Κραυγή των ωκεανών: Δράσεις και εκδηλώσεις για την ενημέρωση της ανθρώπινης επίδρασης στα θαλάσσια οικοσυστήματα

Το Ίδρυμα Ευγενίδου, η Γαλλική Πρεσβεία στην Ελλάδα και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, διοργανώνουν μια σειρά από δράσεις και εκδηλώσεις μέσα στον Ιούλιο, σε συνέχεια της σταθερής τους συνεργασίας σε θέματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, με αφορμή την άφιξη του επιστημονικού σκάφους Tara στην Μαρίνα της Καλλιθέας από τις 12-17 Ιουλίου 2024.

Οι δράσεις έχουν τον τίτλο «Κραυγή των Ωκεανών – Αποκαλύπτοντας την επίδραση των ανθρώπων στα θαλάσσια οικοσυστήματα» και διοργανώνονται σε συνεργασία με το Ίδρυμα Tara Ocean Foundation και την αποστολή TREC – Traversing European Coastlines.

Τι συμβαίνει στα παράκτια οικοσυστήματα; Πώς μπορεί να εξαπλωθεί η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά από τη στεριά στη θάλασσα; Ποιες είναι οι επιπτώσεις της ανθρώπινης επίδρασης στους θαλάσσιους οργανισμούς σε μοριακό και κυτταρικό επίπεδο; Πώς μπορούμε να μετρήσουμε και να μετριάσουμε την απώλεια της βιοποικιλότητας με την πάροδο του χρόνου, ειδικά όταν πρόκειται για τους μικροσκοπικούς οργανισμούς που αποτελούν τη βάση των οικοσυστημάτων; Οι ωκεανοί και τα εδάφη μας εξακολουθούν να κρύβουν μια πληθώρα αναπάντητων ‒αλλά ουσιαστικών‒ ερωτημάτων.

Στόχος αυτού του προγράμματος δράσεων είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού, μέσα από την ενημέρωσή του για την ευθραυστότητα των παράκτιων οικοσυστημάτων και ιδιαίτερα την ακραία ευπάθειά τους στις ανθρώπινες επιδράσεις που κυμαίνονται από τη ρύπανση και τη μείωση των φυσικών ενδιαιτημάτων έως την κλιματική αλλαγή.

Το πρόγραμμα με τις δράσεις

Ωκεανοί ‒ Ψηφιακή Παράσταση στο Πλανητάριο
12, 15, 16, 17 και 18 Ιούλιου| Ίδρυμα Ευγενίδου
Ελεύθερη είσοδος με δωρεάν εισιτήρια

Η παράσταση «Ωκεανοί: Ο Γαλάζιος Πλανήτης μας», μια παραγωγή του BBC Earth, είναι ένα ταξίδι εξερεύνησης του μεγαλύτερου και λιγότερο γνωστού βιότοπου στην Γη. Ταξιδεύοντας μέσα στους ωκεανούς, μαθαίνουμε για όλες αυτές τις απίστευτες δραστηριότητες και ανακαλύπτουμε έναν ολόκληρο εντυπωσιακό κόσμο κάτω από τα κύματα.

Επίσκεψη στο ωκεανογραφικό σκάφος Tara
13 και 14 Ιουλίου, από τις 6 μ.μ. έως τις 9 μ.μ. | Μαρίνα Καλλιθέας
Απαιτείται κράτηση εδώ.

Το Ίδρυμα Tara Ocean Foundation σας καλωσορίζει για μια επίσκεψη επιστημονικής εξερεύνησης στο ωκεανογραφικό σκάφος Tara! Ανακαλύψτε την ιστορία αυτού του μοναδικού σκάφους και τη ζωή σε ένα πλωτό εργαστήριο. Μάθετε περισσότερα για τις αποστολές του και την επιστήμη εν πλω!

PlanktoQuest – Εργαστήριο
13 και 14 Ιουλίου, από τις 5μ.μ. έως τις 7 μ.μ. | Ίδρυμα Ευγενίδου
Είσοδος ελεύθερη

PlanktoQuest – Εργαστήριο: Το πλαγκτόν όπως δεν το έχετε ξαναδεί: βουτήξτε σε μια εμπειρία εικονικής πραγματικότητας που θα σας επιτρέψει να «αγγίξετε» το αόρατο!

Η αόρατη ζωή του ωκεανού – Εργαστήριο:  Υπάρχει κάτι περισσότερο από νερό στη θάλασσα; Ελάτε να ρίξετε μια ματιά στη μικροσκοπική ζωή των ακτών της Αθήνας και να μάθετε τη σημασία αυτών των οργανισμών που δεν έχετε ξαναδεί!

Πλαστικό στη θάλασσα, λύσεις στη στεριά – Εργαστήριο: Πόσο πλαστικό υπάρχει στη θάλασσα; Από πού προέρχεται; Μπορούμε να το αφαιρέσουμε; Ελάτε να παίξουμε μαζί, για να κατανοήσουμε τις προκλήσεις της πλαστικής ρύπανσης.

Ημερίδα «Ανθρωπογενείς επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα»
17 Ιουλίου, 6 μ.μ. | Ίδρυμα Ευγενίδου
Είσοδος ελεύθερη

Θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης
Ταυτόχρονη μετάφραση

Ελάτε μαζί μας για μια βραδιά με ανακαλύψεις και εκπλήξεις!

Βουτήξτε στον κόσμο της θαλάσσιας έρευνας με τον Romain Troublé, εκτελεστικό διευθυντή του Ιδρύματος Tara Ocean Foundation, και τον Διονύση Ραΐτσο, Αναπληρωτή Καθηγητή Θαλάσσιας Βιολογίας στο ΕΚΠΑ. Μάθετε για τη ζωή και την επιστήμη στο ωκεανογραφικό σκάφος Tara μέσα από μια αποκλειστική συνέντευξη με το πλήρωμα από το Κέντρο Επιστήμης & Τεχνολογίας του Ιδρύματος Ευγενίδου. Αφήστε τον εαυτό σας να εκπλαγεί από την ομορφιά της επιστήμης κατά τη διάρκεια μιας μοναδικής επιστημονικής επίδειξης πειραμάτων με επιστήμονες από το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ιδρύματος Ευγενίδου.

Η ημερίδα περιλαμβάνει δύο ομιλίες, την προβολή μιας σύντομης συνέντευξης του πληρώματος του Tara και ένα science show.

ΟΙ ΟΜΙΛΙΕΣ

• Romain Troublé, Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Tara Ocean
  Τίτλος εισήγησης: Καινοτόμες ωκεάνιες επιστήμες στο σκάφος Tara

Το μέλλον μας εξαρτάται από τον Ωκεανό, όπου κι αν ζούμε σε αυτόν τον πλανήτη. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, το Ίδρυμα Ωκεανών Tara, μαζί με τις συνεργαζόμενες επιστημονικές κοινοπραξίες του, αναπτύσσει καινοτόμες και πρωτότυπες ανοικτές επιστήμες για τον Ωκεανό με σκοπό την καλύτερη κατανόηση αυτού του πολύπλοκου οικοσυστήματος, την πρόβλεψη των κλιματικών κινδύνων και την καλύτερη προστασία της βιοποικιλότητας. Αυτό το καλοκαίρι, η αποστολή Tara Europa/TREC φέρνει το ιστιοφόρο Tara στην Ελλάδα για να μελετήσει τις ανθρωπογενείς επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα.

• Διονύσης Ραΐτσος, Αναπληρωτής καθηγητής Θαλάσσιας Βιολογίας, ΕΚΠΑ
  Τίτλος εισήγησης: Παρατηρώντας τους Ωκεανούς από το Διάστημα: Επίδραση της Υπερθέρμανσης στα Θαλάσσια Οικοσυστήματα

Καθώς το κλίμα της Γης αλλάζει, οι ωκεανοί αναμένεται να ζεσταθούν, να γίνουν πιο αλμυροί και πιο ολιγοτροφικοί. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν και ανταποκρίνονται τα οικοσυστήματα στις παγκόσμιες ανθρωπογενείς πιέσεις, όπως η υπερθέρμανση των ωκεανών λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς και η πρόβλεψη της μελλοντικής τους εξέλιξης, απαιτεί διερεύνηση της ιστορικής και τρέχουσας κατάστασής τους. Ωστόσο, η γνώση μας σε μακροπρόθεσμη κλίμακα για τη βιολογική δυναμική στα θαλάσσια οικοσυστήματα περιορίζεται από ανεπαρκείς, τόσο χρονικά όσο και χωρικά, μετρήσεις πεδίου. Η βελτίωση της κατανόησής μας για τα θαλάσσια οικοσυστήματα απαιτεί μια διεπιστημονική προσέγγιση που χρησιμοποιεί ποικίλες μεθόδους παρατήρησης. Οι δορυφορικοί αισθητήρες παρατηρούν συστηματικά τη Γη για δεκαετίες, παρέχοντας ένα οικονομικό μέσο για την ανίχνευση βιοφυσικών αλληλεπιδράσεων μεγάλης κλίμακας. Η παρουσίαση διερευνά τον αντίκτυπο της υπερθέρμανσης των ωκεανών στα θαλάσσια οικοσυστήματα, με έμφαση ιδιαίτερα στο πλαγκτόν, τα ψάρια και τους κοραλλιογενείς υφάλους. Για το λόγο αυτό, χρησιμοποιείται μια διεπιστημονική προσέγγιση, συνδυάζοντας δορυφορικά δεδομένα με δεδομένα πεδίου και εργαστηριακές μετρήσεις.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Συνέντευξη του Κέντρου Επιστήμης & Τεχνολογίας του Ιδρύματος Ευγενίδου σε ερευνητές του TARA, σχετικά με τις συνθήκες ζωής αλλά και τα ευρήματά τους και διεξαγωγή πειραμάτων από μέλη του Κέντρου Επιστήμης & Τεχνολογίας που αποκαλύπτουν τον κόσμο του νερού και επιτρέπουν τη βαθύτερη κατανόηση των μηχανισμών και τρόπων ρύπανσης των υδάτων.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Επιστημονική παράσταση από την επιστημονική ομάδα του Ιδρύματος Ευγενίδου.

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ TREC

Η αποστολή TREC συντονίστηκε από το EMBL (Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας) και  συγκεντρώνει περισσότερες από 150 ερευνητικές ομάδες από περισσότερα από 70 ιδρύματα σε 21 ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβάνοντας επίσης τοπικούς εταίρους κατά τη διάρκεια της διαδρομής δειγματοληψίας, όπως το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Από τον Απρίλιο του 2023, διεξάγεται διπλή δειγματοληψία μεταξύ ξηράς και θάλασσας στα παράλια της Ευρώπης: από το πλοίο Tara στη θάλασσα και από κινητά εργαστήρια στην ξηρά. Οι στόχοι της αποστολής Tara Europa/TREC (TRaversing European Coastlines) είναι η καταγραφή και χαρτογράφηση των ζώντων οργανισμών στο νερό, το ίζημα, το έδαφος και τον αέρα κατά μήκος των ακτών της Ευρώπης, η κατανόηση των αλληλεπιδράσεων και των βιολογικών λειτουργιών μεταξύ ειδών και οικοσυστημάτων, η μελέτη των επιπτώσεων των χημικών ρύπων στη βιοποικιλότητα στη στεριά και στη θάλασσα, και η διερεύνηση των επιπτώσεων της τοπικής και παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής στους ζώντες οργανισμούς.