατικό Θεάτρο του ¶ουγκσμπουργκ και το Διεθνές Φεστιβάλ Μπρεχτ (Καλός ¶νθρωπος του Σετσουάν), και λίγο πριν ταξιδέψει στη Ρωσία για να σκηνοθετήσει στην Κρατική Όπερα της Περμ την αριστουργηματική όπερα του Όφενμπαχ Τα παραμύθια του Χόφμαν σε μουσική διεύθυνση Θεόδωρου Κουρεντζή, καταπιάνεται για δεύτερη φορά με έργο του Σίμελπφενιχ (ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ, Ο Χρυσός Δράκος, 2010). Ο Ιδομενέας είναι ένα κείμενο τομή στην εξέλιξη της σύγχρονης δραματουργίας και μία πρόκληση για κάθε σκηνοθέτη.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το έργο εκκινεί από τον μύθο του Ιδομενέα, του βασιλιά της Κρήτης, ο οποίος επιστρέφοντας από τον Τρωικό πόλεμο πέφτει σε μια τρομερή θύελλα. Μπροστά στον φόβο του θανάτου ορκίζεται στους θεούς να θυσιάσει το πρώτο ζωντανό πλάσμα που θα συναντήσει αν καταφέρει και φτάσει στην ακτή της πατρίδας. Μόνο που ο πρώτος που συναντά είναι ο ίδιος του ο γιος.
Ο πολυβραβευμένος γερμανός συγγραφέας παίζει με την ιστορία και τις διαφορετικές τροπές που θα μπορούσε να έχει πάρει. Πλάθει μικρά επεισόδια με στέρεη μετα-δραματική βάση, σκάβει, ανασυνθέτει τον μύθο, αρχίζει, σταματά και ξαναρχίζει κατασκευάζοντας ένα επικό ποίημα, μία συμφωνία για ένα σύνολο ανθρώπων. Τι συνέβη πραγματικά αλλά και τι θα μπορούσε να είχε συμβεί. Μοίρα, αγάπη, ο φόβος του θανάτου. Μία γλωσσική συμφωνία στο προσωπικό ύφος που καθιέρωσε τον συγγραφέα ως έναν από τους σημαντικότερους της εποχής μας.
Μια ομάδα από εννέα άντρες και γυναίκες κάτω από το βλέμμα ενός πλήθους εκατό ανθρώπων, αφηγείται τις διαφορετικές εκδοχές που θα μπορούσαν να έχουν συμβεί, σχολιάζει, γλιστρά διστακτικά σε αυτά που ερευνά, εξετάζει και απορρίπτει. Σκέπτεται πάνω στα ζητήματα του έργου. Μιλά εξ ονόματος των ηρώων, περνά από τον έναν στον άλλον, από το γενικό στο ειδικό και αντίστροφα, κρατώντας την αίσθηση ενός Χορού αρχαίου δράματος. Οι ηθοποιοί σκέφτονται δημοσίως επάνω σε αυτή την δίχως έλεος ιστορία. Σε διάφορους χορωδιακούς συνδυασμούς φιλοσοφούν πάνω στον φόβο του Θανάτου και τον Θάνατο, την Ενοχή, την Αγάπη και τον αφανισμό των άλλων ως προϋπόθεση της προσωπικής επιβίωσης. Όλα τα μεγάλα ανθρώπινα ερωτήματα βρίσκονται μέσα στον Ιδομενέα.
Η ταυτότητα της παράστασης
Μετάφραση: Έφη Ρευματά
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Ιωάννα Κουρμπέλα
Μουσική: Λευτέρης Βενιάδης
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Ηχητικός Σχεδιασμός: Κώστας Μιχόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Έφη Ρευματά
Βοηθός σκηνογράφου: Δάφνη Αηδόνη
Εκτέλεση παραγωγής: Highway Productions – Γιώργος Λυκιαρδόπουλος
Οργάνωση παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα
Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου
Παίζουν οι ηθοποιοί (με αλφαβητική σειρά):
Λευτέρης Βενιάδης, Παντελής Δεντάκης, Κλήμης Εμπέογλου, Ακύλλας Καραζήσης, Σοφία Κόκκαλη, Ηρώ Μπέζου, Αμαλία Νίνου, Γιάννης Νταλιάνης, Αλεξάνδρα Παντελάκη.
Συμμετέχει πλήθος 100 ατόμων
Απόσπασμα από το έργο
ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ
Ο φόβος,
ο φόβος του θανάτου,
δεν έχει αλλάξει με τα χρόνια,
ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΓΥΝΑΙΚΑ
αντιθέτως:
έχει φουντώσει, έχει γίνει ακόμα πιο έντονος,
απΆ ότι ήδη ήταν,
ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ
ο φόβος
του θανάτου
φούντωνε στον πόλεμο μέρα με τη μέρα
γιατί παλιότερα,
όταν για την Τροία ανοίγανε πανιά,
τότε,
δεν είχαν για τον θάνατο
τίποτα περισσότερο από ένα προαίσθημα,
τώρα όμως,
τώρα όμως ο Ιδομενέας έχει δει αρκετό θάνατο
και ξέρει,
για πού ταξιδεύει:
για τη φρίκη,
για τον πόνο.
ΕΝΑΣ ΑΝΤΡΑΣ, ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ, ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΟΧΙ ΠΙΑ ΝΕΟΙ
Δεν πρέπει να φοβάσαι,
δεν πρέπει να φοβάσαι,
πρέπει μόνο να κατέβεις
στον πάτο της θάλασσας
στο κρύο.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ρόλαντ Σίμελπφενιχ
Ο Ρόλαντ Σίμελπφενιχ είναι από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της νεότερης γενιάς. Εργα του έχουν παρουσιαστεί σε πάνω από 20 χώρες ανά τον κόσμο. Γεννήθηκε το 1967 στο Γκότινγκεν. Αρχικά εργάστηκε ως ελεύθερος δημοσιογράφος στην Κωνσταντινούπολη και αλλού. Το 1990 άρχισε τις σπουδές του στη Σχολή Σκηνοθεσίας Otto-Falkenberg του Μονάχου. Μετά το τέλος των σπουδών του εργάστηκε ως συνεργάτης καλλιτεχνικής διεύθυνσης στα Kammerspiele του Μονάχου.
Από το 1996 εργάζεται ως ελεύθερος δραματουργός. Το 1998 πήγε στις Η.Π.Α. όπου ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη μετάφραση θεατρικών έργων από την αγγλική γλώσσα. Το 1999 του απονεμήθηκε το βραβείο-Schiller (κατηγορία «Νέα ταλέντα») και ακολούθησε πλήθος βραβείων για πολλά έργα του. Την περίοδο 1999-2000 συνεργάστηκε με τη Schaubühne του Βερολίνου. Τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται σε μόνιμη βάση ως δραματουργός με το Schauspielhaus του Αμβούργου. Η πλούσια δραματουργική του παραγωγή περιλαμβάνει τα έργα Fisch um Fisch (1994), Die ewige Maria (1995), Vor langer Zeit im Mai (1996), Αραβική Νύχτα (2000), Push-up 1-3 (2001), Vorher/Nachher (2002), Für eine bessere Welt (2003), Angebot und Nachfrage (2003), Canto Minor (2004), Γυναίκα από παλιά (2004), Ambrosia (2005), Auf der Greifswalder Straße (2006), Auf der Greifswalder Strasse (2008), Ιδομενέας (2008), Hier und jetzt (2008), Calypso (2008), Χρυσός Δράκος (2010), Peggy Pickit sieht das Gesicht Gottes (2010), Die vier Himmelsrichtungen (2011), Das fliegende Kind (2012) κ.ά.
Λίγα λόγια για τη σκηνοθέτη
Κατερίνα Ευαγγελάτου
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Σπούδασε επίσης Φιλοσοφία στο τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και κλασική κιθάρα στο Ελληνικό Ωδείο. Μεταπτυχιακά σπούδασε Σκηνοθεσία Θεάτρου στη Ρωσική Ακαδημία Θεατρικής Τέχνης GITIS της Μόσχας και στο Πανεπιστήμιο Middlesex του Λονδίνου (Υποτροφία Ωνάση).
Έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις: Ού λήψει τό όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω-¶σκηση Φαντασίας, Πλαστελίνη, Wolfgang, Ο Χρυσός Δράκος, Θεατές (Εθνικό Θέατρο), Η Ερωτευμένη Νεκρή, Η Λέσχη της Αυτοκτονίας, Εκδίκηση (Αμφι-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου), COCK (Θέατρο Θησείον), Γυάλινος Κόσμος (Θέατρο Χορν), Ο Καλός άνθρωπος του Σετσουάν (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών), Ψευδαισθήσεις, παράσταση σε παραγωγή του Λευτέρη Βογιατζή για τον εορτασμό των 30 χρόνων του Θεάτρου Οδού Κυκλάδων (1982-2012).
Φέτος σκηνοθέτησε για πρώτη φορά στη Γερμανία, καλεσμένη του κρατικού θεάτρου του ¶ουγκσμπουργκ και του Διεθνούς Φεστιβάλ Μπρεχτ: Ο Καλός ¶νθρωπος του Σετσουάν (νέα σκηνοθεσία) Stadttheater Augsburg, Φεβρουάριος 2014.
Τον Δεκέμβριο του 2009 τιμήθηκε από την Ένωση Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών με το Βραβείο Νέου Δημιουργού για τη σκηνοθεσία της στα έργα Wolfgang και Η Λέσχη της Αυτοκτονίας. Τον Σεπτέμβριο του 2011 τιμήθηκε με το Έπαθλο «Ελευθερία Σαπουντζή» για τις σκηνοθεσίες της κατά τη διετία 2009-2011.