Μία από τις πιο επιτυχημένες παραστάσεις του περσινού καλοκαιριού, ήταν οι “Επτά επί Θήβας“, σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις, που παρουσιάστηκαν από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Φέτος, ανεβαίνουν με ανανεωμένη διανομή και αρκετές βελτιώσεις, προ(σ)καλώντας εκ νέου τους θεατές να την παρακολουθήσουν. Μάλιστα, η συγκεκριμένη παραγωγή θα ανοίξει το Φεστιβάλ Επιδαύρου 2017 στις 30 Ιουνίου και 1 Ιουλίου, ενώ θα περιοδιεύσει σε αρκετές πόλεις και αρχαία θέατρα ανά την Ελλάδα.
Η Κλειώ – Δανάη Οθωναίου και η Ιώβη Φραγκάτου, δύο ταλαντούχες ηθοποιοί, καλούνται να ερμηνεύσουν επί σκηνής τους κομβικούς και αρχετυπικούς ρόλους της Αντιγόνης και της Ισμήνης αντίστοιχα. Στην συνέντευξη που ακολουθεί, αναφέρονται στους χαρακτήρες και τον τρόπο που επιλέγουν να δράσουν, ενώ αποτυπώνουν κάποιες ενδιαφέρουσες σκέψεις ως προς τις προεκτάσεις ενός σημαντικού κειμένου, που βρίσκει κοινούς τόπους με πολλών ειδών εμφύλιες συγκρούσεις.
– Οι «Επτά επί Θήβας» παρουσιάζονται και φέτος, ανοίγοντας το Φεστιβάλ Επιδαύρου! Πείτε μας, ποιες αλλαγές υπάρχουν σε σχέση με την περσινή παραγωγή, δίνοντας έτσι και μια αφορμή να το δουν ακόμη και όσοι τον έχουν παρακολουθήσει ξανά.
Κλειώ Δανάη Οθωναίου: Η ανάγνωση του κειμένου, ένα χρόνο μετά, μας έδωσε τη δυνατότητα, όχι μόνο να αλλάξουμε κάτι ουσιαστικά, αλλά να εμβαθύνουμε στα νοήματα του. Σε ό,τι αφορά το δικό μου ρόλο έχει γίνει καινούρια ανάγνωση, πράγμα που είναι φυσικό αφού ερμηνεύεται από άλλο ηθοποιό.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ιώβη Φραγκάτου: Έχουν γίνει αλλαγές και στον χορό και στους βασικούς χαρακτήρες της ιστορίας, που πιστεύω ότι θα δώσουν διαφορετική μορφή στην απόδοση του έργου. Η σκηνή ωστόσο, με τα δύο αδέρφια που πεθαίνουν αγκαλιασμένοι, παραμένει αξεπέραστη. Η παράσταση ενεργοποιεί τη φαντασία του θεατή. Η ατμόσφαιρα και οι ποιητικές εικόνες, οι πλούσιες σκηνές και τα πυκνά νοήματα που δημιουργούνται, γεννούν την επιθυμία στον θεατή να «πάσχει» μαζί μας. Το μαγικό είναι ότι λόγω της λιτής προσέγγισης του Τσέζαρις Γκραουζίνις ο θεατής αντιλαμβάνεται διαφορετικές εικόνες μέσα από τη φαντασία του. Με την δεύτερη ευκαιρία θέασης του έργου δίνεται ξεκάθαρη ίσως και διαφορετική εικόνα ειδικά λόγω σκηνοθεσίας.
– Το θέμα της εμφύλιας σύγκρουσης που πραγματεύεται το συγκεκριμένο έργο, πώς το αντιλαμβάνεται η καθεμία από την πλευρά της, σε συνάρτηση ίσως και με τα δεδομένα της εποχής μας;
Κλειώ Δανάη Οθωναίου: Ας ξεκινήσουμε από την εσωτερική σύγκρουση πριν πάμε στην εμφύλια. Όταν σκοτώνει ο αδελφός τον αδελφό, σκοτώνει ταυτόχρονα ένα κομμάτι του εαυτού του. Εγώ βλέπω πάντα τα πράγματα ψυχαναλυτικά και λιγότερο πολιτικά έτσι πιστεύω ότι ο εμφύλιος πόλεμος όπως και κάθε πόλεμος προκύπτει από την ανάγκη του ανθρώπου να εγκαθιδρύσει την ύπαρξη του, με στρεβλό και διαστροφικό τρόπο, η ανάγκη να πιάσει περισσότερο χώρο που μπορεί προσπαθώντας να ξεπεράσει το φόβο του αφανισμού.
Ιώβη Φραγκάτου: Το θέμα της εμφύλιας διαμάχης που πραγματεύεται το συγκεκριμένο έργο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Με ποιητικό τρόπο και σκοτεινό χιούμορ, αναδεικνύει την γελοιότητα του πολέμου και το θέμα της εμφύλιας σύγκρουσης: «Ο αδερφός τον αδερφό; Είναι σωστό να χύνεται αίμα αδερφικό;» Δυστυχώς, η ανθρώπινη φύση παραμένει αμετάβλητη στο πέρασμα των αιώνων και εξακολουθεί να οδηγεί τους ανθρώπους να προβαίνουν σε ανήθικες και τραγικές πράξεις, όταν αυτοί βρεθούν αντιμέτωποι με το φόβο ή με έναν απροσδιόριστο εχθρό, που βρίσκεται απροσδόκητα κοντά μας, αν όχι μέσα μας. Μια σύνδεση αδερφικής διχόνοιας και εμφυλίου. Η αδερφική σχέση που υποχωρεί στη δίψα για εξουσία. Σύνηθες θέμα στο αρχαίο δράμα η οικογενειακή σχέση που δοκιμάζεται απέναντι σε πειρασμούς κάθε είδους. Όπως γράφει ο Διονύσιος Σολωμός: «Η Διχόνοια που βαστάει ένα σκήπτρο η δολερή καθενός χαμογελάει, “Παρ ‘το”, λέγοντας, “και συ”».
– Πώς βλέπετε τις ηρωίδες που καλείστε να ερμηνεύσετε και τη στάση που κρατούν απέναντι σε ό,τι διαδραματίζεται;
Κλειώ Δανάη Οθωναίου: Η Αντιγόνη ακροβατεί ψάχνοντας να βρει τα όρια της ταυτότητας της, ακροβατεί, δεν είναι ζωντανή μετά το θάνατο των αδελφών της, δεν είναι ακόμα νεκρή, έχει τη λάμψη της τραγικής ομορφιάς της, την μελαγχολία της ανεκπλήρωτης μητρότητας, τη σοφία, την ωριμότητα της γνώσης του πεπρωμένου της. Η Αντιγόνη ανήκει στους νεκρούς της.
Ιώβη Φραγκάτου: Η Ισμήνη είναι η ηρωίδα που υποτάσσεται στον νόμο, και προσπαθεί να αποτρέψει τις συνέπειες του οικογενειακού διχασμού. Αγαπά τη ζωή, την οικογένεια και την πόλη. Η προσήλωση της στους θεσμούς την κάνει να αφοσιώνεται στον Ετεοκλή, μόνο και μόνο επειδή αυτός διοικεί την πόλη. Θα τον υποστηρίξει μέχρι τέλους στην εμφύλια διαμάχη, καθώς θεωρεί πως ο Πολυνείκης προδίδει την πόλη τους φέρνοντας τον στρατό σε αυτή. Ορμώμενη από το πάθος της και την αγάπη της για τη ζωή προσπαθεί να εκλογικεύσει τα συναισθήματά της και να πείσει την Αντιγόνη να υπακούσει στους νόμους για να ζήσει. Κερδίζει τη ζωή, η πόλη έχει σωθεί αλλά τί νόημα έχει όταν τα δυο της αδέρφια έχουν χαθεί. «Δίδυμος θανατος, διπλός καημός, ποιόν θρηνήσω πρώτο;».
– Κατά τη γνώμη σας, πώς μπορεί το άτομο να διατηρήσει την ανθρωπιά του σε καταστάσεις όπως αυτές που περιγράφονται στους «Επτά επί Θήβας», όπου ο φόβος και η μισαλλοδοξία κυριαρχούν;
Κλειώ Δανάη Οθωναίου: Καμιά θεωρία δεν μπορεί να δώσει απάντηση. Πιστεύω ότι ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικά προικισμένος γονιδιακά να αντιμετωπίζει καταστάσεις τραγικές. Συνήθως σε συνθήκες μεγάλου πόνου θυμόμαστε τον Θεό. Και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσευχηθούμε. Την μισαλλοδοξία μπορούμε να την πολεμήσουμε σε περίοδο ειρήνης. Όταν όμως κινδυνεύει η ζωή του παιδιού σου, τίποτα δε μπορεί να ηρεμήσει την ψυχή σου και να σε κάνει πάλι άνθρωπο. Λυπάμαι που το λέω αυτό.
Ιώβη Φραγκάτου: Η ανθρωπιά είναι ένα στοιχείο που δεν συμβαδίζει με την θολωμένη κρίση του ανθρώπου που επιθυμεί μανιωδώς την εξουσία. Η ανθρωπιά προϋποθέτει ανιδιοτέλεια, καλό επίπεδο αυτογνωσίας και κατανόηση.
– Τι θα λέγατε πως αποκομίζετε ως καλλιτέχνιδες από αυτήν την σημαντική συνεργασία με τον σκηνοθέτη Τσέζαρις Γκραουζίνις και τι από τη μεταξύ σας συνεργασία;
Κλειώ Δανάη Οθωναίου: Κάθε μέρα, κάθε πρόβα, γιατί αυτή η συνεργασία δεν έχει τελειώσει ακόμα, μας μαθαίνει το να κάνουμε χώρο μέσα μας για τον άλλον. Δεν το καταφέρνουμε πάντα αλλά είμαστε σε διαρκή αναζήτηση. Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις, ξέρει να σαγηνεύει τους ηθοποιούς του. Για μένα ήταν τεράστια χαρά η συνεργασία μου μαζί του και μπορώ να πω ότι δεν την χόρτασα ακόμα.
Ιώβη Φραγκάτου: Η συνεργασία με τον Τσέζαρις είναι μία σπάνια εμπειρία, που βοηθά τον ηθοποιό να εξελιχθεί. Και αυτό γιατί ο ίδιος δημιουργεί ένα πλαίσιο «οργανωμένης ελευθερίας» μέσα στο οποίο μπορεί κάποιος να εκφραστεί, χωρίς να σκέφτεται τους περιορισμούς της κριτικής, διατηρώντας ταυτόχρονα το μέτρο. Αυτές οι αντιθέσεις συνθέτουν μία ποιητική ατμόσφαιρα, που καλεί τον ηθοποιό να μεταδώσει το μήνυμα του έργου στο κοινό, όσο πιο καθαρό γίνεται. Μπορώ να πω, πως φέτος που θα ζήσω για 2η χρόνια αυτήν την εμπειρία, συνειδητοποιώ πλήρως το πόσο έχω βοηθηθεί μέσα από την προσέγγιση του Τσέζαρις. Χαρακτηριστικά έχω στο μυαλό μου:
- «Χωρίς εμένα δεν υπάρχεις εσύ και χωρίς εσένα δεν υπάρχω εγώ»
- Less is better
- Tu gali (Εσύ μπορείς)
Φράσεις που αναφέρει συχνά ο ίδιος. Ως προς τη συνεργασία με τη νέα μου αδελφή, θεωρώ πως θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το να αναπτύξουμε νέους κώδικες επικοινωνίας και να χτίσουμε μία σχέση πάνω σε κάτι γνώριμο.
– κ. Οθωναίου, πώς είναι να συνεργάζεστε σταθερά με μια σπουδαία κρατική σκηνή όπως αυτή του ΚΘΒΕ, ειδικά τώρα, που προσπαθεί να χαράξει μια νέα δημιουργική πορεία;
Κλειώ Δανάη Οθωναίου: Είμαι περήφανη για τη συνεργασία μου με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Εύχομαι να έχει από την πολιτεία την στήριξη που του αξίζει, μιας και το πολιτιστικό έργο που επιτελεί είναι τεράστιο.
– κ. Φραγκάτου, από την πλευρά μιας ανερχόμενης ηθοποιού, θα θέλατε να μοιραστείτε κάποιες σκέψεις για το θέατρο και την καλλιτεχνική δημιουργία, σε μία τόσο δύσκαμπτη περίοδο;
Ιώβη Φραγκάτου: Σε αυτή την εποχή που απογοητεύει τους ανθρώπους και τους στερεί την ελπίδα, το θέατρο πιστεύω πως είναι αληθινή παρηγοριά. Η επαφή με την τέχνη μπορεί να εκπαιδεύσει, να κατευνάσει και να δώσει κατεύθυνση, όταν κάποιος χάνει τον στόχο.
– Τι επιφυλάσσει το μέλλον για εσάς καλλιτεχνικά;
Κλειώ Δανάη Οθωναίου: Το Σεπτέμβριο θα έχουμε την επανάληψη του Festen που σημείωσε τεράστια επιτυχία.
Ιώβη Φραγκάτου: Για την ώρα έχουμε την παράσταση μας μέχρι τέλος Σεπτέμβρη. Αυτό είναι ένα σκίτσο από την περσινή παράσταση της Επιδαύρου – αδημονώ να φτιάξω και το φετινό!
Για τον χειμώνα είμαι ακόμα σε συζητήσεις οπότε δεν είναι κάτι άμεσα ανακοινώσιμο.
Διαβάστε επίσης: Οι Επτά επί Θήβας επιστρέφουν για ένα νέο κύκλο παραστάσεων
