Το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών οργανώνει την πολυπρόσωπη θεματική έκθεση Κ.Π. Καβάφης: Ζωγραφισμένα. 40 Σύγχρονοι Έλληνες Δημιουργοί, η οποία θα εγκαινιαστεί την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2013, με αφορμή τον εορτασμό της επετείου των 150 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή, στο πλαίσιο της εγκεκριμένης πράξης Μουσικές Εξαίσιες με Φωνές – 150 Χρόνια από τη γέννηση του Κ.Π. Καβάφη – ΕΣΠΑ 2007-2013, που αναπτύσσει το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών στην Αθήνα.
Η έκθεση «Ζωγραφισμένα» αποκαλύπτει την οικουμενική διάσταση της ποίησης του Κ.Π. Καβάφη όπως αυτή αναδύεται μέσα από σημαντικά έργα και σχέδια των Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα (1906-1994) και Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989) μαζί με 38 εικαστικούς δημιουργούς, οι οποίοι επέλεξαν ποιήματα του Αλεξανδρινού για την απόδοση του οραματικού τους κόσμου.
Έτσι, οι Τέτσης, Θεοχαράκης, Καράς, Τσόκλης, Ξενάκης, Μυταράς, Φασιανός, Σόρογκας, Μακρουλάκης, Δρούγκας, Ίσαρης, Λεβίδης, Φανακίδης, Ψυχοπαίδης, Αρβανίτης, Ξένου, Αδαμάκος, Δασκαλάκης, Παπαδημητρίου, Μανουσάκης, Αρφαράς, Βαρώτσος, Γκόνου, Παπασάικας, Μποκόρος, Σακαγιάν, Σπηλιόπουλος, Χάρος, Μαδένης, Αθανασιάδη, Γυπαράκης, Ρόρρης, Ψυχούλης, Χαραλαμπίδης, Παπαηλιάκης, Χουδαλάκης, Σοφιανόπουλος και Στοαντζίκης δημιούργησαν ευφάνταστα έργα, άρρηκτα συνδεδεμένα με τον ποιητικό λόγο του κορυφαίου ποιητή, τα οποία αποκαλύπτουν ένα κόσμο όπου δυναμικά συνυπάρχουν ο λόγος και η εικόνα..
Η Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, Πρύτανης, Ελένη Αρβελέρ, επισημαίνει στον ομότιτλο κατάλογο της έκθεσης: «Όσο κι αν φανεί αιρετικό, νομίζω ότι ο Καβάφης σκέφτεται με εικόνες, οι ιδέες έρχονται ύστερα, και μπερδεύονται με συγκινήσεις, εμπειρίες και βιώματα. Θεωρώ ότι ο Καβάφης ήταν ένας πεισματικός, ένας επίμονος εικονολάτρης (όχι εικονόδουλος), εικονολάτρης όμως μιας κοσμικής (όχι χριστιανικής αλλά εθνικής, όπως θα έλεγε) κοπής. Έτσι κι αν δεν θυμάσαι στίχους ποιήματος που διάβασες και ξαναδιάβασες, σίγουρα θα κρατά η μνήμη σου κάποια εικόνα που, είτε εισαγωγικά είτε καταλυτικά, το πλαισιώνουν. Τα παραδείγματα άπειρα. Να θυμίσω βιαστικά: Τον γέρο που αποκοιμιέται στο τραπέζι, τα δάκρυα και τις μακριές χαίτες των Αλόγων του Αχιλλέα, τα χρωματιστά γυαλιά του Καντακουζήνειου στέμματος, τον παλαιό καθρέφτη στην είσοδο του πλούσιου σπιτιού, τα ρούχα τα πορφυρά ή τα παλιόρουχα, τη σπασμένη ρόδα, τα πλοία με τα λάφυρα, κ.τ.λ. κ.τ.λ. Αυτά συνθέτουν το σκηνικό της καβαφικής ποίησης.»
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Διευθυντής εικαστικού προγράμματος του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη και επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς, χαρακτηριστικά αναφέρει στον κατάλογο: «Για τους Έλληνες το κάθε τι είναι μορφή. Οι 40 σύγχρονοι Έλληνες δημιουργοί ιστορούν, καθένας με το προσωπικό του ιδίωμα, τη διαχρονική ποίηση του Αλεξανδρινού, κατακτώντας μέσα από το έργο τους τη στερεότητα και τη διάρκεια. Η πολυπρόσωπη και πολυφωνική συνύπαρξη όλων αυτών των καλλιτεχνών επιβεβαιώνει ότι η ποίηση και η εικαστική δημιουργία εκφράζουν μια αίσθηση ολότητας, μια κοινή αναζήτηση. Οι ιδέες, σε αρκετές περιπτώσεις, όπως σε αυτή τη θεματική έκθεση, μπορεί να είναι ταυτόσημες, η προσέγγισή τους όμως από τον καθένα καλλιτέχνη είναι ξεχωριστή, καθώς σε αυτή αποτυπώνεται η προσωπική του ανάγνωση. Ας μνημονεύσουμε την εξομολογητική κατάθεση του ίδιου του ποιητή «ας μην προσπαθήσουν να βρουν ποιος ημουν απο τα οσα εκαμα και ειπα»… Ο καβαφικός αισθησιασμός προσφέρει στους εικαστικούς καλλιτέχνες πάντα ένα καταφύγιο, ένα αινιγματικό δυναμικό πεδίο για νέες εκφραστικές διατυπώσεις και αισθητικές αντιπαραθέσεις, ανακαλώντας, άλλοτε άμεσα και άλλοτε υπαινικτικά, έναν ατέρμονο διάλογο ποίησης και εικαστικής δημιουργίας. Μέσα από το μεθυστικό πάθος και τις κρυφές επιθυμίες ο Καβάφης κατάφερε να μεταμορφώσει τη σάρκα σε λόγο ενάντια στους κανόνες και στα ήθη της κοινωνίας της εποχής του. Έτσι έπλασε τον δικό του κόσμο, κομίζοντας τα μέγιστα στην τέχνη. «Έπιθυμίες κ’ αισθήσεις εκόμισα εις την Τέχνη», μας λέει, και, με την ποίησή του κατέκτησε μια τέχνη, που φαίνεται πως νίκησε τη φθορά του χρόνου και απέκτησε οικουμενικές διαστάσεις.»
Εκατό και πλέον έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, σχέδια, εγκαταστάσεις μαζί με χειρόγραφα του ποιητή και πολύτιμες εκδόσεις, που ανήκουν στις συλλογές των Μουσείο Μπενάκη – Πινακοθήκη Γκίκα, Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, στους Διονύση Φωτόπουλο, Φάνη Πάλλη-Πετραλιά, Ζαχαρία Πορταλάκη, Δημήτρη Σαββίδη, Πέτρο Βέργο, Θανάση Μιχαηλίδη και στις εκδόσεις Ίκαρος και Ερμής, μεταξύ των άλλων, πλουτίζουν την μοναδική αυτή έκθεση.
Με την ευκαιρία της έκθεσης κυκλοφορεί πολυσέλιδος κατάλογος με τίτλο Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ: «ΖΩΓΡΑΦΙΣΜΕΝΑ». 40 Σύγχρονοι Έλληνες Δημιουργοί, με κείμενα των Ελένη Αρβελέρ, Δημήτρη Δασκαλόπουλου, Δημήτρη Ν. Λαμπρέλλη, Θανάση Νιάρχου και Τάκη Μαυρωτά.
Επιμέλεια έκθεσης: Τάκης Μαυρωτάς