Με πολλές συμμετοχές και παρουσιάσεις της δουλειάς του σε γκαλερί, φεστιβάλ και μουσεία κυρίως στην Φινλανδία, στη Δανία και στην Αγγλία, και με σημαντικές αναγνωρίσεις, όπως Νέος Φιλανδός Καλλιτέχνης της χρονιάς (2013) και της βράβευσής του με το Turku Biennale Prize μαζί με τον Krister Gråhn (2014), o Vesala είναι ένας πολλά υποσχόμενος σύγχρονος καλλιτέχνης. Στην έκθεσή του στην Αθήνα, συνδυάζει το βίντεο με την γλυπτική και την περφόρμανς, με αποτέλεμα να δημιουργεί ένα περιβάλλον στο οποίο ο θεατής γίνεται αναπόσπαστο μέρος του.
– Στο έργο σας Far is the False and Deceitful World (2018) υπάρχει μία αίσθηση μυστηρίου και ηρεμίας καθώς ο θεατής παρατηρεί στο βίντεο τις κινήσεις και τη συμπεριφορά ενός ανθρώπου που «ζει» σε ένα δωμάτιο, σε έναν «κύβο», κατασκευασμένο μέσα στην γκαλερί. Θέλετε να θίξετε ζητήματα σχετικά με την παρακολούθηση και την προστασία της ιδιωτικής ζωής;
Jarno Vesala: Σωστά. Θέτω ζητήματα για την παρακολούθηση, την ιδιωτικότητα και γενικά τις επαφές/σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους. Πλέον, τα πάντα καταγράφονται, οι κάμερες είναι παντού. Υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός βίντεο που ανεβάζονται στο διαδίκτυο κάθε δευτερόλεπτο. Αλλόκοτες εποχές, θέλεις ιδιωτικότητα την ίδια στιγμή που θέλεις να μοιραστείς κάτι με τους πάντες, και διασκέδαση σημαίνει να βλέπεις άλλους ανθρώπους να κάνουν κοινότυπα πράγματα. Στο Far is the False and the Deceitful World ελπίζω αυτό το κρυφοκοίτασμα να μετατρέπεται σε ενδιαφέρον/στοργή. Ελπίζω ότι μικρές χειρονομίες του έργου θα φέρουν τον άνθρωπο μέσα στον κύβο πιο κοντά στο θεατή. Την ίδια στιγμή υπάρχει ένας λεπτός αλλά βαρύς τοίχος ανάμεσά τους. Ελπίζω να σε κάνει να σκέφτεσαι τους συγγενείς και τους κοντινούς σου ανθρώπους.
– Σε αυτό το έργο, όπως επίσης και στο Here (2018), δημιουργείς ένα περιβάλλον/ μια κατάσταση με έντονη αίσθηση θεατρικότητας. Η θεατρικότητα αποτελεί μια ισχυρή πλευρά της δουλειάς σου;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
JV: Το θέατρο είναι πολύ σημαντικό για μένα ως μορφή τέχνης. Σε πολλά από τα έργα μου διαδραματίζονται σκηνές θεατρικά σκηνοθετημένες. Μου αρέσει αυτή η σύνδεση ανάμεσα στο θεατή και την ψευδαίσθηση. Το πώς το ακροατήριο ξεκινάει να δει μια θεατρικη πράξη, γνωρίζοντας φυσικά οτι πρόκειται για ψευδαίσθηση, αλλά αργά βυθίζεται μέσα στην πράξη, έτσι ώστε να γίνει «αληθινή». Με το χώρο της γκαλερί/ μουσείο συμβαίνει το ίδιο, μου αρέσει η στιγμή που το έργο τέχνης θα «ξεκινήσει». Στις εγκαταστάσεις μπορείς να ελέγξεις το χρόνο που θα συμβεί. Στο θέατρο οι θεατές έχουν το συγκεκριμένο σημείο/χώρο απ’ όπου θα δουν την πράξη. Μου αρέσει να παίζω με αυτή την συγκεκριμένη κατεύθυνση και με κάποιο τρόπο να την αποφεύγω, να την ανακόπτω, ακόμα και να την ελέγχω. Στα έργα μου το σημείο του θεατή βρίσκεται μέσα στην πράξη, ώστε να γίνεται μέρος της. Στα έργα μου είναι πιο πιθανό το ακροατήριο να κολλήσει σε μια σκηνή ανάμεσα στους άλλους χαρακτήρες που έχω δημιουργήσει. Συχνά βλέπω τη δουλειά μου ως μία επαναλαμβανόμενη θεατρική σκηνή, όπου οι θεατές μπορούν να εισχωρήσουν.
– Το βίντεο που προβάλλεται στο ταβάνι κάνει αναφορές στο μύθο της Μέδουσας, ένα θέμα που εμφανίζεται σε έργα διαφόρων περιόδων. Βρίσκετε έμπνευση στην ιστορία και την παράδοση;
JV: Ίσως να ήταν περισσότερο έτσι δέκα χρόνια πριν. Βρίσκω έμπνευση σε ο,τιδήποτε διαβάσω, δω, ακούσω, νιώσω. Είναι σπάνιο για μένα να χρησιμοποιήσω αυτό το υπόβαθρο στα έργα μου, όπως έκανα με τη Μέδουσα. Αυτή την περίοδο προσπαθώ να αποφύγω αυτή την εμφανή σύνδεση με την ιστορία και την παράδοση, όπως και τη χρήση λόγου ή κειμένων στα έργα μου.
– Ο άνθρωπος είναι το επίκεντρο του έργου σας, είτε με την παρουσία, είτε με την απουσία του. Προσωπικά διακρίνω ένα έντονο πνεύμα ουμανισμού. Νιώθετε ότι αυτή είναι η αποστολή σας ως καλλιτέχνης;
JV: Πραγματικά αυτό είναι σωστό. Δεν το σκέφτομαι ιδαίτερα, αλλά υπάρχει έντονος ο ανθρωπισμός στα έργα μου. Είναι περισσότερο ο τρόπος που σκέφτομαι και αυτό αντανακλάται στη δουλειά μου.
