Το έργο του Κριστόφ Κισλόφσκι, ενός από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της έβδομης Τέχνης, πρωταγωνιστεί αυτή την εβδομάδα στο αφιέρωμα «Κριστόφ Κισλόφσκι: Τα μονοπάτια της εσωτερικότητας» της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης. Το αφιέρωμα θα πραγματοποιηθεί από την Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου έως και την Τετάρτη 4 Μαρτίου 2015 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας του Ολύμπιον.
Η απαράμιλλη ουμανιστική προσέγγιση με την οποία διαχειριζόταν κοινωνικά και ηθικά ζητήματα της σύγχρονης εποχής, αλλά και η χαρακτηριστική κινηματογραφική του σφραγίδα, εξασφάλισαν στον Κισλόφσκι μια θέση στο πάνθεον των καλύτερων σύγχρονων κινηματογραφιστών. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθεί Ο Δεκάλογος (1989), η πρωτότυπη σειρά που αναπαριστά τις δέκα εντολές, έργο που εδραίωσε οριστικά τη διεθνή φήμη του σκηνοθέτη, καθώς και τα φιλμ Ο ερασιτέχνης κινηματογραφιστής (1979) και Η διπλή ζωή της Βερόνικα (1991).
Το Σάββατο 28 Φεβρουαρίου 2015 στις 20:30 θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα Παύλος Ζάννας συζήτηση για το έργο του Κριστόφ Κισλόφσκι με τους Γιάννη Μπακογιαννόπουλο (κριτικό κινηματογράφου), Νίκο Σαββάτη (θεωρητικό κινηματογράφου) και Θωμά Λιναρά (συνεργάτη Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης).
Να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια του αφιερώματος (26/2-04/3/2015) θα πωλείται σε προσφορά η έκδοση «Krzysztof Kieślowski», η οποία κυκλοφόρησε με αφορμή το αφιέρωμα που πραγματοποιήθηκε στον σκηνοθέτη στο 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα (τιμή πώλησης: 3,00 ευρώ).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Κριστόφ Κισλόφσκι σημείωσε για τη γέννηση του Δεκαλόγου:
«Δεν πιστεύω πως οι Εντολές είναι ο θεμελιώδης νόμος της ιουδαιοχριστιανικής θρησκείας. Για μένα, δεν είναι παρά δέκα καλογραμμένες φράσεις που προσπαθούν να ρυθμίσουν τις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους. Είναι κανόνες απλοί, στοιχειώδεις και ενδιαφέροντες, γιατί ποτέ καμιά ιδεολογία δεν τους αμφισβήτησε. Αυτό που με γοητεύει στις Εντολές είναι το γεγονός, ότι ενώ όλοι είμαστε σύμφωνοι πως είναι σωστές, την ίδια στιγμή όλοι τις παραβιάζουμε καθημερινά. Με ενδιαφέρουν, γιατί μου επιτρέπουν να εξερευνήσω τη δισυπόστατη φύση του ανθρώπου. Το ότι είναι θρησκευτικοί κανόνες είναι δευτερεύον. Για μένα είναι κυρίως ηθικές νόρμες, αλλά ταυτόχρονα είναι φυσικοί, ψυχικοί και πνευματικοί κανόνες. Ναι, πιθανό να ρυθμίζουν και την σχέση μας με το Θεό. Δεν πιστεύω στο Θεό, αλλά ακόμα και μην πιστεύοντας, έχω μια σχέση μαζί του. Βέβαια για όποιον πιστεύει, όλα είναι πολύ πιο εύκολα».
«Κανείς δεν έχει απαντήσεις. Τίποτα δεν μπορεί να εξηγήσει το θάνατο ενός παιδιού. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η επιστήμη μπορεί να εξηγήσει τα πάντα, αλλά στο τέλος υπάρχει το μυστήριο. Πράγμα το οποίο δεν είναι μεταφυσικό, δεν είναι τίποτα, απλώς υπάρχει. Στις ταινίες μου υπάρχει πάντα ένα περιθώριο ανεξήγητου, γιατί δεν κατέχω τις απαντήσεις. Εάν τις είχα, θα ασχολιόμουνα με άλλα πράγματα. Γενικά ‘’το μήνυμα’’ των 10 ταινιών, εάν υπάρχει, είναι να ψάξουμε τον Θεό αλλού, σε πράγματα που πάνε πέρα απ’ τον ίδιο τον Θεό».
«Είμαι μάλλον ένας ψυχρός άνθρωπος και όλες μου οι ταινίες γεννιούνται απ’ την άλλη πλευρά, κάτω από το φακό του ερευνητή. Ποτέ δεν μοίρασα συγκινήσεις στον κόσμο και δεν θ’ αρχίσω να το κάνω τώρα. Ο Δεκάλογος γεννήθηκε από μια ισορροπία ανάμεσα στην παρατήρηση και την συμπάθεια για τους ήρωες. Όσο δε για την σφήκα του δεύτερου επεισοδίου, που προσπαθεί να βγει από το ποτήρι μέσα στο οποίο έχει πέσει -σκηνή που συζητήθηκε πολύ- μπορώ να σας πω ότι είναι ακόμα ζωντανή. Γυρίσαμε τη σκηνή πολύ προσεκτικά για να μην πνιγεί και τα καταφέραμε. Ευτυχώς είχε κι αυτή, μια μεγάλη θέληση επιβίωσης».
«Η υποκρισία είναι σημαντικό θέμα. Το παν βρίσκεται στην παρατήρηση των ανθρώπων. Το να παρατηρείς σημαίνει να κατανοείς την συμπεριφορά και το να καταλαβαίνεις, σημαίνει να συγχωρείς. Τα άτομα υποκρίνονται όχι επειδή είναι κακά, αλλά από φόβο (όπως η γυναίκα του τρίτου επεισοδίου που δεν θέλει να περάσει μόνη της τα Χριστούγεννα) ή από αγάπη (όπως η κόρη του τέταρτου επεισοδίου που είναι ερωτευμένη με τον πατέρα). Το θέμα είναι ν’ αναγνωρίσουμε αυτές τις υποκρισίες μ’ έναν τρόπο γενναιόδωρο, χωρίς διαχωρισμούς ανάμεσα στο καλό και στο κακό».
«Ο Δεκάλογος γυρίστηκε εξ’ ολοκλήρου σε μια γειτονιά ανώνυμη όπως τόσες άλλες. Ήθελα να έχω την δυνατότητα να καδράρω αυτά τα ψηλά σπίτια με τα πολλά παράθυρα, για να πω, ότι πίσω από κάθε παράθυρο υπάρχει μια ιστορία και πως εμείς αφηγούμαστε δέκα, εκ των οποίων κάποιες διασταυρώνονται. Τα προβλήματα δεν είναι ποτέ μονάχα πολιτικά. Η πολιτική από μόνη της δεν λύνει κανένα πρόβλημα. Εδώ, στην Πολωνία, το μόνο που κατάφερε είναι να μετατρέψει την κοινωνία σε 37 εκατομμύρια μοναχικά άτομα. Είναι έτσι, είτε μας αρέσει είτε όχι. Εγώ θέλησα να δείξω ότι τα αληθινά προβλήματα βρίσκονται πάντα μέσα μας. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι αν θα συμπεριφερθείς καλά ή κακά, αλλά το να ξέρεις τι να κάνεις, απ’ την στιγμή που η δίκαια κρίση υποχωρεί ή εξαφανίζεται και κάθε σου επιλογή υπαγορεύεται από το μικρότερο κακό. Γι’ αυτό και αντιπαραθέσαμε τις απλές και μονοδιάστατες εντολές, στις μπερδεμένες και πιεστικές καταστάσεις απ’ τις οποίες είναι φτιαγμένη η καθημερινή ζωή».
Επιμέλεια και μετάφραση κειμένων: Θωμάς Λιναράς
Πρόγραμμα προβολών – Αίθουσα Παύλος Ζάννας
Πέμπτη 26/2
18.30 Δεκάλογος 3 & 8
21.00 Δεκάλογος 7 & 9
Παρασκευή 27/2
18.30 Ο ερασιτέχνης κινηματογραφιστής
21.00 Δεκάλογος 4 & 10
Σάββατο 28/2
18.00 Δεκάλογος 1 & 2
21.30 Δεκάλογος 5 & 6
Κυριακή 1/3
18.30 Δεκάλογος 4 & 10
21.00 Η διπλή ζωή της Βερόνικα
Δευτέρα 2/3
18.30 Δεκάλογος 7 & 9
21.00 Ο ερασιτέχνης κινηματογραφιστής
Τρίτη 3/3
18.30 Δεκάλογος 5 & 6
21.00 Δεκάλογος 3 & 8
Τετάρτη 4/3
18.30 Η διπλή ζωή της Βερόνικα
21.00 Δεκάλογος 1 & 2