Πριν από μερικά χρόνια, βρέθηκα να συλλέγω πληροφορίες από πολλαπλές πηγές για το χορό του μηχανικού, παραδοσιακό χορό της Καλύμνου.
Το νησί αυτό ζει με τον τρόπο ζωής των σφουγγαράδων, αποκαλούμενων εκεί μηχανικών. Παλιότερα, η αναχώρηση και η επιστροφή τους είχε μια σχεδόν θρησκευτική τελετουργία. Οι γυναίκες, όταν αναχωρούσαν τα καΐκια, φορούσαν όλες λευκά τσεμπέρια στα μαλλιά για να είναι τυχερό το ταξίδι των οικείων τους. Αμέσως μετά την αναχώρηση, ντύνονταν στα μαύρα. Έτσι έμεναν μέχρι να επιστρέψουν οι σφουγγαράδες, για 3-4 μήνες, και δεν υπήρχαν ούτε γάμοι, ούτε βαφτίσεις, ούτε γλέντια. Όταν επέστρεφε το πρώτο καΐκι, αν η σημαία του ήταν ανεβασμένη, σήμαινε πως όλοι γύρισαν ζωντανοί και τότε οι καμπάνες των εκκλησιών ηχούσαν αναστάσιμα και όλοι έτρεχαν στο λιμάνι να υποδεχτούν τους άνδρες. Αν η σημαία ήταν κατεβασμένη, τότε έμεναν βουβοί, προς τιμήν των μηχανικών που χάθηκαν στη θάλασσα.
Οι μηχανικοί που βουτούσαν με σκάφανδρο στο βυθό για να βγάλουν σφουγγάρια, προσβάλλονταν από τη μυστηριώδη νόσο των δυτών, που προκαλεί αναπηρία. Μεγάλο ποσοστό των Καλύμνιων πάσχουν από αυτή. Η απώλεια της νευρομυικής συναρμογής, η οποία καλείται και samba, είναι επίσης αντίδραση του οργανισμού στην κατάδυση και αποτέλεσμά της είναι ο δύτης να μην μπορεί να ελέγξει τα άκρα του, τα οποία κινούνται «σαν να χορεύουν σάμπα», χωρίς να ορίζονται από τον εγκέφαλο.
Ο χορός του μηχανικού συμβολίζει τη νίκη απέναντι στο θάνατο και την ανάγκη να συνεχίσουμε μετά από μια μεγάλη απώλεια. Ο πρωτοχορευτής πάσχει από τη νόσο των δυτών αλλά καταφέρνει να σταθεί στα πόδια του και να επανέλθει χορεύοντας στη θάλασσά του, στο χορό των νέων τούτων συνθηκών που τον επαναδιαμορφώνουν και προσδιορίζουν το μέλλον υπό άλλη πια αφετηρία.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργήσω ένα χορογραφικό έργο με στοιχεία από την ουσία αυτής της ιστορίας. Όταν χάνουμε κάτι, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια απώλεια ή έναν αποχωρισμό, ωστόσο το κουβαλάμε σαν μνήμη, σαν αποσκευή του παρελθόντος. Πορευόμαστε στο μέλλον προσπαθώντας να κερδίσουμε απέναντι στην τρωτή φύση μας, με παρακαταθήκη τα απόνερα πολλαπλών αποχωρισμών. Κι υπάρχει μια μικρή στιγμή ακινητοποίησης του χρόνου, όπου παράδοξα η μνήμη γίνεται κομμάτι των όσων δεν έχουν συμβεί ακόμα.
Το έργο παρουσιάστηκε πρώτη φορά υπό τη μορφή work in progress στο Arc for Dance Festival 7 το 2015.
Συμπαρουσιάζεται ως ολοκληρωμένο έργο μαζί με τις χορογραφίες «Ανθεμόεσσα» της Ειρήνης Παπανικολάου και «In relation» της Μυρτώς Δελημιχάλη, υπό τον ενιαίο τίτλο «StandStill», στο θέατρο Rabbithole 10-11 Μαΐου 2016.
Info: Η Κατερίνα Φώτη γεννήθηκε στο Βόλο το 1986 και ζει στην Αθήνα από το 2004. Είναι τελειόφοιτη της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού «Ραλλού Μάνου». Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια σύγχρονου χορού, αυτοσχεδιασμού και χορογραφίας με δασκάλους από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2015 παρουσιάστηκε η πρώτη της χορογραφική δουλειά υπό τη μορφή work in progress στο Arc for Dance Festival, με τίτλο “Depth Pulses”. Ως χορεύτρια συμμετείχε στο έργο «Άρση/ Θέση» (Εύη Σούλη/ Αθήνα και Πράγα- Jarmila Jerabkova, 2015) και στις παραστάσεις «Vortex»(Μ. Βαρβιάνη) και «Beyond Collapse»(Εύη Σούλη). Συνεργάζεται με την sound designer Jung-In Jung στα work in progress “Locus” και “Pen-y-pas”(Μπιλμπάο, Μάντσεστερ, Χονγκ-Κονγκ). Είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών και εργάζεται και σε αυτό το αντικείμενο από το 2010.