Μεταμορφώσεις και Μετατοπίσεις Πολιτισμικού Λογισμικού

 

Η έκθεση  της Βαλίνιας Σβορώνου[1] διακρίνεται από μια κινητικότητα μεταξύ σφαιρών, όπου το υλικό και η σκέψη προκύπτουν από τον ψηφιακό χώρο, πραγματώνονται στον ενδιάμεσο, για να αφήσουν το αποτύπωμά τους, τελικά, στον υπαρκτό χώρο. Στον πυρήνα της πρακτικής της βρίσκεται το διαδίκτυο και τα νέα μέσα εν γένει, τα οποία ανάγονται σε ουσιαστικό εργαλείο υλοποίησης αλλά και άντλησης σχηματισμών, μέσα από το ευρύ πλαίσιό τους. Συγχρόνως, καλλιεργείται μια συνομιλία ακαδημαϊκού- ριζοσπαστικού, αφού οι νέες μέθοδοι συνδυάζονται με διαχρονικά προσφιλείς κι εδραιωμένες τεχνικές, απ’ ό, τι φαίνεται, με κάθε άλλο παρά τυχαίο τρόπο.

 

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Η Σβορώνου, λοιπόν, επικεντρώνεται στην κίνηση της οπτικής πληροφορίας, την οποία, στη συνέχεια, αξιοποιεί: εντοπίζει τις εικόνες που κυκλοφορούν, τις απομονώνει και στη συνέχεια τις ανασυνθέτει, με το γνώρισμα της κινητικότητας να τονίζεται ακόμη περισσότερο, μέσα από τη διάταξη των έργων. Ως αποτέλεσμα, τα έργα της λειτουργούν ως φορείς πληροφοριών και δεδομένων ή ακόμη κι ως καθαυτές πληροφορίες και δεδομένα, προϊδεάζοντας για την προέλευση τους∙

 

Ως κεντρικά έργα, θα μπορούσαν συμβατικά να θεωρηθούν τα επιτοίχια Superspecies 1 & 2, δεδομένου ότι εκκινούν από γνώριμες αρχές. Εδώ, η καλλιτέχνης χρησιμοποιεί το κατ’ εξοχήν ακαδημαϊκό μέσο, το σχέδιο.  Αποτυπώνει, έτσι, με μελάνι, μολύβι και κάρβουνο, μοτίβα που επαναλαμβάνονται κι εμφανίζονται σαν όψεις πολιτιστικών προϊόντων. Μέσα από την επεξεργασία του περιβάλλοντος της[2], εισάγει μια λογική αποκρυπτογράφησης του. Η ένταση της χειρονομίας αποκαλύπτει, σκιαγραφεί και σχηματοποιεί το περιεχόμενό της. Παραθέτει, λοιπόν, φράσεις, “μάρκες”, συνήθη πρόσωπα και φιγούρες, για να πραγματευτεί συνθετικά ένα δίκτυο σχέσεων και συνδέσεων που η ίδια αποφασίζει να ανακατασκευάσει. Με αυτόν τον τρόπο, επικαιροποιεί το σχέδιο μέσω του περιεχομένου του, αποδομώντας το αναμενόμενο. Παρότι “επικυρώνει” το μέσο με τη χρήση του και την τήρηση των βασικών αρχών παρουσίασής του, αφήνει αιχμές, καταλύοντας την ευκρίνεια και δίνοντάς του μια όψη φαινομενικά πιο ανεπεξέργαστη, ίσως κι αντιφατική.

 

Μια άλλη εκδοχή, συναντάται στο δίπτυχο Crystal Superspecies 1 & 2, φύλλα πλεξιγκλάς που σε άλλα σημεία είναι χαραγμένα κι άλλοτε διάτρητα από την κοπή με λέιζερ. Η δημιουργός θέτει ως “οδηγό” τα Superspecies 1 & 2, από τα οποία επιλέγει ποια στοιχεία θα μεταφέρει στο φύλλο, με  τη χρήση προγράμματος ψηφιοποίησης σχεδίου. Σε αυτά, η ελεύθερη σχεδιαστική κίνηση έρχεται να αφομοιωθεί, μέσα από την κοπιώδη διαδικασία ψηφιοποίησής της, καταλήγοντας σε διαφορετικής υφής αποτέλεσμα. Το πέρασμα από τρία στάδια και τα διαφορετικά μέσα, λειτουργεί σαν φιλτράρισμα ή σαν αξιολογική προσέγγιση της πληροφορίας.

 

Στη συνέχεια, συναντώνται τα Convention 1 και Convention 2∙ στο πρώτο, δύο ποτήρια φιλοξενούν από ένα ψάρι- μονομάχο, με τα ίδια τα δοχεία να ενέχουν συνδηλώσεις τυποποίησης ενώ στο δεύτερο, το προϊόν της τρισδιάστατης εκτύπωσης παραπέμπει σε μικροοργανισμό σε μεγέθυνση ή σε κάποιο ακαθόριστο είδος εντόμου. Μέσα από την αντιστροφή στη διαχείριση των συστατικών στοιχείων των δύο αυτών έργων, διατυπώνεται μια ενδιαφέρουσα αντίστιξη, από τη μια με το έμψυχο να αντιμετωπίζεται ως αντικείμενο κι από την άλλη, με το άψυχο, κατασκευασμένο υλικό να συνθέτει μορφολογικά εν δυνάμει οργανισμό. Εδώ, η Σβορώνου, μοιάζει να οπτικοποιεί σαφέστερα μια προβληματική σχετικά με την ειδολογική ταξινόμηση.

 

Κλείνοντας, με το Freshers Superspecies αναπαράγει μια διφορούμενη φράση- “σύνθημα”, όχι με απ’ ευθείας παρέμβαση στον τοίχο, αλλά χρησιμοποιώντας αυτοκόλλητο βινυλίου. Έτσι, επιλέγει ξανά τη δημιουργία ενός ακόμη επιπέδου μεταξύ νοήματος και χώρου. Σε παραπλήσια λογική, σε διάφορα απροσδόκητα σημεία υπάρχουν αυτοκόλλητα ως επιπρόσθετα υλικά, διάσπαρτα στον χώρο, αποτυπώματα μιας μαζικής αναπαραγωγιμότητας.

 

 

 

Η έκθεση, συνολικά ιδωμένη, μετατρέπεται σε ένα πεδίο πειραματισμού, μέσα από την ποικιλία και την εναλλαγή των υλικών και τελικά καταφέρνει να δημιουργήσει ένα ιδιόμορφο περιβάλλον όπου, κατά κάποιον τρόπο, το κάθε έργο αφορά σε ένα είδος που υπάρχει σε ένα “μεταίχμιο”. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η κάθε διαφορετική επιλογή μέσου, προσθέτει νέες πτυχές στο πλέγμα των ερμηνειών και των συσχετίσεων. Επιπλέον, η έκθεση διατρέχεται από διαφάνεια, πολλά στοιχεία μοιάζουν σχεδόν κρυφά, ενώ ο χώρος που την περικλείει, φαίνεται να παρέχει κι ο ίδιος πληροφορία. Το δημιουργημένο περιβάλλον προσομοιάζει με το διαδικτυακό, καθώς οι αποσπασματικές εικόνες που κυκλοφορούν, εντοπίζονται, απομονώνονται  κι ανασυντίθενται σε ένα ιδιόμορφο πλαίσιο συμφραζομένων∙ εκεί όπου όρια και πεδία εμπλέκονται και η φαινομενικά ετερόκλητη σύνθεση διατρέχεται από ένα συνεχές. 

 

Η Βαλίνια Σβορώνου εστιάζει την εργασία της στο πλαίσιο της ψηφιακής τεχνολογίας, σε επίπεδο σύλληψης, παραγωγής αλλά και δημοσίευσης του έργου[3], με ό, τι συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Αρθρώνει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποτελεί επιδίωξή της, ένα σχόλιο πάνω στον τρόπο και κυρίως στο πλαίσιο εργασίας, στο περιβάλλον που το τροφοδοτεί και που κατ’ επέκταση σχολιάζει. Η κεντρικότητα του δικτύου, όμως, μοιάζει να υποδηλώνεται ως μια σκόπιμη, συνειδητή επιλογή, που επιτρέπει την προσβασιμότητα σε νέου τύπου νοημάτων και τη διαμόρφωση ενός νέου τοπίου εν γένει. Με την παρείσφρηση του “μέσου”, στοιχειοθετείται μια διαμεσολαβημένη χειρωνακτικότητα και καλλιτεχνική πρακτική, γεννώντας νέες κοινωνικές διακλαδώσεις.

 

Γεγονός είναι πως η παρουσίαση μιας τέτοιας έκθεσης ενδέχεται να ξενίσει, αφού πρόκειται για μια οπτική “υβριδική” για τα εγχώρια δεδομένα. Το εικαστικό σκηνικό που συντίθεται δε διακρίνεται από τους τυπικούς όρους αφήγησης, επιτρέποντας την συνύπαρξη αντιφατικών, μη- αναμενόμενων κι επιφανειακά ασύνδετων στοιχείων, με μια κριτική διάθεση. Παρόλα αυτά, δε μπορεί να παραγνωριστεί το υπονοούμενο γεγονός της, για ακόμη μια φορά, σηματοδοτούμενης μετατόπισης της εικαστικής πρακτικής αλλά και της διερεύνησης της δράσης του υποκειμένου εντός αυτής. Τα Imported Schemes, λοιπόν, μπορεί να εκφράζουν μια ανερχόμενη δυναμική με διαφορετική κατεύθυνση, φέρνοντας στην επιφάνεια την ανάδυση του “νέου καθημερινού”, συγχρόνως με την επίμονη επεξεργασία και την απενοχοποίηση από την αναγκαιότητα της απόδειξής της.


 

[1] Η Βαλίνια Σβορώνου είναι απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (2013) και μεταπτυχιακή φοιτήτρια του MFA του Slade School of Fine Arts, Λονδίνο.

[2] Το περιβάλλον νοείται μεταφορικά και μορφοποιείται από την πληροφορία και μια σειρά στοιχείων, όπως προκύπτουν από το Διαδίκτυο (από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι την ευρεία κυκλοφορία λογοτύπων, σύγχρονων “αστικών μύθων”, memes κ.α.) και την συνακόλουθη επεξεργασία τους.

[3] Προσφιλής τακτική για μια σειρά σύγχρονων καλλιτεχνών της λεγόμενης Post-Internet Art.

[Πρόσφατο παράδειγμα έκθεσης που προσεγγίζει τον εν λόγω χώρο με μια διάθεση συστηματοποίησης, η Art Post-Internet στο Ullens Center for Contemporary Art, (Πεκίνο, Μάρτιος- Μάιος 2014), της οποίας ο κατάλογος διατίθεται ελεύθερα στο διαδίκτυο.]

 

*Οι φωτογραφίες είναι από τον λογαριασμό Flickr της Βαλίνιας Σβορώνου.


To RADICAL READING παρουσιάζει την έκθεση της Βαλίνιας Σβορώνου, Imported Schemes, μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2015. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ