Στην έκθεση με τίτλο «Άπειρα Τοπία» θα εκτεθούν πάνω από εξήντα πίνακες και πάνω από πενήντα σχέδια του Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ από τη Γερμανία και το εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων παγκοσμίου φήμης εμβληματικά έργα όπως τα Θάλασσα από πάγο (1823–24) από την Αίθουσα Τέχνης Αμβούργου, Βράχοι κιμωλίας στο Ρύγκεν (1818–1819) από το Μουσείο Τέχνης Βίντερτουρ, Τάφος του γίγαντα στο χιόνι (1807) από τις Κρατικές Συλλογές Έργων Τέχνης Δρέσδης, και Τα στάδια της ζωής (1834) από το Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Λειψίας.
Κεντρικό θέμα της έκθεσης “Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ. Άπειρα Τοπία” είναι ο ρόλος της Εθνικής Πινακοθήκης στην εκ νέου ανακάλυψη της τέχνης του Φρίντριχ στις αρχές του 20ου αιώνα. Μια ολοκληρωμένη έκθεση για τον Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ (1774–1840) έχει καθυστερήσει ιδιαίτερα στο Βερολίνο. Η Εθνική Πινακοθήκη φιλοξενεί μία από τις μεγαλύτερες συλλογές έργων ζωγραφικής του Φρίντριχ στον κόσμο.
Αφού ο Φρίντριχ χάθηκε στη λήθη κατά το δεύτερο μισό του δέκατου ένατου αιώνα, η Εθνική Πινακοθήκη τον τίμησε το 1906 όσο ποτέ άλλοτε στη θρυλική Έκθεση Εκατονταετηρίδας, μια έκθεση αφιερωμένη σε έναν αιώνα γερμανικής τέχνης. Παρουσιάστηκαν ενενήντα τρεις πίνακες και σχέδια, που γιόρταζαν τον Φρίντριχ ως έναν εξαιρετικό ζωγράφο του φωτός και της ατμόσφαιρας και ως πρωτοπόρο της μοντέρνας τέχνης.
Η τρέχουσα έκθεση ζωντανεύει την εκ νέου ανακάλυψη του ρομαντικού ζωγράφου στην Έκθεση Εκατονταετηρίδας, παρουσιάζοντας σχεδόν τα μισά από τα αριστουργήματα που είχαν εκτεθεί τότε, όπως τα Μοναχός στη θάλασσα (1808–1810), Θάλασσα από πάγο (1823–24), Τα στάδια της ζωής (1834), Το μοναχικό δέντρο (1822), Τάφος του γίγαντα στο χιόνι (1807) και Δύο άντρες συλλογίζονται το φεγγάρι (1819/20).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Πίνακες σε ζευγάρια:
Εγκατεστημένη σε δύο ορόφους της Παλαιάς Εθνικής Πινακοθήκης, η έκθεση ξεκινά με ένα τμήμα αφιερωμένο στους πίνακες ζευγάρια του Φρίντριχ. Σε αυτά τα συνοδευτικά έργα, ο καλλιτέχνης έδωσε έκφραση σε διαφορετικές προοπτικές καθώς και στην ιδέα της αλλαγής, θέτοντας έτσι επίκαιρα ερωτήματα σχετικά με το ταξίδι της ζωής και τους κύκλους της φύσης. Τα έργα Μοναχός στη θάλασσα (1808–1810) και Μονή στο δάσος με τις βελανιδιές (1809–1810) από την Εθνική Πινακοθήκη – πιθανώς οι πιο διάσημοι από τους πίνακες ζευγάρια του καλλιτέχνη – υπογραμμίζουν τη μοναδικότητα της συλλογής.
Η καλλιτεχνική δημιουργία του Φρίντριχ επηρεάστηκε καθοριστικά από τις πεζοπορίες του κατά μήκος της ακτής και στα βουνά. Μοίραζε τη ζωή του μεταξύ της γενέτειράς του, του παραθαλάσσιου Γκράιφσβαλντ, και της Δρέσδης, της πόλης της επιλογής του, όπου πέθανε. Σε αρκετές αίθουσες, η έκθεση δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις απεικονίσεις των ακτών και των βουνών του Φρίντριχ ως τα κεντρικά εικονογραφικά θέματα του έργου του.
Δημιουργική Διαδικασία:
Μια περαιτέρω εστίαση θα γίνει στη δημιουργική διαδικασία του Φρίντριχ. Έχοντας ως σημείο εκκίνησης τα σχέδιά του, μια ενότητα της έκθεσης είναι αφιερωμένη στην καλλιτεχνική του κατάρτιση καθώς και στα πιο πρόσφατα επιστημονικά ευρήματα σχετικά με τις τεχνικές ζωγραφικής του καλλιτέχνη. Η έρευνα που διεξάγεται στην Παλαιά Εθνική Πινακοθήκη σε αυτόν τον τομέα γίνεται προσβάσιμη στους επισκέπτες μέσω ενός σταθμού μέσων ενημέρωσης.
Η ιστορία του πίνακα του Φρίντριχ στη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης είναι επίσης μια ιστορία απώλειας. Τέσσερα από τα έργα του θεωρούνται χαμένα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ξενάγηση στην έκθεση ολοκληρώνεται με σύγχρονα φωτογραφικά μοντάζ του Hiroyuki Masuyama (γενν. 1968), τα οποία απεικονίζουν τη διαρκή επικαιρότητα του Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ. Τα φωτομοντάζ με οπίσθιο φωτισμό αναδημιουργούν και ερμηνεύουν τους πίνακες του Φρίντριχ, συμπεριλαμβανομένων των έργων της Εθνικής Πινακοθήκης.
Η επιμέλεια της έκθεσης:
Η έκθεση επιμελείται από την Birgit Verwiebe, επιμελήτρια ζωγραφικής στην Παλαιά Εθνική Πινακοθήκη.
Έκδοση για την Έκθεση:
Με την ευκαιρία της έκθεσης, θα εκδοθεί ένας εκτενής, εικονογραφημένος κατάλογος από την Prestel Verlag στα γερμανικά και αγγλικά, σε επιμέλεια των Birgit Verwiebe και Ralph Gleis (σκληρόδετο, 352 σελίδες, 300 έγχρωμες πλάκες, 25,0 x 29,5 εκ, ISBN: 978- -7913-7742-1). Με συνεισφορές από τους Werner Busch, Hilmar Frank, Ralph Gleis, Johannes Grave, Sintje Guericke, Kristina Mösl, Anna Marie Pfäfflin, Birgit Verwiebe, Gerd-Helge Vogel. Έκδοση Μουσείου 30 ευρώ, έκδοση βιβλιοπωλείου 49 ευρώ.
Επετειακό έτος Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ 2024:
Το 2024, το επετειακό έτος του Φρίντριχ, η παρουσίαση του Βερολίνου είναι μια από μια σειρά θεματικά ανεξάρτητων εκθέσεων: στην Αίθουσα Τέχνης Αμβούργου (15 Δεκεμβρίου 2023–1 Απριλίου 2024), στην Παλαιά Εθνική Πινακοθήκη των Κρατικών Μουσείων Βερολίνου (19 Απριλίου – 4 Αυγούστου 2024), καθώς και στο Αλμπερτίνουμ (24 Αυγούστου 2024–5 Ιανουαρίου 2025) και στο Μουσείο Χαρακτικών και Σχεδίων (24 Αυγούστου–17 Νοεμβρίου 2024) των Κρατικών Συλλογών Έργων Τέχνης Δρέσδης. Οι εκθέσεις πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα του ομοσπονδιακού προέδρου Frank-Walter Steinmeier.
Στο πλαίσιο του πρότζεκτ Datenraum Kultur, ο ιστότοπος cdfriedrich.de έχει αναπτυχθεί για το επετειακό έτος με επιμελημένες πολυμεσικές παρουσιάσεις για το έργο του Φρίντριχ. Η νέα ψηφιακή ιστορία «Τι είναι μοντέρνο; Ο Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ στην Έκθεση Εκατονταετηρίδας του 1906» εισάγει εκπληκτικές προοπτικές για τον πίνακα Το μοναχικό δέντρο (1822) από τη συλλογή της Παλαιάς Εθνικής Πινακοθήκης. Επιπλέον, το διευρυμένο χρονικό παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με την κληρονομιά του Φρίντριχ, ειδικά σχετικά με την υποδοχή των μέσων ενημέρωσης την εποχή της Έκθεσης Εκατονταετηρίδας.
Η ζωή και η επίδραση του ζωγράφου θα γιορταστούν στην πόλη της γέννησής του, το Γκράιφσβαλντ, το 2024, με ένα πρόγραμμα ειδικών εκδηλώσεων που θα διαρκέσει όλο το χρόνο.
Το 2025, για τον εορτασμό της 250ης επετείου από τη γέννηση του Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης θα παρουσιάσει την πρώτη ολοκληρωμένη έκθεση για τον καλλιτέχνη στις Ηνωμένες Πολιτείες: “Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ: Η Ψυχή της Φύσης”, 7 Φεβρουαρίου έως 11 Μαΐου 2025. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με την Παλαιά Εθνική Πινακοθήκη των Κρατικών Μουσείων Βερολίνου, τις Κρατικές Συλλογές Έργων Τέχνης Δρέσδης και την Αίθουσα Τέχνης Αμβούργου.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Caspar David Friedrich, Monk by the Sea, detail, 1808-1810 © Staatliche Museen zu Berlin, Nationalgalerie / Andres Kilger
Πηγή: smb.museum