Καμύ – Σημειώσεις για μια πορεία προς το φως

Τα τετράδια του Αλμπέρ Καμύ, όπως ο ίδιος αποκαλούσε τα ημερολόγιά του έρχονται στο φως με σκοπό να παρουσιάσουν τις πρωταρχικές σκέψεις ενός μεγάλου στοχαστή, ενός υπαρξιστή, η φιλοσοφική διάσταση του οποίου μπορεί να ανιχνευτεί από σημειώσεις και προσωπικές καταγραφές σκέψεων που κρύβουν στον πυρήνα τους την ενδελέχεια της αυτονομίας και ταυτόχρονα την διατήρηση ενός οικουμενικού διανοήματος.

Στον μικρό αυτόν καλαίσθητο τόμο περιλαμβάνονται οι σημειώσεις ενός ελεύθερου πνεύματος από τον Μάιο του 1935 έως και τον Φλεβάρη του 1942. Πρόκειται για τα προσωπικά του ημερολόγια, εκεί όπου εκθέτει όλα όσα καθορίζουν τη νόησή του και τους σχολιασμούς του  για τα πρώτα του βιβλία, τις αναφορές του για τον έρωτα και τον θάνατο, τις ένοχες συνειδήσεις και την τέχνη και καταχωρίζει τις σημειώσεις του για την ανθρωπιστική νοηματοδότηση της ελευθερίας. Φράσεις που αναμφίβολα καταλάμπουν εσαεί, δίνοντας το στίγμα αυτής της τόσο σημαντικής προσωπικότητας.

Είναι συγκλονιστική η πρώτη του φράση, την οποία γράφει τον Μάιο του 1935: «Μπορούμε να νιώσουμε –χωρίς ρομαντισμό– τη νοσταλγία μιας χαμένης φτώχειας», καθώς τοποθετεί τη φτώχια στην άλλη όψη της μεγαλοπρέπειας και της περηφάνιας. Το βιβλίο αυτό είναι γεμάτο από όλα όσα καθόρισαν τη σκέψη και την στάση ζωής αυτού του ανθρώπου, ο οποίος παρέμεινε σε όλη του τη ζωή μια λαγαρή και άγρυπνη συνείδηση.

Ήδη από το 1935 ο, βαθιά προσηλωμένος στις ουμανιστικές αξίες, Καμύ βλέπει ότι η επανάσταση του λόγου μπορεί να γίνει η πιο καίρια μορφή επανάστασης και συγκροτεί στη σκέψη του όλες εκείνες τις εκφραστικές στιγμές, που στοχεύουν στη ζωντάνια του επαναστατημένου νου.

Ηθική διάσταση του ανθρώπου Αλμπέρ Καμύ

Παράλληλα ο αναγνώστης αυτών των βαθιά εξομολογητικών σημειώσεων μπορεί να διακρίνει την ηθική διάσταση του Αλμπέρ Καμύ και τον τρόπο που άρχισε να μορφοποιείται μέσα του ο συγγραφέας με έναν τρόπο οικείο και ταυτόχρονα γοητευτικό. Πρόκειται για σημειώσεις κατά τα κρίσιμα εκείνα χρόνια της ζωής του, στα οποία διαμορφώθηκε η σκέψη του και τον οδήγησε στην πορεία του προς τη διαύγεια του φωτός που σε ολόκληρη τη ζωή του ακολούθησε.

Η πορεία προς το φως

Και είναι αυτό το φως, το μεσογειακό, το οποίο καθόρισε την αισθητική του και παράλληλα ένα διάλογο για τις αναλογίες του φωτός επάνω στην τέχνη, τη ζωή, τον έρωτα, αφού αυτός είναι «η αρχή των πάντων» και τον θάνατο, «τη μία και μοναδική μοίρα του ανθρώπου». Κυρίως όμως τις αναλογίες του φωτός επάνω στην αξιοπρέπεια και την υπερηφάνεια της ζωής.

Ο πόνος για τον άνθρωπο

Αυτό όμως που τον ενδιαφέρει είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Οι αντιφάσεις και οι ιδέες του. Ο βιωμένος πόνος και οι ενσαρκωμένες αγωνίες του. Ο Καμύ αναγνωρίζει στα πρόσωπα των ανθρώπων γύρω του μορφές από πίνακες διάσημων ζωγράφων της Φλωρεντίας. Παρακολουθεί από κοντά την ανάγκη του ανθρώπου να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής και επιβίωσης του, συμμεριζόμενος τη φτώχια του και τις ελπίδες του.

Λόγια μεγάλων του πνεύματος

Σε αυτόν τον πρώτο τόμο των σημειωματάριών του ο αναγνώστης μπορεί επίσης να σταθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις αποδελτιώσεις του Αλμπέρ Καμύ από έργα άλλων μεγάλων μορφών. Να δει όλους εκείνους, οι οποίοι λειτούργησαν ως καθοδηγητές του στον χώρο του πνεύματος και των ιδεών και διαμόρφωσαν το ψυχικό του σθένος για τη δική του πορεία προς την αυτογνωσία, τη σπουδαιότητα, τη φιλοσοφία και, εν τέλει, την αλήθεια της ζωής.

Άλλωστε για τον Καμύ «Όσο πιο σπουδαίος είναι ο άνθρωπος, τόσο η φιλοσοφία του είναι αληθινή».