Το ιστορικό θέατρο αξιοποιεί τις μεγάλες, κομβικές καμπές της Ιστορίας με μια διάθεση διδακτική ή ακόμα με τη στόχευση να δημιουργήσει αναγωγές με τη σύγχρονη εποχή, επιτρέποντας στον συγγραφέα να διεκδικεί, κατά κάποιο τρόπο, ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα στην ιστορική αλήθεια και την αναπαράστασή της. Με τη σειρά του το Θέατρο Ντοκουμέντο, και το πιο κατοπινό Θέατρο-Ντοκιμαντέρ, εστιάζει περισσότερο σε επιμέρους στιγμές της Ιστορίας, επιχειρώντας να τις εξονυχίσει με γνώμονα την αυθεντικότητα των αρχείων και να τις αποδώσει χωρίς την παρέμβαση παραμορφωτικών φίλτρων. 

Βεβαίως, και το Θέατρο Ντοκουμέντο, στον βαθμό που εμπίπτει στις νόρμες της σκηνικής σύμβασης, αντιμετωπίζει περιορισμούς σε σχέση με τη διεκδίκηση αποτύπωσης του απολύτως πραγματικού. Αρκεί μόνο μια φυσική παρουσία με τις ψυχολογικές διαθέσεις της και την εν γένει αύρα της να προσδώσει ένα αμιγώς υποκειμενικό ερμηνευτικό φορτίο στα γεγονότα, συνθήκη που παραβιάζει την καταστατική αρχή του Θεάτρου -Ντοκουμέντο που θέλει ανόθευτες τόσο τη μεταφορά των πηγών όσο και τη απεικόνιση των προσώπων.

Ο συνδυασμός Ντοκουμέντου και μυθοπλασίας παρουσιάζεται ως μια μέση οδός που έρχεται να λύσει κυρίως ζητήματα σκηνικής πραγμάτωσης, αλλά και πρόσληψης από το κοινό, ενός πραγματικού γεγονότος, καθώς, σε αυτή την περίπτωση, η ψυχρή αναπαραστατική φόρμα εμπλουτίζεται και με πρόσθετους δραματουργικούς ιστούς.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Το έργο «Ανεξάρτητα Κράτη» των Αντώνη Τσιοτσιόπουλου και Γιώργου Παλούμπη συστήνεται ως ένας συνδυασμός ντοκουμέντου και μυθοπλασίας. Η «υπόθεση Τσιρώνη», που είχε ως αφετηρία της την αποκάλυψη των συνθηκών κράτησης των εξόριστων του εμφυλίου, λοξοδρόμησε,  στην πορεία, σε μια σειρά από εκτός ελέγχου ενέργειες, που περιλάμβανε μια αεροπειρατεία, μια αίτηση για άσυλο προς το «καθεστώς Χότζα», μέχρι και μια μοιραία ανακήρυξη ενός διαμερίσματος σε … ανεξάρτητο κράτος. 

Οι συγγραφείς χρησιμοποιούν το τελευταίο, τραγικό «κεφάλαιο» αυτής της σκοτεινής υπόθεσης. Με κεντρικό θεματικό πυλώνα τον υποβολιμαίο ρόλο του Τύπου που μπορεί να κατασκευάζει «αλήθειες» και να διαμορφώνει συνειδήσεις, ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος και ο Γιώργος Παλούμπης στο καλοδομημένο πόνημά τους παραθέτουν μια σειρά από ενδημικές παθογένειες ως διαχρονικά ανεπίλυτα ζητήματα που συμπλέκονται με βαθύτερα ιστορικά κατάλοιπα και πολιτισμικές αγκυλώσεις. Η σκηνοθεσία του Γιώργου Παλούμπη επενδύει σε έναν βραδύκαυστο ρεαλισμό με δραματικές κορυφώσεις που λειτουργούν καθαρτικά για την καλλιέργεια ενός προβληματισμού και τη συναγωγή καίριων συμπερασμάτων σε σχέση με την ποιότητα των σύγχρονων δημοκρατιών.

Σε έναν σκηνικό χώρο ρετρό αισθητικής διά χειρός Νατάσσας Παπαστεργίου ενδυναμώνεται η πεποίθηση ότι οι ακανθώδεις πτυχές του ελληνικού πολιτικοκοινωνικού βίου είναι παρούσες πέρα και πάνω από χρονικές συντεταγμένες, ενώ οι φωτιστικές δημιουργίες του Βασίλη Κλωτσοτήρα ενδύουν την ατμόσφαιρα με μια αίσθηση ίντριγκας, ζοφερότητας και ηθικής έκπτωσης. Αλλά και στο ερμηνευτικό πεδίο γινόμαστε μάρτυρες έξοχων δειγμάτων γραφής: οι Θάνος Αλεξίου, Άλκηστις Ζιρώ, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, Στέλιος Δημόπουλος, Βασιλική Διαλυνά, Ελεάνα  Καυκαλά, Μάκης Παπαδημητράτος και Στάθης Σταμουλακάτος συλλαμβάνουν με ακρίβεια την ασθμαίνουσα ρεαλιστική συχνότητα που υπαγορεύει η σκηνοθετική μπαγκέτα, συνθέτοντας μια πινακοθήκη παραστατικά σκιαγραφημένων ανθρώπινων παραδειγμάτων, αναλλοίωτων στα χαρακτηριστικά τους και αναγνωρίσιμων μέχρι και σήμερα.

Photo Credit: Ελίνα Γιουνανλή

Διαβάστε επίσης:

Ανεξάρτητα Κράτη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη στο Θέατρο Χώρα