Με 8 παγκόσμιες πρεμιέρες, νέα site-specific έργα, ευφάνταστες ιδιοκατασκευές και σπάνια μουσικά όργανα, dj-sets και μια παράσταση από παιδιά, το φεστιβάλ Τectonics μας δείχνει πως στη μουσική όλα είναι δυνατά.Το φεστιβάλ του ανατρεπτικού μαέστρου Ilan Volkov παρουσιάζεται για δεύτερη φορά στην Αθήνα, με στόχο να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της συμφωνικής ορχήστρας του 21ου αιώνα και να φέρει κοντά διαφορετικές μουσικές πρακτικές. Αυτοσχεδιασμός, σύγχρονη σύνθεση, sound art, παραδοσιακή μουσική, ηλεκτρονικό noise και τραγούδι συναντιούνται, συγκρούονται και αλληλοσυμπληρώνονται, σε ένα τριήμερο φεστιβάλ τεκτονικών εντάσεων από 7 έως 9 Ιουνίου στη Στέγη και στο Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών.
Στόχος του Ιλάν Βολκόφ, για μια ακόμα χρονιά, είναι ο επαναπροσδιορισμός της συμφωνικής ορχήστρας και η συνύπαρξη διαφορετικών μουσικών τάσεων, πρακτικών και παραδόσεων. Όπως δηλώνει και στο CultureNow.gr: “Το να μπορείς να παρουσιάζεις νέα έργα για ορχήστρα ενώ ταυτόχρονα να μπορείς να συμπεριλαμβάνεις μικρές προσωπικές περφόρμανς με δύο ή τρεις μουσικός έχει μία μοναδική ακατανίκητη γοητεία”.
Σταθερός συνεργάτης του φεστιβάλ αποτελεί και ο μουσικός Μιχάλης Μοσχούτης, ο οποίος συνεπιμελείται μαζί με τον Ιλάν Βόλκόφ το Tectonics Athens 2019. Ο ίδιος χαρακτηρίζει το φεστιβάλ ως μία πρωτόγνωρη εμπειρία: “Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Tectonics είναι ξεχωριστό γιατί μπορεί να διαπεράσει τους φραγμούς που συνήθως χωρίζουν τα μουσικά είδη και να προτείνει ένα διαφορετικό τρόπο να ακούμε και να συσχετιζόμαστε με την νέα μουσική, πέρα από ακαδημαϊσμούς και μακριά από κάθε μορφή διαχωρισμούς μεταξύ “υψηλής” και χαμηλής “τέχνης”.”
-Μιλήστε μας λίγο για το Tectonics 2019. Τι θα παρακολουθήσουμε φέτος στο φεστιβάλ;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
I.V.: Θα παρουσιαστούν τρία γκρουπ που δουλεύουν σαν κολεκτίβες. Tο νορβηγικό σύνολο Lemur θα παρουσιάσει μία site specific δουλειά που αναμειγνύει τα μουσικά όργανα με τα ηλεκτρονικά συστήματα. Oι ανατρεπτικοί S.L.Á.T.U.R. από την Ισλανδία, με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί από τις αρχές του Tectonics Festival το 2012, θα παρουσιάσουν δύο περφόρμανς που περιλαμβάνουν ένα εργαστήριο για τα ντόπια παιδιά της περιοχής. Τέλος, οι θρυλικοί AMM, ίσως το πιο σημαντικό σχήμα της πειραματικής και αυτοσχεδιαστικής μουσικής, από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα, έρχεται για μια εμφάνιση ιστορικής σημασίας.
Οι καλλιτέχνες Ande Somby, Mik Quantius, Tetsuya Umeda, Nathalie Forget και Sarah Kenchington, που λαμβάνουν συχνά μέρος στο φεστιβάλ tectonics, θα παρουσιάσουν διάφορα συνθέσεις, από σαμανιστικές περφόμανς μέχρι και όργανα που έχω εφευρεθεί πρόσφατα. Όπως συνήθως, πολλοί ντόπιοι Έλληνες μουσικοί θα βρίσκονται μαζί μας με νέα έργα και συνεργασίες.
Επιπλέον, θα παρουσιαστούν δύο νέες δουλειές ορχήστρας. Η Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ θα παρουσιάσει ένα περιπετειώδεις μουσικό πρόγραμμα που θα κινείται σε ιδιαίτερα ευρύ μουσικό φάσμα: από την παγκόσμια πρεμιέρα στο έργο του Γιάννη Ιωαννίδη έως τον ήπιο ήχο του setar και τους σκληρούς ηλεκτρονικούς ήχους των Dror Feiler και Blixa Bargeld, και από τα κείμενα του Παλαιστίνιου ποιητή Ghayath Almadhoun, στο έργο της Γεωργίας Κουμαρά, που είναι βασισμένο στο θέμα «εθνικός ύμνος για μια χώρα που δεν υπάρχει».
Εγώ προσωπικά ανυπομονώ να δω τους Matmos, ένα ντουέτο από τις Η.Π.Α , το οποίο θαυμάζω εδώ και πολλά χρόνια, αλλά είναι πρώτη τους επίσκεψη στο Tectonics Festival.
Μ.Μ.: Στο φετινό Αθηναϊκό Tectonics έχουμε ένα πυκνό και περιπετειώδες πρόγραμμα με 8 παγκόσμιες πρεμιέρες, απρόσμενες συμπράξεις, όπως για παράδειγμα αυτή της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ με τον τραγουδιστή των Einstürzende Neubauten Blixa Bargeld, καθώς και site specific performances στο Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών. Παράλληλα έχουμε μερικές ιδιαίτερα σπάνιες εμφανίσεις, όπως αυτή των AMM, μουσικό σχήμα από την δεκαετία του 60 που έχει καθορίσει αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως πειραματική και ελεύθερα αυτοσχεδιαζόμενη μουσική.
Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το πρόγραμμα χαρακτηρίζεται από έντονες εναλλαγές και διαφοροποιήσεις από δράση σε δράση, οι οποίες σίγουρα θα διατηρήσουν το ενδιαφέρον του κοινού. Για παράδειγμα μετά από συναυλία φωνητικής παραδοσιακής μουσικής των Sámi της Σκανδιναβίας θα ακολουθήσει ένα οπτικοακουστικό perfromance και dj sets, ή μετά από την a cappella εμφάνιση της Αμερικανίδας Jessika Kenney στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, θα ανέβουν στην σκηνή οι Matmos, ένα από τα πιο σημαντικά σχήματα ηλεκτρονικής μουσικής των 20 τελευταίων ετών. Με λίγα λόγια, κάθε άλλο παρά κοινότυπα ή βαρετά.
-Τι είναι αυτό που κάνει το φεστιβάλ Tectonics ξεχωριστό;
I.V.: Νομίζω πως δεν είμαι ο πιο αντικειμενικός άνθρωπος για να απαντήσει σε αυτή την ερώτηση, καθώς το φεστιβάλ αυτό αποτελεί ένα προσωπικό όνειρο. Το βασικό του στοιχείο είναι η απέραντη του γκάμα από είδη και επιρροές, που προέρχονται από ποικίλα υπόβαθρα και ιδέες. Το να μπορείς να παρουσιάζεις νέα έργα για ορχήστρα ενώ ταυτόχρονα να μπορείς να συμπεριλαμβάνεις μικρές προσωπικές περφόρμανς με δύο ή τρεις μουσικός έχει μία μοναδική ακατανίκητη γοητεία
Μ.Μ.: Το Tectonics είναι πλέον ένας θεσμός. Από το 2012 μέχρι σήμερα έχει παρουσιάσει 26 διαφορετικά φεστιβαλικά προγράμματα σε διάφορες πόλεις του κόσμου, από το Ρέικιαβικ οπού και ξεκίνησε μέχρι το Adelaide της Αυστραλίας και από την Νέα Υόρκη μέχρι και το Stavanger της Νορβηγίας, όπου πραγματοποιήθηκε η τελευταία έκδοση του φεστιβάλ το προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Το ιδιαίτερο είναι ότι όλα αυτά τα φεστιβάλ ενσωματώνουν το όραμα του Ilan Volkov για την σύγχρονη μουσική και ειδικότερα την σχέση που μπορεί να έχει η συμφωνική μουσική με την ηλεκτρονική μουσική, την noise, τον αυτοσχεδιασμό, την sound art και την παραδοσιακή μουσική. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Tectonics είναι ξεχωριστό γιατί μπορεί να διαπεράσει τους φραγμούς που συνήθως χωρίζουν τα μουσικά είδη και να προτείνει ένα διαφορετικό τρόπο να ακούμε και να συσχετιζόμαστε με την νέα μουσική, πέρα από ακαδημαϊσμούς και μακριά από κάθε μορφή διαχωρισμούς μεταξύ “υψηλής” και χαμηλής “τέχνης”.
-Πως ένα φεστιβάλ καταφέρνει να γεφυρώσει τόσα πολλά και διαφορετικά είδη μουσικής;
I.V.: Λοιπόν… δεν είναι τόσο αρμονικό πιστεύω. Αγαπώ τα προγράμματα με αντιθέσεις που σε κάνουν να σκέφτεσαι και να νιώθεις. Μέσα από την διαφορετικότητα αυτό το πρόγραμμα λειτουργεί. Δεν περιμένω ένα κοινό που θα αγαπήσει όλοκληρο το line-up του φεστιβάλ. Είναι όπως και σε ένα μουσείο, κάποιος βλέπει όλα τα έργα τέχνης, αλλά κανείς δεν περιμένει να τα εκτιμήσει όλα με τον ίδιο τρόπο.
Μ.Μ.: Πολλές φορές διαχωρίζουμε τα μουσικά είδη για λόγους που έχουν να κάνουν με την γεωγραφία, την ιστορία, την μόδα, τις κοινωνικές συνθήκες και την πολιτική. Συνήθως ταυτιζόμαστε με κάποιο μουσικό είδος γιατί είναι φορέας των παραπάνω στοιχείων και αναπτύσσουμε μια ιδιαίτερα κοντινή σχέση και οικειότητα με κάποια μουσικά είδη. Καθώς ο ήχος έχει άμεση επίδραση στο σώμα και τον νου, αυτή η σχέση είναι συνήθως πολύ βαθιά, σε ασυνείδητο επίπεδο. Οπότε το να διαπεράσεις αυτά τα στεγανά και να αναδείξεις τα κοινά, αλλά και τις αντιθέσεις διαφορετικών μουσικών ειδών και παραδόσεων, είναι σίγουρα μια μεγάλη πρόκληση. Μέσα όμως από αυτήν την συνύπαρξη ετερόκλητων στοιχείων προκύπτει κάτι καινούργιο και αυτό ακριβώς βρίσκεται στο επίκεντρο του Tectonics. Και ιστορικά να το δει κανείς, ο ανθρώπινος πολιτισμός πάντα εξελίσσεται χάρις των αντιθέσεων και της διαφορετικότητας.
-Κύριε, Volkov είστε ο ιθύνων νους πίσω από το φεστιβάλ Tectonics. Τι σας οδήγησε στη δημιουργία του και τι σας ενέπνευσε να το κάνετε;
I.V.: Ξεκίνησε με το πώς εγώ ακούω την μουσική. Ακούω όλα τα είδη μουσικής και είμαι περίεργος να μαθαίνω για τη νέα μουσική σε οποιαδήποτε μορφή της, από την κλασική σύνθεση μέχρι τον αυτοσχεδιασμό και την sound art. Πριν δώδεκα χρόνια ξεκίνησα να οργανώνω εκδηλώσεις στο Ισραήλ σαν ένα παράξενο χόμπι πέρα από την καριέρα μου ως μαέστρος. Τώρα με το φεστιβάλ Tectonics μπορώ να συνδυάσω αυτές τις δύο αγάπες -δουλεύοντας ως μαέστρος, ειδικά για την νέα μουσική, και παρουσιάζοντας ένα βαθύ πρόγραμμα για την νέα μουσική.
-Κύριε Μοσχούτη, ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης του Φεστιβάλ;
Μ.Μ.: Το φετινό φεστιβάλ έχει πολλά νέα έργα που θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά το τριήμερο που μας έρχεται. Οπότε πολλές φορές μέχρι τελευταία στιγμή προκύπτουν αλλαγές, γεγονός που κάνει ιδιαίτερα δύσκολο τον έγκαιρο και ακριβή προγραμματισμό. Αυτό όμως προσδίδει στο φεστιβάλ και ένα δυναμικό χαρακτήρα που περνάει και στο κοινό. Ως διοργανωτές και παραγωγοί, δεν θα έλεγα ότι βρισκόμαστε στο safety zone μας, μάλλον το αντίθετο. Αλλά όπως είπα και πριν, μας αρέσουν οι προκλήσεις.
Info:
Tectonics Athens 2019
Ημέρες: 7 έως 9 Ιουνίου 2019
Τοποθεσία: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Συγγρού 107 | Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών, Πεσμαζόγλου 1 & Σοφοκλέους
***
Διαβάστε επίσης:
Tectonics Athens 2019: Ένα διεθνές μουσικό φεστιβάλ από την Στέγη
