Kaari Upson – Never Enough: Έκθεση στο Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Η έκθεση “Never Enough” θα πραγµατοποιηθεί στο Ίδρυµα ΔΕΣΤΕ στη Νέα Ιωνία και θα διαρκέσει από τις 26 Μαΐου έως και τις 27 Οκτωβρίου 2022.

Σε µια σύντοµη αλλά παραγωγική σταδιοδροµία δεκαπέντε ετών, η Kaari Upson ανέπτυξε ένα περίτεχνο σύµπαν υφασµένο µε µνήµες, παραδοχές, γεγονότα και µυθοπλασία. Κάθε της γλυπτό, πίνακας, σχέδιο ή βίντεο διαπνέεται από έναν µυστικιστικό ανιµισµό και συγχωνεύει προσωπικά καισυλλογικά τραύµατα, επιθυµίες, φόβους και φαντασιώσεις. Για την Upson, το κλειδί για την προσέγγιση του ατόµου βρίσκεται στα υπάρχοντά του, ειδικά στο περιεχόµενο του σπιτιού του. Το ενδιαφέρον της για το οικιακό περιβάλλον ξεκίνησε µε το «Larry Project» (2007–2012), µια σειρά έργων που διερευνούσαν τον ψυχισµό µέσω ενός µυστηριώδη γείτονα τον οποίο αργότερα βάφτισε «Larry». Έχοντας αποκτήσει πολλά από τα προσωπικά του είδη, η Upson ξεκίνησε µια εµµονική έρευνα που οδήγησε σε ένα εκπληκτικό σύνολο έργων γύρω από κάποιον που δεν είχε συναντήσει ποτέ. Σε αρκετά βίντεο η Upson διαδραµατίζει ποικίλους ρόλους —µιας εκδοχής του εαυτού της, ενός συντρόφου, της µητέρας της, µιας φίλης— ενώ ταυτόχρονα αναπαριστά, αναπτύσσει θεωρίες και µελετά πτυχές οικιακής ζωής, προσωπικοτήτων και διαπροσωπικών σχέσεων.

Τα έργα της σειράς περιλαµβάνουν και τα εµβληµατικά ζωγραφικά δίπτυχα «Kiss», που για τη δηµιουργία τους πίεζε µεταξύ τους ένα πορτρέτο του Larry και µια αυτοπροσωπογραφία της όσο το χρώµα ήταν ακόµη νωπό για να οδηγηθεί σε µια παραµορφωτική συγχώνευσητων δύο χαρακτήρων. Ακόµη, η Upson ζωντανεύει τους ήρωές της φτιάχνοντας ένα φυσικού µεγέθους ανδρείκελο του Larry που παίζει στα βίντεο και που αργότερα µεταφέρθηκε σε κάρβουνο µαζί µε µια δική της φιγούρα.

Ως ζωγράφος κλασικής παιδείας, η Upson αποδεχόταν την αποτυχία και την επανάληψη, πειραµατιζόταν µε ανορθόδοξες προσεγγίσεις χύτευσης και ζωγραφικής και δούλευε υπό ακραίες συνθήκες µε απρόβλεπτα αποτελέσµατα. Ανέπτυξε µια µέθοδο για τη χύτευση πεταµένων στρωµάτων, καναπέδων και άλλων ειδών οικιακού εξοπλισµού σε υλικά όπως το λάτεξ, οι υαλοΐνες, η ρητίνη και η ουρεθάνη, έτσι ώστε να αποδίδονται µε κάθε λεπτοµέρεια η υφή, οι ραφές και τα σχέδια των πρωτοτύπων. Τα µυστήρια αυτά γλυπτά αντιπροσωπεύουν την απουσία του σώµατος και αναδίνουν µοναξιά, απώλεια και ένα αίσθηµα κενού, ενώ τα συνεστραµµένα ψυχεδελικά τους χρώµατα, οι ψευδαισθητικές σκιές και τα ζαλιστικά σχέδια τα καθιστούν παραισθησιογόνους φορείς αναµνήσεων και ονείρων. Η ψευδο-επιστηµονική της προσέγγιση βασιζόταν εν πολλοίς στη διαίσθηση και τον πειραµατισµό και κατέληγε σε ανησυχητικά, προκλητικά έργα που στοιχειώνουν τους θεατές.

Αργότερα, για τη σειρά MMDP (My Mother Drinks Pepsi) (2014–2017) η Upson κατέφυγε στη µητέρα της, η οποία απολάµβανε καθηµερινά µια Pepsi και εξέφραζε την ικανοποίησή της µε ένα “Αααχ” κάθε φορά που άνοιγε ένα κουτί˙ την υποδύεται σε βίντεο και σχέδια και δηµιουργεί φυσικού µεγέθους κούκλες-αντίγραφά της που χρησιµεύουν ταυτόχρονα ως µαξιλάρια ύπνου για γάτες. Στη σειρά MMDP περιλαµβάνονται ακόµη περίπλοκα γλυπτά από κουτάκια Pepsi που θυµίζουν αρχαία τεχνουργήµατα —µια εντύπωση που προκαλείται από το γέµισµα των κουτιών µε υγρό αλουµίνιο, έτσι ώστε η επιφάνειά τους να δείχνει καµένη— καθώς και βίντεο που δείχνουν την καλλιτέχνιδα σε διαδρόµους των σούπερ µάρκετ Costco, όπου συνήθιζε να ψωνίζει η µητέρα της.

Σε όλες αυτές τις σειρές έργων, τα γλυπτά έχουν συχνά ως αφετηρία κάποια σχέδια µε γραφίτη. Μεγάλης κλίµακας και σε στυλ λεπτοµερών ηµερολογίων, τα σχέδια της Upson αντανακλούν την ταχύτητα της σκέψης της, χαρτογραφώντας ένα πλέγµα συνδέσεων, ιδεών και αναφορών που διαφωτίζουν και µπερδεύουν ταυτόχρονα, υποδεικνύοντας στοιχεία και διακλαδώσεις. Τα σχέδια αυτά, γεµάτα εικόνες µεγάλης ακρίβειας αλλά και κείµενα, συχνά έπαιρναν χρόνια για να ολοκληρωθούν καθώς η Upson επέστρεφε κατά καιρούς για να προσθέσει νέα οπτικά, χρονικά και πνευµατικά στοιχεία στην πλούσια επιφάνειά τους.

Για την έκθεση Kaari Upson: Never Enough, το Ίδρυµα ∆ΕΣΤΕ συνεργάστηκε µε τον αρχιτέκτονα Σωτήρη Κοτούλα σε µια παρουσίαση περισσότερων από 30 έργων που καλύπτουν όλη τη σταδιοδροµία της Upson, από τη φωτογραφία It’s Never Enough (2007) που εξέθεσε στην πτυχιακή της έκθεση στο CalArts µέχρι τις τελευταίες της ενότητες — έναν άτιτλο καµβά (2020–2021) και το Portrait (Vain German) (2020). Ανταποκρινόµενος στην πρόκληση των δυνατών αυτών έργων, ο Κοτούλας ανέπτυξε έναν ιδιαίτερο και δυναµικό σχεδιασµό µε χρήση διαφορετικού χρώµατος για κάθε τοίχο σε κάθε αίθουσα. Ο αντισυµβατικός αυτός σχεδιασµός παρέχει στον θεατή ένα νέο πρίσµα θέασης και ερµηνείας του έργου της. Οι διαφορετικές αποχρώσεις του φόντου στο οποίο προβάλλονται βαθαίνουν την εµπλοκή µας µε τους πίνακες, τα σχέδια, τα βίντεο και τα γλυπτά της Upson καθώς ανακαλύπτουµε αναπάντεχες συνδέσεις ανάµεσα τόσο στα επιµέρους έργα όσο και στο σύνολο της παρουσίασης.

Photo Credit: Kaari Upson, Left Brace Erase, Back Brace Face, 2016 (detail), © The Kaari Upson Trust, 2022