Jean Toussaint: Μια όμορφη μελωδία απελευθερώνεται από τη συλλογική συνείδηση της ανθρωπότητας μέσω του συνθέτη

Ο Αμερικανός σαξοφωνίστας, συνθέτης και δάσκαλος Jean Toussaint (Ζαν Τουσάντ) έρχεται στην Αθήνα για τέσσερις ξεχωριστές εμφανίσεις στο Half Note Jazz Club, από τις 4 έως τις 7 Μαρτίου. Με το εξαιρετικό κουαρτέτο του, υπόσχεται να χαρίσει στο ελληνικό κοινό βραδιές γεμάτες αυθεντική τζαζ ενέργεια και μοναδικούς αυτοσχεδιασμούς.

Ο Toussaint αποτελεί μια σπουδαία μορφή της σύγχρονης τζαζ σκηνής, καθώς ξεκίνησε την πορεία του από τη «χρυσή σχολή» των Jazz Messengers του Art Blakey—μια μπάντα-θρύλο που ανέδειξε ορισμένους από τους μεγαλύτερους μουσικούς στην ιστορία της τζαζ. Βραβευμένος με Grammy, υπήρξε μέλος των Messengers για σχεδόν πέντε χρόνια τη δεκαετία του ’80, διαγράφοντας από τότε μια λαμπρή καριέρα η οποία συνεχίζεται με τον πιο δημιουργικό τρόπο μέχρι σήμερα.

Έρχεται στο Half Note μαζί με: τον εξαιρετικό Emil Hinton στο πιάνο, τον ξεχωριστό Lorenzo Morabito στο μπάσο και τον φανταστικό Ben Brown στα τύμπανα

***

-Τι ήταν αυτό που σας τράβηξε αρχικά προς το σαξόφωνο και τι είναι αυτό που εξακολουθεί να σας συναρπάζει σε αυτό το όργανο μετά από τόσα χρόνια;

Η πρώτη μου έλξη προς το σαξόφωνο προήλθε από την ίδια τη φύση του μουσικού οργάνου – την εμφάνισή του—με γοήτευσε το γεγονός ότι κάθε δάχτυλο είχε το δικό του πλήκτρο. Στο μυαλό μου ως έφηβος, αυτό έμοιαζε με πρόκληση, και πάντα μου άρεσαν οι προκλήσεις. Όμως, από την πρώτη στιγμή που άκουσα τον ήχο του ερωτεύτηκα. Αυτό που διατηρεί αμείωτο το πάθος μου είναι η τζαζ και ο αυτοσχεδιασμός. Αυτό το ταξίδι μου επιτρέπει να κινούμαι πάνω στα κύματα των ανθρώπινων συναισθημάτων, προσπαθώντας να συνδεθώ με κάθε ακροατή με έναν προσωπικό και μοναδικό τρόπο.

-Σε μια παλαιότερη συνέντευξή σας, αναφέρατε ότι ο Art Blakey σας είχε πει: «Το πιο εύκολο πράγμα είναι να γράψεις ένα κομμάτι που κανείς δεν μπορεί να παίξει». Βρήκα αυτή τη φράση συναρπαστική—θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε τι ακριβώς εννοούσε και πώς αυτή η φιλοσοφία σας επηρέασε;

Πιστεύω ότι ο μεγάλος Art Blakey εννοούσε πως ένας συνθέτης μπορεί να συνδυάσει τυχαίες και πολύπλοκες μελωδίες, ρυθμούς και αρμονίες και να δημιουργήσει κάτι που, ακόμα κι αν κάποιος μπορεί τεχνικά να το παίξει, κανείς δεν θα θέλει πραγματικά να το παίξει, γιατί του λείπει το συναισθηματικό περιεχόμενο που θα το συνδέσει με τον ακροατή. Στην ουσία, νομίζω πως ήθελε να πει ότι πρέπει να σκεφτόμαστε το κοινό μας και να προσπαθούμε να επικοινωνούμε μαζί του συναισθηματικά μέσω της μουσικής. Στα χρόνια που ακολούθησαν την περίοδο μου με τους Jazz Messengers, συνειδητοποίησα πως μια όμορφη μελωδία δεν συντίθεται από έναν άνθρωπο, αλλά απελευθερώνεται από τη συλλογική συνείδηση της ανθρωπότητας μέσω του συνθέτη. Αυτό την κάνει αμέσως αναγνωρίσιμη σε όσους είναι στην ίδια συχνότητα και τους επιτρέπει να συγκινηθούν από αυτή.

-Μπορείτε να μας περιγράψετε τη δημιουργική σας διαδικασία—από την πρώτη σπίθα έμπνευσης μέχρι την ολοκλήρωση μιας μουσικής ιδέας;

Ως συνθέτης, προσπαθώ να είμαι όσο το δυνατόν πιο ανοιχτός, αντλώντας έμπνευση και ιδέες από την καθημερινή ζωή. Οι αλληλεπιδράσεις μου με συναδέλφους, συνομηλίκους, μαθητές, οικογένεια και φίλους είναι γεμάτες από ιδέες που μου αρέσει να μετατρέπω σε συνθέσεις. Επίσης, τα όνειρα είναι μια πολύτιμη πηγή αυθεντικών και μοναδικά εμπνευσμένων ιδεών που μπορούν να αξιοποιηθούν δημιουργικά. Η εντατική μελέτη των μεγάλων δασκάλων της τζαζ αποτελεί επίσης ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης. Συνδυάζοντας όλα αυτά τα στοιχεία, αφήνω τη μουσική να με καθοδηγήσει και να διαμορφώσει τις συνθέσεις μου.

-Ως ακροατής, ποια στοιχεία στη μουσική σας αγγίζουν περισσότερο και γιατί;

Όταν ακούω μουσική, ο στόχος μου είναι να ανοιχτώ στο μοναδικό συναισθηματικό περιεχόμενο των ήχων που ακούω και να τους κατανοήσω τόσο τεχνικά όσο και αισθητικά, επιτρέποντάς τους να επηρεάσουν θετικά τη διάθεσή μου.

-Η τζαζ εξελίσσεται συνεχώς—πού βλέπετε το μέλλον της να κατευθύνεται και τι σας ενθουσιάζει περισσότερο στην τωρινή της πορεία;

Η τζαζ, όπως κάθε μεγάλη μορφή τέχνης, είναι συλλογική στη φύση της και βασίζεται στην αλληλεπίδραση, την επικοινωνία, τη διαπραγμάτευση και τη δημοκρατία για να παραμείνει ζωντανή. Τη βλέπω ως το δώρο της αφροαμερικανικής κοινότητας στον κόσμο και, επειδή είναι μουσική αυτοέκφρασης, είναι συναρπαστικό να παρακολουθούμε πώς εξελίσσεται μέσα από τις γενιές. Είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξή της οι μελλοντικοί μουσικοί να μελετούν διεξοδικά την ιστορία της αλλά, ταυτόχρονα, να παραμένουν πιστοί στην εποχή τους—όπως συνέβαινε πάντα. Και πιστεύω ότι αυτή η εξέλιξη θα συνεχίσει να είναι ατέρμονη.

-Χωρίς να αποκαλύψετε πολλά, μπορείτε να μας δώσετε μια ιδέα για το πρόγραμμα των συναυλιών σας στο Half Note στην Αθήνα; Έχετε ετοιμάσει κάποιες εκπλήξεις για το κοινό;

Είμαι πολύ ενθουσιασμένος που θα έχω επιτέλους την ευκαιρία να παίξω στο Half Note με το συγκρότημά μου. Θα παρουσιάσουμε κυρίως δικές μας συνθέσεις, αλλά θα ενσωματώσουμε και κάποια γνώριμα κομμάτια ως σημεία αναφοράς. Οι συναυλίες μας έχουν πάντα εξαιρετική ανταπόκριση από το κοινό, όπου κι αν παίζουμε, οπότε ανυπομονώ να γνωρίσω το ελληνικό κοινό και να ζήσουμε μαζί αυτή την εμπειρία.

Διαβάστε επίσης:

One of the great Jazz Messengers in town: Ο Jean Toussaint στο Half Note Jazz Club