Κατερίνα Διδασκάλου: Για να αλλάξει κανείς, πρέπει πρώτα να διαπιστώσει πόσο υπεύθυνος είναι ο ίδιος για ό, τι του συμβαίνει

Η Κατερίνα Διδασκάλου ερμηνεύει στο θέατρο Σφενδόνη την Ερατώ, στο μονόλογο του Αντώνη Τσιπιανίτη με τίτλο «Η πόρνη από πάνω»

που κάνει πρεμιέρα την Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2012 και θα παρουσιάζεται κάθε εβδομάδα, από Τετάρτη έως και Κυριακή.

Λίγες ημέρες πριν την πρεμιέρα και εν μέσω των τελικών προβών στο θέατρο Σφενδόνη, το www.culturenow.gr είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με την Κατερίνα Διδασκάλου για το έργο και την Ερατώ.

Συνέντευξη: Νώντας Δουζίνας

Culturenow.gr: Αφορμή της συνέντευξης είναι η παράσταση «Η πόρνη από πάνω». Θα μας μιλήσετε λίγο για το έργο;
Κατερίνα Διδασκάλου: Ερμηνεύω μια νοικοκυρά, την Ερατώ, η οποία το πρωί κάνει δουλειές. Η Ερατώ είναι παντρεμένη με έναν άντρα ο οποίος την απορρίπτει σαν γυναίκα, την κακοποιεί δηλαδή απορρίποντάς την, διότι κακοποίηση δε σημαίνει μόνο ξύλο. Κάποια στιγμή μια πόρνη εγκαθίσταται στο πάνω διαμέρισμα και τότε η Ερατώ αρχίζει να βλέπει τη ζωή αλλιώς, μέχρι που γίνεται και η μεγάλη ανατροπή.

Cul. N.: Πώς αλλάζει την καθημερινότητά της Ερατούς η πόρνη από πάνω;
Κ.Δ.: Καταρχάς, παρότι μια πόρνη είναι ένα μέρος της κοινωνικής αλυσίδας, πολύ σημαντικό θα έλεγα, δεν είναι μια απλή υπόθεση για τους ανθρώπους που έχουν συνηθίσει τις «κανονικές δουλειές». Ο άνθρωπος που εκδίδεται για χρήματα, προκαλεί από γοητεία μέχρι φόβο ή απέχθεια, ανάλογα με το πώς έχει μεγαλώσει ο καθένας και το πόσο ανοιχτός είναι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Ερατώ που έχει γειωθεί τόσο πολύ παντοιοτρόπως, αρχικά από τον πατέρα της και μετά από τον άντρα της, αλλάζει τελείως προσαναλοτισμό. Η ζωή της, μετά από αυτό αλλάζει προς το καλύτερο. Λέει χαρακτηριστικά κάποια στιγμή η Ερατώ πως «την πόρνη από πάνω, πιο πολύ τη νοιάζονται οι πελάτες της». Δηλαδή, η πόρνη από πάνω στην ουσία την ξυπνάει την Ερατώ.

Cul. N.: Τι θα μπορούσε να ακούσει κάποια γυναίκα από το πάνω διαμέρισμα που θα της αλλάξει τη ζωή;
Κ.Δ.: Είναι κάτι πολύ πιο απλό. Ζούμε σε μια εποχή άνυδρη και η Ερατώ ζει στο σήμερα, είναι η Αθήνα του σήμερα, αφού το έργο δεν είναι τοποθετημένο σε μια παλιά εποχή. Άλλωστε μόνο το «τώρα» υπάρχει. Η Ερατώ λοιπόν σε αυτή την άνυδρη εποχή, ακούει ανθρώπους που χαίρονται πάνω από το κεφάλι της κάθε βράδυ και αυτό της δημιουργεί διαφορετικά συναισθήματα κάθε φορά, ανάλογα με το πώς έχει περάσει η μέρα της. Άλλοτε αναρωτιέται πώς θα ήταν αν είχε και αυτή μια φορά στη ζωή της τέτοια χαρά, άλλοτε θλίβεται, άλλοτε βλέπει την κατάντια της. Το θέμα είναι ότι την αφυπνίζει.

Cul. N.: Πώς προσεγγίσατε αυτό τον ρόλο;
Κ.Δ.: Ήμουν πολύ τυχερή, γιατί δεν είχα αποθήκη μέσα μου για να τραβήξω έτοιμα πράγματα για την Ερατώ και ομολογώ ότι ένα σεμινάριο που έκανα σε ερασιτέχνες γυναίκες τη χρονιά ακριβώς πριν μου φέρει το κείμενο ο Αντώνης Τσιπιανίτης, ήταν καταλυτικό. Αυτές οι γυναίκες μου την έδωσαν τόσο έτοιμη την Ερατώ. Μάλιστα στο πρόγραμμα αναφέρω για μια γυναίκα που μου άνοιξε την πόρτα για να δω την Ερατώ. Ήμουν πολύ τυχερή!

Cul. N.: Η Ερατώ αποτελεί μια γυναίκα της καθημερινότητας, σε αντίθεση με την πόρνη από πάνω; Ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι;
Κ.Δ.: Και η πόρνη είναι μια γυναίκα της καθημερινότητας, όμως το θέμα είναι ποιας και τίνος είδους καθημερινότητας. Πρέπει να σας πω ότι στις λίγες παραστάσεις την περασμένη άνοιξη, το γεγονός ότι ήρθαν πολλές γυναίκες και ορισμένοι άντρες και μου είπαν πόσο πολύ ταυτίστηκαν με την Ερατώ, αποτέλεσε το ερέθισμα για να συνεχίσω την παράσταση και φέτος. Σχεδόν κάθε ένας από όσους ήρθαν μετά να μου μιλήσουν, μου είπε για ιστορίες ανάλογες, πολλές φορές και της ίδιας τους της ζωής. Υπήρχαν και άντρες που μου είπαν πως τους θύμισε ιστορίες όπως αυτή της μάνας τους. Το πιο καταπληκτικό ήταν που ήρθε ένας άντρας και μου είπε πως μια ζωή κεντούσε. Είναι καταπληκτικό, αφού η Ερατώ πέρασε τα νεανικά της χρόνια, κεντώντας στο πατρικό της σπίτι. Πραγματικά με εντυπωσίασε ο αριθμός των ανθρώπων που ήρθαν και μου είπαν πόσο πολύ ταυτίστηκαν με την  Ερατώ. Είμαι πολύ αισιόδοξη ως άτομο και μου αρέσουν τα έργα που δίνουν μια ανάσα στο τέλος. Η Ερατώ λοιπόν την παίρνει αυτή την ανάσα και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Παίρνει μια πολύ μεγάλη ανάσα, γιατί αφυπνίζεται και αναρωτιέται τι γίνεται, μήπως η ίδια προκαλεί αυτό που της συμβαίνει. Δε μεμψιμοιρεί, δε λέει ούτε για μια στιγμή πόσο κακός είναι ο κόσμος γύρω της. Η Ερατώ κατηγορεί πρώτα από όλους τον εαυτό της. Για να αλλάξει κανείς, πρέπει πρώτα να διαπιστώσει πόσο υπεύθυνος είναι ο ίδιος για ό, τι του συμβαίνει.

Cul. N.: Η πόρνη από πάνω, ουσιαστικά στην παράσταση αποτελεί μια οντότητα, που κανείς δε βλέπει… Υπάρχει κάποιος συμβολισμός σε αυτό;
Κ.Δ.: Η Ερατώ συναντιέται με την πόρνη με ένα συγκεκριμένο τρόπο προς το τέλος του έργου. Πρέπει να σας πω ότι είναι μια αληθινή ιστορία, αφού στο σπίτι του συγγραφέα μια εποχή, είχε μετακομίσει μια πόρνη την οποία την έλεγαν Ευμορφία. Υπέροχο;

Cul. N.: Έχετε κάνει αλλαγές στην παράσταση, σε σχέση με την περσινή εκδοχή;
Κ.Δ.: Έχουν γίνει αλλαγές και εκ των πραγμάτων, γιατί το θέατρο Σφενδόνη είναι εντελώς διαφορετικό. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο είναι δομημένο το θέατρο, γιατί έχει τη σκηνή στη μέση και οι θεατές βρίσκονται αμφιθεατρικά από τις δυο μεριές, εκατέρωθεν της σκηνής, οπότε αυτό δίνει μια εντελώς διαφορετική επαφή. Δεν έχεις γενικά απέναντί σου το κοινό, αλλά το έχεις δεξιά και αριστερά σου και αυτό εμένα με οδήγησε σε πολύ καινούργια πράγματα, γιατί είναι σα να διηγείσαι μια ιστορία σε δυο φίλους, στους οποίους κάθεσαι ανάμεσα. Επειδή το κείμενο είναι πολύ άμεσο, αυτό με έχει οδηγήσει σε πολύ ευχάριστες λύσεις για έναν ηθοποιό. Με έβαλε στη διαδικασία να το ψάξω από την αρχή και να κάνω κανονικές πρόβες. Άρχισα από την αρχή τη διαδικασία των προβών.

Cul. N.: Όταν ερμηνεύετε ένα ρόλο, ψάχνετε να βρείτε κοινά στοιχεία με την Κατερίνα, ή απλά αφήνεστε σε αυτόν, σαν κάτι εντελώς εξωτερικό από εσάς;
Κ.Δ.: Θα σας πω κάτι και θα καταλάβετε αμέσως. Όταν δουλεύω έναν ρόλο, γράφω βιογραφία για αυτόν. Ακόμη δηλαδή και αν ο συγγραφέας δε μου έχει δώσει τόσες πολλές πληροφορίες όσες εδώ ο Αντώνης Τσιπιανίτης, κάθομαι και γράφω βιογραφία από την αρχή. Αποφασίζω αν η ηρωίδα είναι μοναχοπαίδι ή αν έχει αδέλφια, αποφασίζω πολύ συγκεκριμένα πράγματα για αυτήν. Ας πούμε ξέρω ότι η Ερατώ είναι Ταυρίνα (γέλια). Είναι γειωμένη και υποταγμένη σε αυτό που της συμβαίνει και το απόθεμα το δικό μου εννοείται ότι το χρησιμοποιώ. Ξέρετε όμως πόσο ευχάριστο μου ήταν όταν άκουσα τη Φλώρα, την πρώτη μου κόρη, να μου λέει όταν είδε την παράσταση για πρώτη φορά πως «μιλάς πολύ διαφορετικά, περπατάς και διαφορετικά»… Το να προσαρμόζω τον εαυτό μου ως Κατερίνα και όχι ως ηθοποιό στο ρόλο είναι αναγκαίο, αλλά η αλήθεια είναι ότι προσπαθώ κάθε φορά να βάλω πράγματα που δεν είναι δικά μου. Για αυτό σας είπα πριν ότι νιώθω πολύ τυχερή που γνώρισα αυτές τις γυναίκες και τη συγκεκριμένη, την Όλγα, η οποία μου άνοιξε τόσο καλά μια πόρτα για να δω την Ερατώ. Ξέρετε, κλέβω από όπου μπορώ, γιατί ομολογώ πως τα βιώματα της Ερατούς δεν τα είχα, ειδικά εκεί που περιγράφει το βάναυσο πατέρα της. Εγώ μεγάλωσα με έναν εξαιρετικά τρυφερό πατέρα, οπότε έχω εντελώς διαφορετικά βιώματα ως Κατερίνα.

Cul.N.: Είπατε πως είστε φύσει αισιόδοξος άνθρωπος, οπότε ας κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη κάπως αισιόδοξα. Θα θέλατε να στείλετε ένα μήνυμα στους ανθρώπους και γενικά σε όποιον διαβάσει τη συνέντευξη;
Κ.Δ.: Η ζωή και το θέατρο είναι τόσο, μα τόσο κοντά. Αυτό που έχω να πω και λέω και στους φίλους μου, είναι ότι πρέπει να νιώθουμε κόκκινοι, μέσα και έξω. Το κόκκινο είναι το χρώμα της αφθονίας, το χρώμα που θεραπεύει. Να αισθανόμαστε κόκκινοι, να διαλύουμε τη μαυρίλα μέσα και γύρω μας. Αφού είπαμε το μεταφυσικό αισιόδοξο, ήρθε η ώρα να πούμε και το πρακτικό αισιόδοξο, το οποίο είναι πως στην παράσταση υπάρχει και εισιτήριο για άνεργους, αξίας 5 ευρώ, ενώ τα κανονικά και μειωμένα κοστίζουν 15 και 10 ευρώ αντίστοιχα. Κόκκινο παντού λοιπόν και εισιτήρια φθηνά!