Καγκουρό του Βασίλη Κατσικονούρη – Μια σημειολογική προσέγγιση: Κριτική βιβλίου

Η μονογραφία για το «Καγκουρό» είναι το αποτέλεσμα της μελέτης του Νεκτάριου- Γεώργιου Κωνσταντινίδη στο έργο του Βασίλη Κατσινοκούρη, και παράλληλα μια προσπάθεια να αναφανούν όλες εκείνες οι λεπταίσθητες αποχρώσεις και οι αισθητικές διακυμάνσεις μιας ιστορίας βασισμένης στον μύθο του Ορφέα αλλά και στις αριστοτελικές αρχές που καθιστούν το «Καγκουρό» μια σύγχρονη τραγωδία πολλαπλών συνδηλώσεων. Γνωστός από το σημαντικό του έργο «Το Γάλα», στο «Καγκουρό», το οποίο έχει ανεβεί ήδη από το Εθνικό Θέατρο και το θέατρο Σταθμός, ο Κατσικονούρης μιλά για τον εγκλωβισμό του σύγχρονου ανθρώπου στην κοινωνία της κρίσης και το ανεκπλήρωτο όνειρο της φυγής και ο Κωνσταντινίδης μελετά και παρουσιάζει ενδελεχώς τα σημειολογικά εκείνα σημεία που αγγίζουν τη σκέψη αλλά και τη συνείδηση του θεατή.

Ο συγγραφέας της επιστημονικής αυτής μονογραφίας καταφέρνει να αναδείξει στο έργο αυτό την ουσία της πολιτισμικής κρίσης που υπαγορεύει το αγωνιώδες και ενίοτε ζοφερό ερώτημα του τι πρόκειται να συμβεί μετά το πέρας αυτής της κρίσης, τόσο σε πολιτισμικό, όσο και σε οικονομικό, κοινωνικό και ανθρωπιστικό επίπεδο. Σκύβει και αφουγκράζεται τόσο τους προβληματισμούς του συγγραφέα όσο και των ηρώων του και με μια στοχαστική διάθεση προσεγγίζει το έργο του Κατσινκούρη και καταθέτει τους προσωπικούς του σχολιασμούς για τους σημαντικότερους πυλώνες που στηρίζουν τις υπαρκτικές αντιφάσεις των συνειδησιακών εφορμήσεων. Οι ήρωες του Κατσικονούρη βιώνουν το άλγος της αβεβαιότητας, του ζοφερού τέλους που αργεί να καταφτάσει, της αμφιβολίας για το μέλλον και  βρίσκονται αντιμέτωποι με το έρεβος μιας καταστροφής, η αλληλουχία των γεγονότων της οποίας σηματοδοτεί τη εξελικτική τους πορεία και  τις επιλογές των πράξεών τους.

Η σημειολογική προσέγγιση και η ερμηνευτική παρουσίαση του «Καγκουρό» τις οποίες επιχειρεί και πετυχαίνει με ακρίβεια και διακριτή ευθυβολία ο Κωνσταντινίδης εντάσσεται με επιτυχία στο πλαίσιο μιας αναγνωστικής αναφοράς στις αρχετυπικές μορφές του θεατρικού αφηγήματος, στα δομικά μεγέθη της πλοκής και στους δρώντες, στον υπαινικτικό λόγο και στη φαινομενολογία των δεδομένων του «Καγκουρό», στοιχεία που χωρίζουν και τα κεφάλαια αυτής της μονογραφίας. Η διεργασία συγκρότησης των στοιχείων αυτών σε ένα ενιαίο σύνολο καθιστά τη μονογραφία μια αξιόπιστη πηγή μελέτης για ένα τόσο σύγχρονο έργο. Ο υποδόριος σχολιασμός των συμβόλων του Κατσινούρη  οδηγεί σε μια αρχετυποκεντρική ανάλυση τους και αποδίδει την πλήρη εννοιολογική τους σημασία.

Ο Κωνσταντινίδης επιχειρεί όμως και να αποκαλύψει την σημασιολογική και σημειολογική προέκταση του συγκεκριμένου θεατρικού έργου. Τόσο ο συνταγματικός άξονας, η γραμμική δηλαδή φορά της αφήγησης, όσο και ο γνωσιακός τονίζονται με σκοπό να  φανερωθεί η οργανική χρησιμότητα του έργου, η υπαινικτικότητά του και η χρήση της ονοματολογίας που έχει επιλέξει ο Κατσικονούρης.  Παράλληλα ο Κωνσταντινίδης διακρίνει την προσπάθεια του συγγραφέα να παρουσιάσει τους ήρωές  του σύμφωνα με τις αρχές της συνεργασιμότητας του Grice, που αναφέρονται στην ποσότητα, την ποιότητα, τον κανόνα τα συνάφειας και τον κανόνα του ύφους.

Η σημαντική βιβλιογραφία, τόσο η ελληνική όσο και η ξενόγλωσση, την οποία χρησιμοποίησε ο Κωνσταντινίδης παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου του και εντυπωσιάζει από το εύρος των σημαντικών βιβλιογραφικών αναφορών.

Βιογραφικό

Ο Νεκτάριος – Γεώργιος Κωνσταντινίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1981. Είναι αριστούχος διδάκτωρ του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (υπότροφος ΙΚΥ), κριτικός θεάτρου, μεταφραστής και καθηγητής γαλλικών. Από το 2016 εκπονεί μεταδιδακτορική έρευνα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, με θέμα «Το γαλλόφωνο θέατρο στην ελληνική σκηνή του 21ου αιώνα».