Με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από το θάνατο του Νίνο Μανφρέντι, από τους πιο δημοφιλής και εμβληματικούς ηθοποιούς του ιταλικού κινηματογράφου το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης διοργανώνουν ένα Κινηματογραφικό Αφιέρωμα στον χαρισματικό καλλιτέχνη. Από την Τετάρτη 26 έως και την Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2014, στο Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης θα προβληθούν οκτώ ταινίες που αγκαλιάζουν όλο το φάσμα του μεγάλου ερμηνευτικού ταλέντου του Νίνο Μανφρέντι, από την κωμωδία έως το δράμα.
Το αφιέρωμα θα ανοίξει με την ταινία “Ταμένος με το ζόρι” σε σενάριο, σκηνοθεσία και με πρωταγωνιστή τον Νίνο Μανφρέντι, η οποία και βραβεύτηκε ως η καλύτερη ταινία πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ των Καννών, το 1971.
Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης, Νίνο Μανφρέντι, γεννήθηκε το 1921 στο Castro di Volsci, κοντά στη Ρώμη και σπούδασε στην Ακαδημία Δραματικής Τέχνης με καθηγητές τους Τίνο Μπουατζέλι, Πάολο Πανέλι, Τζιανκάρλο Σμπράτζια, Λουτσιάνο Σάλτσε και Λουίτζι Σκουαρτζίνα. Μαθητής και του Οράτζιο Κόστα συνεργάζεται με τον Εντουάρντο ντε Φίλιππο και εμφανίζεται σε επιθεωρήσεις, μουσικές κωμωδίες, τηλεοπτικές εκπομπές και ραδιοφωνικές σειρές.
Σπουδαίος ερμηνευτής της ιταλικής κωμωδίας, εμφανίστηκε σε 100 περίπου ταινίες από τη δεκαετία του ΄50. Υπό την καθοδήγηση μεγάλων σκηνοθετών όπως ο Ντίνο Ρίζι, ο Έττορε Σκόλα, και ο Αντόνιο Πιετράντζελι, ορμώμενος από μία ρεαλιστική βάση προσέθετε στους ρόλους του τη λάμψη ενός ιδιόμορφου σουρεαλισμού ή άφηνε να αναδυθεί μία φλέβα πικρού σαρκασμού, φανερώνοντας, σχεδόν πάντα, μία απόλυτα ελεγχόμενη βαθειά ειρωνεία, που συχνά έπαιρνε μία δραματική απόχρωση.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ως σκηνοθέτης, ο Νίνο Μανφρέντι, κέρδισε το 1971 το βραβείο για την καλύτερη ταινία πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ των Καννών με την και αυτοβιογραφική ταινία Ταμένος με το ζόρι.
Ως ηθοποιός κέρδισε τρεις φορές το βραβείο Nastro d’ Argento για τον καλύτερο ηθοποιό: με την ταινία Ας μιλήσουμε για άντρες της Λίνα Βερτμίλερ, το 1966, και με τις ταινίες Nell’anno del Signore… και In nome del Papa re, του Λουίτζι Μάνι το 1970 και το 1978.
Συνεργάστηκε, επίσης, και με άλλους διάσημους σκηνοθέτες όπως οι Νάνι Λόι, Μάριο Καμερίνι, Λουίτζι Τζάμπα, Νταμιάνο Νταμιάνι, Σέρτζιο Κορμπούτσι, Τζουλιάνο Μοντάλντο, Τζούλιο Παραντίζι, Μαουρίτσιο Πόντσι, Καστελάνο και Πίπολο.
Συμμετείχε και σε πολύ σημαντικές ευρωπαϊκές παραγωγές όπως Helsinki Napoli All Night Long και Napoli-Berlino, un taxi nella notte του Μίκα Καουρισμάκι, Ο Ιπτάμενος Ολλανδός του Τζος Στέλινγκ (1995). Πέθανε 83 χρονών, τον Ιούνιο του 2004, τελευταίος από τη “συμμορία των τεσσάρων” πιο δημοφιλών Ιταλών κωμικών ηθοποιών (Τοτό, Βιτόριο Γκάσμαν, Αλμπέρτο Σόρντι, Νίνο Μανφρέντι).
Στο αφιέρωμα θα προβληθούν οι ακόλουθες ταινίες στα ιταλικά με υπότιτλους στα αγγλικά και τα ελληνικά, ανά περίπτωση.
Πρόγραμμα
ΤΕΤΑΡΤΗ 26/11
20.00: Έναρξη
Χαιρετίζει: η κ. Monica Zecca (Μόνικα Τζέκα)
Μορφωτική Ακόλουθος της Ιταλικής Πρεσβείας
Διευθύντρια Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών
Εισαγωγική Ομιλία: Γιάννης Ζουμπουλάκης, Κριτικός Κινηματογράφου
21:00: Ταμένος με το ζόρι / «Per grazia ricevuta» (ελληνικοί υπότιτλοι)
Δραματική, διάρκεια: 122 λεπτά, Ιταλία 1970
Σκηνοθεσία: Νίνο Μανφρέντι
Παίζουν: Νίνο Μανφρέντι, Μάριο Σκάτσα, Λάιονελ Στέιντερ,
Μαριάντζελα Μελάτο, Πάολα Μπορμπόνι
Το έργο Per Grazia Ricevuta (κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ από την Cross-Eyed Priest) αποτελεί μια ημι-αυτοβιογραφία του Ιταλού ηθοποιού/σεναριογράφου/σκηνοθέτη Nino Manfredi. Ο κεντρικός χαρακτήρας, που υποδύεται ο Manfredi, είναι ένας νεαρός με μακρόχρονη και εμμονική αφοσίωση στον Άγιο Ευσέβιο, που του έχει στοιχίσει την ερωτική και κοινωνική του ζωή. Ύστερα από μια σεξουαλική συναναστροφή με την Ντέλια Μποκάρντο (Delia Boccardo), ο Manfredi συνειδητοποιεί το τι έχανε από τη ζωή, κάνει μία στροφή 180 μοιρών και στρέφεται στον αθεϊσμό! Όταν όμως ο άθεος μέντορας του επιμένει να τον «διαβάσουν» την ώρα που πεθαίνει, ο προβληματισμένος Manfredi χάνει τη γη κάτω από τα πόδια του. Τελικά, ξανά-αγκαλιάζει τη θρησκεία όταν, με παρέμβαση του αγαπημένου του Πολιούχου Αγίου, σώζεται η ζωή του.
ΠΕΜΠΤΗ 27/11
20:00: «In nome del Papa re» (Στο όνομα του βασιλιά Πάπα -αγγλικοί υπότιτλοι)
Δραματική, διάρκεια: 103 λεπτά, Ιταλία 1977
Σκηνοθεσία: Λουίτζι Μάνι
Παίζουν: Νίνο Μανφρέντι, Κάρμεν Σκαρπίτα, Ντανίλο Ματέι, Ρον, Τζοβανέλα Γκριφέο
Το 1867, λίγα μόλις χρόνια πριν την ίδρυση του Βασιλείου της Ιταλίας, ο Μονσινιόρ Κολόμπο ντα Πριβέρνο, ένας κουρασμένος κληρικός – δικαστής του Παπικού Δικαστηρίου, θέλει να παραιτηθεί αηδιασμένος από τη βία που χρησιμοποιεί ο Παπισμός προκείμενου να διατηρήσει την κοσμική του εξουσία. Την ίδια νύχτα τρεις επαναστάτες ανατινάσσουν τους στρατώνες των Ζουάβων (Εθελοντές στρατιώτες του Πάπα). Ο Colombo ανακαλύπτει πως από μια εφήμερη σχέση του με μια κόμισσα, 20 χρόνια πριν, γεννήθηκε ένας γιος, που είναι ένας από τους τρεις επαναστάτες οι οποίοι συνελήφθηκαν για τη βομβιστική επίθεση. Χρησιμοποιεί την επιρροή του για να απελευθερώσει το νεαρό, τον κρύβει και στη συνέχεια προσπαθεί να ελευθερώσει και τους άλλους δύο απευθυνόμενος τόσο στο δικαστήριο όσο και στον Μαύρο Πάπα. Θα μπορέσει αυτός ο ιερέας να είναι ταυτόχρονα πατέρας, να αμβλύνει την παπική εξουσία και να διατηρήσει την πίστη του;
22:00: Επιχείρηση Σαν Τζενάρο/ Operazione San Gennaro (ελληνικοί υπότιτλοι)
Κωμωδία, διάρκεια: 104 λεπτά, Ιταλία – Γαλλία/RFT 1966
Σκηνοθεσία: Ντίνο Ρίζι
Παίζουν: Νίνο Μανφρέντι, Μάριο Άντορφ, Χάρυ Γκουερντίνο, Τοτό, Σέντα Μπέργκερ
Σε αυτήν την κωμωδία δύο Αμερικανοί καλλιτέχνες – απατεώνες παριστάνουν τους τουρίστες που επισκέπτονται τη γραφική Νάπολη. Εκεί σχεδιάζουν να ληστέψουν μια παλιά εκκλησία. Πριν ξεκινήσουν την απάτη, επιστρατεύουν έναν εγκληματία της περιοχής να τους βοηθήσει. Η ληστεία πετυχαίνει, αλλά αμέσως μετά οι απατεώνες αρχίζουν να προδίδουν ο ένας τον άλλο και ακολουθούν φονικά και πανδαιμόνιο!
Στην ταινία Επιχείρηση Σαν Τζενάρο ο Νίνο Μανφρέντι υποδύεται έναν από τους καλύτερούς του ρόλους σε σκηνοθεσία του σπουδαίου Ντίνο Ρίζι.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28/11
20:00: Καβάλα στην τίγρη /«A cavallo della tigre» (ελληνικοί υπότιτλοι)
Κωμωδία, διάρκεια: 107 λεπτά, Ιταλία 1961
Σκηνοθεσία: Λουίτζι Κομεντσίνι
Παίζουν: Νίνο Μανφρέντι, Μάριο Άντορφ, Βαλερία Μορικόνι, Τζαν Μαρία Βολοντέ, Ρέιμοντ Μπουσιέρ
Ο Τζιατσίντο, ένας μικροεκβιαστής, είναι στη φυλακή. Όταν τον μεταφέρουν σ’ ένα κελί όπου οι άλλοι τρεις φυλακισμένοι ετοιμάζονται να δραπετεύσουν, ο Τζιατσίντο αναγκαστικά τους ακολουθεί, παρόλο που έχει σχεδόν εκτίσει την ποινή του. Μ’ έναν απ’ αυτούς κρύβεται σ’ ένα εγκαταλελειμμένο πλοίο και σχεδιάζουν να φύγουν κρυφά από τη χώρα. Όμως του λείπουν τα αναγκαία χρήματα και έτσι ο Τζιατσίντο γυρίζει στο σπίτι του για να μπορέσει να συγκεντρώσει το απαιτούμενο ποσό. Εκεί θα πρέπει να συμβιβαστεί με το γεγονός ότι η σύζυγός του συζεί με κάποιον άλλο. Παγιδευμένος, αθώος και αφελής, θα πειστεί από τη σύζυγο, τον εραστή της και τα παιδιά του πως πρέπει να τον καταγγείλουν για να εισπράξει η οικογένεια το χρηματικό ποσό με το οποίο είναι επικηρυγμένοι οι δραπέτες…
22:00: «Io la conoscevo bene»/ (Την γνώριζα καλά, αγγλικοί υπότιτλοι)
Δραματική, διάρκεια: 122 λεπτά, Ιταλία – Γαλλία/RFT 1965
Σκηνοθεσία: Αντόνιο Πιετράντζελι
Παίζουν: Νίνο Μανφρέντι, Μάριο Άντορφ, Ενρίκο Μαρία Σαλέρνο, Ούγκο Τονιάτσι, Στεφανία Σαντρέλι
Σε αυτό το μελαγχολικό ηθικό δράμα, η Ανδριάνα, μία νεαρή γυναίκα από την επαρχία, εμπλέκεται στους θυελλώδεις πειρασμούς της μεγάλης πόλης. Περνάει από τον έναν άσκοπο δεσμό στον άλλον μέχρι που παθαίνει κατάθλιψη στην απελπισμένη αναζήτησή της για μία καλύτερη σχέση.
ΣΑΒΒΑΤΟ 29/11
19:00: Οι μικροαπατεώνες /«Audace colpo dei soliti ignoti» (αγγλικοί υπότιτλοι)
Κωμωδία, διάρκεια: 98 λεπτά, Ιταλία – Γαλλία 1959
Σκηνοθεσία: Νάνι Λόι
Παίζουν: Νίνο Μανφρέντι, Κλαούντια Καρντινάλε, Βιτόριο Γκάσμαν, Ρενάτο Σαλβατόρι, Τιμπέριο Μούρτζια, Κάρλο Πιζακάνε, Γκαστόνε Μοσκιν
Σε αυτήν την κωμωδία ένας αποτυχημένος αρχηγός συμμορίας και οι μπράβοι του επιδιώκουν να κλέψουν μία βαλίτσα με χρήματα από στοιχήματα ποδοσφαίρου. Η δουλειά φαίνεται αρκετά απλή, όμως η συμμορία σκοντάφτει σε διάφορες αναποδιές πριν επιτέλους ο αρχηγός της καταφέρει να αρπάξει τα χρήματα. Αμέσως, όμως, μόλις τα πάρει συλλαμβάνεται από την αστυνομία επειδή διέσχιζε το δρόμο σε λάθος σημείο.
Η ταινία Οι μικροαπατεώνες του Νάνι Λόι θεωρείται η επιτυχημένη συνέχεια της ταινίας “Ο κλέψας του κλέψαντος” του Μάριο Μονιτσέλι.
ΚΥΡΙΑΚΗ 30/11
19:00: Οι περιπέτειες του Πινόκιο/ «Le avventure di Pinocchio» (αγγλικοί υπότιτλοι)
Φαντασίας, διάρκεια: 134 λεπτά, Ιταλία 1972
Σκηνοθεσία: Λουίτζι Κομεντσίνι
Παίζουν: Αντρέα Μπαλέστρι, Νίνο Μανφρέντι, Τζίνα Λολομπριτζίτα, Φράνκο Φράνκι, Τσίτσο Ινγκράσια
Ο Μάστρο Τζεπέτο είναι ένας φτωχός ξυλουργός, ο οποίος δεν έχει ούτε γυναίκα ούτε παιδιά. Μέσα στη βαθιά του μοναξιά όταν αποκτά ένα κομμάτι ξύλο αποφασίζει να φτιάξει μία μαριονέτα που θα του κρατήσει συντροφιά. Η μαριονέτα αυτή είναι ο Πινόκιο. Την επόμενη νύχτα έρχεται μια νεράιδα να επισκεφτεί τον Πινόκιο στο ξυλουργείο. Η νεράιδα κάνει μια συμφωνία με τη μαριονέτα: εάν συμπεριφέρεται σωστά, τιμώντας τον πατέρα του, θα γίνει πραγματικός άνθρωπος, αλλιώς θα παραμείνει ένα κομμάτι ξύλο. Ο Πινόκιο υπόσχεται και ως δια μαγείας μεταμορφώνεται σε ένα αληθινό παιδάκι. Δυστυχώς, όμως, οι πειρασμοί της ζωής είναι πολλοί και ο Πινόκιο το σκάει από το σπίτι του, εγκαταλείποντας το σχολείο του, και μπλέκει με την παρέα μαριονετών του μοχθηρού Μαντζαφόκο. Ο Πινόκιο, με τη βοήθεια της νεράιδας, προσπαθεί να είναι σωστός και ευσεβής, αλλά ο χαρακτήρας του τον οδηγεί συνεχώς σε μπελάδες…
21:30: Ο πάτερ φαμίλιας / «Il padre di famiglia» (αγγλικοί υπότιτλοι)
– Κωμωδία, διάρκεια: 110 λεπτά, Ιταλία 1967
Σκηνοθεσία: Νάνι Λόι
Παίζουν: Νίνο Μανφρέντι, Ούγκο Τονιάτσι, Κλωντίν Οζέρ, Μάριο Καροτενούτο, Λέσλι Καρόν
Το έργο είναι μία ιδιαίτερη κωμικο-δραματική ταινία με σκηνοθέτη και συν-σεναριογράφο τον Ιταλό δημιουργό ντοκιμαντέρ Νάνι Λόι. Όταν η γυναίκα του (Leslie Caron) του ανακοινώνει πως είναι έγκυος, αρχικά ο Nino Manfredi είναι τρισευτυχισμένος. Η ευτυχία του όμως θαμπώνει και μετατρέπεται σε απελπισία όταν η μικρή του οικογένεια αρχίζει να μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο. Με τόσα παιδιά να τρέχουν γύρω-γύρω, ο αρρενωπός Manfredi αισθάνεται πως απειλείται η θέση του στη κορυφή της οικογένειας. Με μία απαλή, μη-επιθετική προσέγγιση, το «Il Padre di Famiglia» προσεγγίζει αρκετές οικουμενικές αλήθειες που αφορούν στην οικογενειακή αλληλεγγύη.