Κι αν δε λυγίσω, θα κινηθώ: Ομαδική έκθεση στο Snehta

Σε μια κατάσταση συνεχούς κατακερματισμού, δίχως πληρότητα και χωρίς οριοθέτηση, αυτό που μας κρατάει είναι οι αισθήσεις μας. Η έκθεση αυτή ξεδιπλώνεται σαν μια αλληλοσυμπληρούμενη ιστορία μέσα από τα έργα δύο καλλιτεχνών, της Elísabet Birta Sveinsdóttir και του Jae Youl Jeoung, που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της δίμηνης παραμονής τους στην Αθήνα. Η αισθητική της πόλης με τα σύμβολα, τις αρχέγονες εικόνες και τα εννοιολογικά μοτίβα σκέψης λειτουργεί ως φόντο για μια ανασκαφή μιας σειράς έμφυτων τάσεων και για τη διερεύνηση των διαρκώς εναλλασσόμενων τρόπων περιήγησής μας στο αθηναϊκό τοπίο.

Ο τίτλος της έκθεσης παραπέμπει σε έναν στίχο από την Αινειάδα του Βιργιλίου “Flectere si nequeo superos, Acheronta movebo” («Εάν δεν μπορώ να λυγίσω τις ανώτερες δυνάμεις θα κινήσω τον Αχέροντα», Αινειάδα, VII, 312) που χρησιμοποιήθηκε από τον Φρόυντ ως εισαγωγικό σημείωμα στην πραγματεία του για την Ερμηνευτική των Ονείρων, απεικονίζοντας με έναν τρόπο την αδιάλειπτη προσπάθεια της ανθρώπινης κίνησης ακόμα και όταν έρχεται αντιμέτωπη με τις καταπιεσμένες και ενστικτώδεις παρορμήσεις της ανθρώπινης ψυχής.

Στο επίκεντρο της καλλιτεχνικής πρακτικής του Jae Youl Jeoung βρίσκεται η σχέση του υποκειμένου και του αντικειμένου. Το σύνολο των γλυπτικών στοιχείων που συναποτελούν το έργο του προκαλούν μια ανεπαίσθητα συγκινησιακή εμπειρία η οποία γίνεται αντιληπτή μέσα από την αλληλοσυσχέτιση μιας σειράς αντικειμένων και ζωγραφικών έργων μικρής κλίμακας. Ετερόκλητα μέρη ενός μοναδικού ποιήματος, τα έργα του Jeoung, που άλλοτε μοιάζουν βγαλμένα ή ριζωμένα στο έδαφος και άλλοτε φαίνονται σαν να αιωρούνται στον χώρο, διερευνούν τις διαφορετικές θέσεις του κάθετου και οριζόντιου άξονα, όπως αυτές ορίζονται κάθε φορά από τη βαρυτική έλξη που ωθεί τα αντικείμενα να στέκονται. Στη νέα σειρά έργων που παρουσιάζεται εδώ με τίτλο «Flesh and Stone» στέρεες αλλά εύθραυστες φόρμες, επιρρεπείς στα φυσικά φαινόμενα και στη συνάντηση με το ανθρώπινο σώμα, δημιουργούν μικρά φαινομενικά καθηλωμένα σύνολα που αναδύονται ένα προς ένα ορίζοντας και παράλληλα ανοίγοντάς το χώρο στο ενδεχόμενο μιας ελεύθερης εξερεύνησης.

Σαν ρακοσυλλέκτες αλλόκοτων ευρημάτων κινούμαστε γύρω από κάτι χωρίς ποτέ να φτάνουμε στο κέντρο του αναζητώντας τα υλικά σημάδια της μνήμης, διαρκώς ζουμάροντας και ξεζουμάροντας στις χωρικές και χρονικές συνιστώσες που ορίζουν την υπόστασή μας. Η ιδέα του ορατού και του μη ορατού, η ακινησία του χρόνου, η έννοια του κενού και του αντικατοπτρισμού αναδύονται για να μας υπενθυμίσουν πώς να κοιτάμε πιο προσεκτικά σε όλους αυτούς τους ενδιάμεσους χώρους. Η ιστορία ξεκινά με την πτώση ενός σπόρου που γίνεται σωρός μέχρι σιγά-σιγά να εξαφανιστεί πάλι ανάμεσα στα ερείπια των εσωτερικών και εξωτερικών πεδίων απ’ όπου προβάλλει συνεχώς το εκμαγείο της ατομικής και συλλογικής μας συνείδησης.

Στις περφόρμανς και στις βιντεο-εγκαταστάσεις της η Elísabet Birta Sveinsdóttir διερευνά έννοιες όπως η αντικειμενοποίηση του ανθρώπινου σώματος, η ιδέα μιας νέας υβριδικής ύπαρξης, το βλέμμα του άλλου και τα θηλυκά αρχέτυπα. Η χρήση συσκευών αλλά και τεχνικών πλαισίωσης και διαμεσολάβησης της εικόνας αποτελούν συχνά την υλική υποστήριξη αλλά και ένα αναπόσπαστο κομμάτι των πολυμεσικών της εγκαταστάσεων μέσα από τις οποίες η Sveinsdóttir δημιουργεί μια εμπειρία προσομοίωσης στη βάση της οποίας η πραγματικότητα φαίνεται να υποχωρεί. Το νέο της έργο με τίτλο «Χύμα; total performance lubricants» αποτελείται από τρία διαφορετικά μέρη τα οποία επιχειρούν να συνθέσουν την αισθητική της πόλης με τις εσωτερικές και εξωτερικές της εντάσεις.

Η φωτεινή επιγραφή, ένα αντίγραφο της πινακίδας της εταιρείας λιπαντικών Bel Ray που βρέθηκε στους δρόμους της Κυψέλης, μετατρέπεται σε ένα εκτοπισμένο σύμβολο των σωματικών και μηχανικών υγρών και της σιωπηλής υπόσχεσης για την κατασκευή ενός ολοκληρωμένου εαυτού. Μέσα σε ένα περιβάλλον που θυμίζει ένα σκηνικό μετά την αποκάλυψη, όπου ο χώρος, η εικόνα και ο ήχος γίνονται ένα, η Sveinsdóttir καλεί τον θεατή να πάρει μια θέση και να εξερευνήσει τη δυνατότητα της περφόρμανς παρά την απουσία της ζωντανής δράσης. Στη βίντεο-εγκατάσταση, που αποτελείται από το παιχνίδι μάχης Tekken, το οποίο ενσωματώνεται σε μια βίντεο-προβολή που συνδυάζει υλικό από την πόλη και ιστορίες από το Instagram, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια αμφιβολία, ισορροπώντας μεταξύ της ιδέας μια αντίστασης με φόντο την Αθήνα και της ιδέας της ερμηνείας του εαυτού μας και των προσωπικών μας ιστοριών εντός αυτού του καθόλα προμελετημένου σεναρίου.

Η επιγραφή νέον με τη λέξη «Χύμα», μια κατάσταση όπου δεν υπάρχει κανενός είδους τάξη, λειτουργεί παραδόξως ως συνδετικός κρίκος υπενθυμίζοντάς μας ότι η έννοια μιας πρωταρχικής ενότητας ή ενός απόλυτου εαυτού είναι υπό αμφισβήτηση. Βρισκόμαστε μπλεγμένοι μέσα στις εικόνες. O χώρος απλώνεται προς όλες τις κατευθύνσεις και η ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε και να υιοθετούμε μη προκαθορισμένες φόρμες και μορφές είναι αυτή που θα μας βοηθήσει να αποκτήσουμε μια ανανεωμένη προσοχή και φροντίδα στον τρόπο που γεμίζουμε τους κενούς χώρους της άυλης ύπαρξής μας. Άλλωστε ο καθένας μας κυνηγάει τις δικές του χίμαιρες.

Η Elísabet Birta Sveinsdóttir (1991, Ισλανδία) είναι εικαστικός και περφόρμερ από το Ρέικιαβικ.
Είναι απόφοιτος της Ισλανδικής Ακαδημίας Τεχνών στο Ρέικιαβικ με σπουδές στο Σύγχρονο Χορό (2013) και τις Εικαστικές Τέχνες (2017). Έχει συμμετάσχει σε διεθνείς εκθέσεις μεταξύ άλλων στο S.M.A.K (Γάνδη), στο Sequences Art Festival (Ρέικιαβικ), στο Reykjavík Performance Festival και στο Reykjavík Dance Festival, στη Λετονική Ακαδημία Πολιτισμού (Ρίγα), στο International Video Dance Festival της Βουργουνδίας, In de Ruimte (Γάνδη), και Mengi (Ρέικιαβικ).

Ο Jae Youl Jeoung (1992, Νότια Κορέα) είναι απόφοιτος του Τμήματος Καλών Τεχνών του Chelsea College of Arts, Λονδίνο (2018). Το 2017 συμμετείχε στην ομαδική έκθεση OLYMPUS UAL Photography Award, στο Art Bermondsey Project Space στο Λονδίνο. Την ίδια χρονιά ξεκίνησε το ‘Jam Project’ ένα συλλογικό πρότζεκτ και περιοδικό με θέμα τη φωτογραφία και το βίντεο. Το 2018 συμμετείχε στο πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών PINEA-LINEA DE COSTA AIR στο Κάντιθ της Ισπανίας.

Η Μυρτώ Κατσιμίχα (1991, Ελλάδα) είναι επιμελήτρια που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Μέσων Επικοινωνίας και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών (Αθήνα, 2012) και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Επιμέλειας Σύγχρονης Τέχνης του London Metropolitan University και της Whitechapel Gallery (Λονδίνο, 2014). Την περίοδο 2017-18 συμμετείχε στο πρόγραμμα 12-μηνης πρακτικής άσκησης στο Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης. Στο πλαίσιο της πρακτικής της διοργάνωσε και συντόνισε το δημόσιο πρόγραμμα με τίτλο “Από την Πόλη του Μεξικού στη Νέα Υόρκη: Μια συζήτηση με την Tamara Ibarra και την Rachel Valinsky” που αφορούσε στις συνεργατικές πρακτικές και τη σύνδεση των ανεξάρτητων καλλιτεχνικών χώρων με τους θεσμικούς φορείς σύγχρονης τέχνης (ΜοΜΑ, 5 Σεπτεμβρίου 2018).

Προηγούμενα επιμελητικά πρότζεκτ: Going Where We Come From, ένας εικαστικός περίπατος της Maëlle Gross στην Κυψέλη (Αθήνα, 2017), Things are left to become concrete, Snehta Residency (Αθήνα, 2016), Of other places, σειρά προβολών στην State of Concept (Αθήνα, 2015) και EXOTICA and 4 other cases of the self, me Collectors room (Βερολίνο, 2014).

Δημόσιο Πρόγραμμα:

Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου, 2019, 20.00 – Total Performance Lubricants
Με αφορμή τη νέα της βίντεο-εγκατάσταση με τίτλο «Χύμα; total performance lubricants» η Elísabet Birta Sveinsdóttir και η Μυρτώ Κατσιμίχα θα συζητήσουν για την έννοια της επιτέλεσης και επιτελεστικότητας, για αρχέτυπα, βιντεοπαιχνίδια και αντικείμενα της επιθυμίας.

Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2019, 18.00 – Keeping Sally: Ένα Συλλογικό Ποίημα
Μια επιτελεστική ανάγνωση της ιστορίας ενός μανταρινιού σε σύλληψη του Jae Youl Jeoung και της Μυρτώς Κατσίμιχα και μια συζήτηση για τις έννοιες του χώρου και του χρόνου και τη θέση που έχει η γλώσσα και το χρώμα στην πρακτική του καλλιτέχνη.