Μία σιδερένια σκάλα η οποία οδηγεί σε ένα αραβουργηματικό Σχέδιο που εκτινάσσεται στον ουρανό, μας καλωσόρισε στον κατάφυτο Κήπο Γλυπτών-Sculpture Garden του Minos Beach Art Hotel. Το αιθέριο γλυπτό της Lynda Benglis του 1988 αποτελεί μία από τις εγκαταστάσεις 32 Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών από το πρώτο διεθνές Συμπόσιο της ίδιας χρονιάς, που διοργάνωσε με επιτυχία το Ίδρυμα Γεωργίου και Αριστέας Μαμιδάκη.
Ο κοινωφελής οργανισμός πήρε την τελική του μορφή το 1993 με όραμα να αποτελεί πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης και σημείο αναφοράς στον πολιτιστικό χάρτη της χώρας. Ακολούθησαν άλλα δύο διεθνή Συμπόσια Τέχνης, το 1990 και το 1993 με σκοπό την προώθηση μιας νέας Μεσογειακής πολιτιστικής ταυτότητας και την ενίσχυση και προώθηση της σύγχρονης τέχνης με βάση το νησί της Κρήτης με την μακραίωνη καλλιτεχνική του παράδοση.
50 και πλέον site specific έργα καλλιτεχνών όπως οι Magdalena Abakanowicz, Cecilia Campos, Κώστας Βαρώτσος, Μαρία Λοϊζίδου, Ελένη Μυλωνά, Carlo Ciarli, Ingrid Fragantoni, Κώστας Τσόκλης, Ρένα Παπασπύρου, Νίκος Αλέξιου, Γιώργος Λάππας, Νίκος Κεσσανλής, Cris Gianakos, Georgia Kotretsos, Γιώργος Γυπαράκης, Γιάννης Παρμακέλης και πολλοί άλλοι σημαντικοί δημιουργοί, βρίσκονται διάσπαρτα σε μία γοητευτική διαδρομή πλησίον της θάλασσας, ένα ανοιχτό μουσείο που νοηματοδοτεί δημιουργικά τον κόλπο του Αγίου Νικολάου.
Αυτό το όραμα σταδιακά εμπλουτίστηκε με δράσεις και προγράμματα, όπως εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες, βιωματικά εργαστήρια, εκθέσεις και καλλιτεχνικές φιλοξενίες καθώς και με την ίδρυση του Βραβείου Τέχνης του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη, τα οποία στοχεύουν στη στήριξη νέων καλλιτεχνών, στην επικοινωνία της σύγχρονης τέχνης στο κοινό, και παράλληλα στη δημιουργία ενός δικτύου με ανθρώπους από κάθε τομέα του πολιτισμού που θα δημιουργεί διαρκώς ευκαιρίες για μελλοντικές συνεργασίες.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Παράλληλα με τα βραβεία τέχνης, το νεοσύστατο Πρόγραμμα Ερευνητικής Φιλοξενίας, όπως και πέρυσι, έτσι και φέτος υπήρξε πολυσχιδές, με μία ομάδα εκλεκτών νέων επιστημόνων με διαθεματικά ενδιαφέροντα.
Ο Ανδρέας Χατζηδάκης Καθηγητής Μάρκετινγκ και Καταναλωτικής Κουλτούρας στο Πανεπιστήμιο Royal Holloway του Λονδίνου και συγγραφέας ως μέλος της Care Collective, του εμβληματικού The Care Manifesto (Verso, 2020) ανέπτυξε διεξοδικά τα προβλήματα με τις τρέχουσες δομές και συστήματα περίθαλψης μέσα στον καπιταλισμό, τις συνέπειες μιας νεοφιλελεύθερης οικονομίας και πώς θα ήταν η οικονομία και η κοινωνία μας εάν η φροντίδα ερχόταν στο επίκεντρο.
Η Φιλόσοφος και Συγγραφέας Mollie Painter, παρουσίασε την εφαρμογή της φιλοσοφίας του 20ου αιώνα στο σύγχρονο management και στην επανεξέταση των παιδαγωγικών ηθικής, μέσα από τη συλλογιστική των εθνογραφιών φροντίδας, σε σχέση με τους Πολιτισμούς, τις ανθρώπινες κλίσεις και τις αξιολογήσεις του κοινωνικού αντίκτυπου.
Η Isabel Gutierrez Sanchez, ερευνήτρια και εκπαιδευτικός με υπόβαθρο στην αρχιτεκτονική, την ανθρωπολογία, την αστική κοινωνιολογία και τη φεμινιστική πολιτική θεωρία ανέπτυξε μία συζήτηση γύρω από τη συμμετοχή σε δίκτυα φροντίδας που προβάλλουν την εμπιστοσύνη και συμμερίζονται τις κοινωνικοψυχολογικές ευπάθειες, καθώς συνολικά στη δουλειά της ενδιαφέρεται για πρακτικές κοινής και συλλογικής φροντίδας μέσα σε σύγχρονα αστικά περιβάλλοντα τα οποία χαρακτηρίζονται από εκτεταμένες διαδικασίες νεοφιλελευθεροποίησης και κρίσης.
Ο Άγγελος Βαρβαρούσης, ερευνητής και επιμελητής με εμπειρία στις αστικές σπουδές, την ανθρωπογεωγραφία και την αστική πολιτική οικολογία, διδάσκει μεταξύ άλλων, στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης το μεταπτυχιακό μάθημα Τα Κοινά και τα Κοινωνικά Κινήματα. Στο εργαστήρι του συζητήσαμε για χώρους και πολιτικές αποανάπτυξης και μετα-ανάπτυξης, για το δίπολο αστικής-αγροτικής κοσμοθεώρησης, την έννοια της πλανητικής αστικοποίησης, τις περιβαλλοντικές προκλήσεις όπως για παράδειγμα οι ηθικές πρακτικές στη διαχείριση απορριμμάτων, και για τη Νότια, ριζοσπαστική Μεσογειακή σκέψη που αφορά τα νησιά και τον αποτουρισμό. Μεγάλο ενδιαφέρον είχε η συμμετοχή των επιλεγμένων στο πρόγραμμα συνέδρων, στον προγραμματισμό και τη διαμόρφωση εναλλακτικού μέλλοντος για μία τουριστική περιοχή όπως ο Άγιος Νικόλαος που επιλέχθηκε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τουριστικοποίησης, μέσω έξυπνων επιτραπέζιων παιχνιδιών, όπου η κάθε ομάδα επέλεγε διάφορες υπαρκτές μορφές συλλογικής διαχείρισης τομέων αλληλοβοήθειας όπως τοπικές καλλιτεχνικές ομάδες, περιβαλλοντικές οργανώσεις, αγροτικούς συνεταιρισμούς, δομές εξωθεσμικής εκπαίδευσης ή οικιακής φροντίδας, που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στο μέλλον και να ενταχθούν σε ένα τοπικό δίκτυο αποανάπτυξης και ενδο-αλληλεγγύης.
Στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, όταν ο πολιτισμός είτε απαξιώνεται είτε εργαλειοποιείται από αφηγήματα που προβάλλουν τις δικές τους συγκεκριμένες θέσεις για τον πολιτισμό, είναι εξαιρετικά υγιές να παρακολουθούμε τέτοιες ανεξάρτητες πολυεπίπεδες προσπάθειες, που ενισχύουν την έρευνα στην ουσία της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας και του αντίκτυπου της στην κοινωνία αναπτύσσοντας γόνιμους διαλόγους με το κοινό και τους δημιουργούς.
Στην επίσκεψη είχαμε επίσης την ευκαιρία να περιηγηθούμε στα έργα των περσινών τριών νικητών του Βραβείου Τέχνης, που θεσπίστηκε το 2019 και δόθηκε για τρίτη χρονιά, για πρώτη φορά σε τρεις καλλιτέχνες που εργάστηκαν in situ, τη Μάρω Φασουλή για τα εντυπωσιακά υφασμάτινα φολκ γλυπτά Nomadic Murals, τον Αλέξανδρο Λάιο για την pvc έγχρωμη διάφανη επιτοίχια εγκατάσταση Day και την Ami Yamasaki για το εκπληκτικά απόκοσμο φτερωτό χάρτινο origami Whispers travel and whisper to you again.
Το Ίδρυμα Γ. & Α. Μαμιδάκη προσκαλεί καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό να υποβάλλουν αίτηση για το Βραβείο Τέχνης 2024.
Το φετινό κάλεσμα απευθύνεται σε εικαστικούς καλλιτέχνες που δραστηριοποιούνται στα ακόλουθα πεδία: ζωγραφική, γλυπτική, ηχητική και γλυπτική εγκατάσταση, μικτή τεχνική, χαρακτική, ψηφιακή τέχνη, φωτογραφική εκτύπωση, ink print, βίντεο, σχέδιο και κατασκευή.
Το κάλεσμα αφορά site-specific έργα μεγάλων διαστάσεων, σχεδιασμένα να αποτελούν μέρος ενός συγκεκριμένου, διαμορφωμένου περιβάλλοντος, να αφηγούνται μια εσωτερική πορεία/διαδρομή και να αποτελούν σημεία αναφοράς στο χώρο έκθεσής τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη θεματική της Φροντίδας (Care) που απασχολεί όπως είπαμε και τα προγράμματα ερευνητικής φιλοξενίας/Residencies του Ιδρύματος.
Το Βραβείο Τέχνης 2024 διατηρεί τις καινοτομίες της προηγουμένης χρονιάς, ανοίγοντας το κάλεσμα σε καλλιτέχνες απ’ όλον τον κόσμο και βραβεύοντας ισότιμα προτάσεις για τρία έργα. Τα βραβευμένα έργα θα παρουσιαστούν σε ανοικτή τελετή το καλοκαίρι 2024, θα παραμείνουν σε μόνιμη έκθεση στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης και θα ενταχθούν στη συλλογή τέχνης του Ιδρύματος.
Καταληκτική προθεσμία υποβολής αιτήσεων είναι η Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου, 23:59. Οι αιτήσεις υποβάλλονται αποκλειστικά μέσω διαμορφωμένης φόρμας στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Ami Yamasaki, via Ίδρυμα Γ & Α Μαμιδάκη