J.R.R. Tolkien – Χόμπιτ (Εκδόσεις Κέδρος)

Ας μην κοροϊδευόμαστε… Δεν περιμένει κανένας την δικιά μου άποψη, ούτε κανενός άλλου, για το έργο του Tolkien που έμελλε να γράψει μια από τις σπουδαίες ιστορίες της παγκόσμιας λογοτεχνίας και φυσικά, δεν αναφέρομαι σε κάποια άλλη ιστορία πέραν αυτής του “Άρχοντα Των Δαχτυλιδιών“.

Της Γιώτας Παπαδημακοπούλου

Κάτι τέτοιο, θα ήταν το λιγότερο, ιεροσυλία. Όμως ο Tolkien, πριν γράψει το έπος του “Άρχοντα”, είχε γράψει και άλλες ιστορίες, ανάμεσα σε αυτές, το “Χόμπιτ” που ουσιαστικά, και κατά μία έννοια, αποτελεί προοίμιο του “Άρχοντα”, εισάγοντάς μας στον κόσμο της Μέσης Γης και των πλασμάτων που κατοικούν σε αυτήν. Πλάσματα για την ύπαρξη των οποίων έχουν μιλήσει πολλοί μέσα στους αιώνες, κανείς όμως όπως έκανε εκείνος, εντάσσοντάς τα σε ένα μοναδικό σύμπαν στο οποίο, όχι μόνο συνυπάρχουν ή πολεμούν αλλά, μας προετοιμάζουν για κάτι περισσότερο.

Η ιστορία του “Χόμπιτ”, έχει να κάνει με τον θείο του Φρόντο, τον Μπίλμπο Μπάγκινς, και το ταξίδι στο οποίο πήρε μέρος, συντροφιά με ένα τσούρμο νάνους, προκειμένου να βρεθούν στην σπηλιά που αποτελούσε κάποτε τμήμα του βασιλείου τους, στην οποία βρίσκεται ένας τεράστιος θησαυρός, αμύθητης αξίας, μερίδιο του οποίου θα αποκτήσει αν κι εφόσον μείνει ζωντανός καθώς, ένας τεράστιος, επικίνδυνος και διόλου φιλικός δράκος, έχει κάνει κατάληψη σε αυτήν και κατ’ επέκτασιν, στον ίδιο τον θησαυρό. Βέβαια, ο δράκος δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η παρέα των πρωταγωνιστών καθώς, το ταξίδι τους είναι μακρύ κι επικίνδυνο, θα αντιμετωπίσουν πολλά προβλήματα και καταστάσεις που θα τους φέρουν στο χείλος του θανάτου, συναντώντας κάθε λογής μυθικό πλάσμα, μερικά εκ των οποίων θα τους βοηθήσουν και άλλα, θα τους κάνουν τη ζωή δύσκολη.

Δεν θα πω ψέματα! Το “Χόμπιτ”, είναι κατώτερο του “Άρχοντα” και αυτό γιατί, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα παραμύθι. Πολύ γοητευτικό μεν, παραμύθι δε, που όπως και να το κάνουμε, δεν έχει να περάσει τα βαθύτερα μηνύματα του έπους που ακολούθησε. Και θα ξεκινήσω αναφέροντας το μοναδικό, κατ’ εμέ, μειονέκτημα του βιβλίου και αυτό, δεν είναι άλλο από την εισαγωγή του που μπορεί να σε κάνει να βαρεθείς μέχρι ναρκοληψίας. Πραγματικά, όσο θετικός ή καλός άνθρωπος κι αν είσαι, δεν γίνεται να μην βρεις βαρετή, ίσως και κουραστική, την εισαγωγή του “Χόμπιτ”, που αναλύει με ιδιαίτερα ενδελεχή τρόπο, πράγματα για την φύση και την καθημερινότητα των Χόμπιτ, στο ονειρικά πλασμένο τόπο τους. Καταλαβαίνω την ανάγκη να μας γνωρίσει ο συγγραφέας τα παράξενα αυτά πλάσματα και να μας μιλήσει γι’ αυτά όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε να το κάνει με έναν λιγότερο γλαφυρό και εκτενή τρόπο.

Βέβαια, όσο προχωράει η ιστορία, αντιλαμβάνεσαι ότι αυτή η υπερανάλυση, έχει κάποια σκοπήμότητα και αυτή δεν είναι άλλη από το να κάνει ο συγγραφέας τον αναγνώστη, να πιστέψει στον κόσμο του. Γι’ αυτό, δεν είναι απλά ένα ακόμα παραμύθι αλλά, ένας κόσμος που υπάρχει, ζει και αναπνέει και εσύ, καλείσαι να το δεχτείς ως μια πραγματικότητα. Και πράγματι, αυτό συμβαίνει όσο διαβάζεις και χάνεσαι στις σελίδες αυτού του υπέροχου σύμπαντος που είναι πλημμυρισμένος από μαγεία και εξωφρενικά παράξενα πλάσματα που το καθένα από αυτά, έχει τα δικά του, ξεχωριστά χαρακτηριστικά, μια μοναδική ιστορία από πίσω του, εξυπηρετώντας έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό, σχηματοποιώντας έναν κόσμο που έχει συγκεκριμένη δομή, λειτουργία, κοινωνικές και πολιτικές διακυμάνσεις, βασισμένες σε όλα αυτά. Όσο για δράση, αφού ξεπεράσουμε την χαλαρή εισαγωγή, δεν σταματάει λεπτό, καθηλώνοντάς μας και κάνοντας την καρδιά στο στήθος μας να βροντοχτυπάει από φόβο και αγωνία για το τι πρόκειται να ακολουθήσει.

Δεν ξέρω αν ο Tolkien είναι ο σημαντικότερος λογοτέχνης φανταστικού. Δεν είμαι ο καταλληλότερος άνθρωπος στον κόσμο για να κρίνει κάτι τέτοιο. Δεν μπορώ ωστόσο να αρνηθώ πως η στιβαρή του αφήγηση, η περιγραφικότητα και η παραστατικότητα, τόσο των εκάστοτε σκηνών, όσο και των ίδιων των πλασμάτων που συμμετέχουν σε αυτήν, είναι ανεπανάληπτη και σε καθηλώνει. Και αν μη τι άλλο, αν είσαι fan του “Άρχοντα”, δεν επιτρέπεται να μην έχεις διαβάσει το “Χόμπιτ” που μπορεί να είναι ένα παραμύθι, ίσως για όχι τόσο μικρά παιδιά, αλλά εκτός αυτού, είναι μαγική, ταξιδιάρικη ιστορία, που σε οδηγεί στα μονοπάτια ενός υπέροχου κόσμου που σε περιμένει να τον ανακαλύψεις και να τον εξερευνήσεις, ζώντας έντονες, περιπετειώδης στιγμές, ευρισκόμενος ανάμεσα σε διλήμματα και αποφάσεις ηθικής, εκτελώντας ένα καθήκον που ούτε καν, ήξερες ότι είχες.