Ξένος: Αόρατη Όλγα, Άουστρας ή Η Αγριάδα, στο Θέατρο Θησείον

Η συγκλονιστική παράσταση «Ξένος»: Αόρατη Όλγα, Άουστρας ή Η Αγριάδα των Γιάννη Τσίρου και Λένας Κιτσοπούλου συνεχίζει την επιτυχημένη της πορεία στο ελληνικό θέατρο, αφού πήρε διθυραμβικές κριτικές όπου και αν παίχτηκε, ακόμα και στο εξωτερικό (Πίκολο Τεάτρο – Μιλάνο, Κλουζ – Ρουμανία, Γκρατς –Αυστρία, Χαϊδελβέργη και Στουτγκάρδη – Γερμανία), και παρουσιάζεται, μετά το Εθνικό Θέατρο, για πρώτη φορά στο Θησείον, ένα θέατρο για τις τέχνες, σε παραγωγή της Λυκόφως, από 3 Οκτωβρίου 2013 και για ένα μήνα.

Τα δύο σπουδαία έργα, που γράφτηκαν ως ανάθεση από το Εθνικό Θέατρο συμμετέχοντας στο πρόγραμμα Emergency Entrance που υλοποιείται κάτω από την ομπρέλα της Ένωσης των Θεάτρων της Ευρώπης, παρουσιάζονται σε μία ενιαία παράσταση με δύο από τους πιο λαμπρούς σκηνοθέτες της νέας γενιάς και ένα εξαιρετικό θιάσο.

Στην Αόρατη Όλγα του Γιάννη Τσίρου σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη γινόμαστε μάρτυρες της συγκλονιστικής ιστορίας μιας νεαρής μετανάστριας που πέφτει θύμα του τράφικινγκ. Οι σκοτεινές διαδρομές ενός ολόκληρου μηχανισμού, που δεν γνωρίζει ηθικές αναστολές, δεν της επιτρέπουν να ξεφύγει από το αδιέξοδό της. Το έργο του Γιάννη Τσίρου έχει τη δύναμη και την αμεσότητα ενός ντοκουμέντου και βασίζεται σε πραγματική ιστορία και μαρτυρίες.

Στο “Άουστρας” ή “Η Αγριάδα” της Λένας Κιτσοπούλου σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού μια παρέα νέων καλοδέχεται στο σπίτι της έναν τουρίστα που κάνει διακοπές στην Ελλάδα. Και καθώς αυτός αρχίσει να απολαμβάνει την ευχάριστη παρέα των φιλόξενων νέων, εκείνοι αρχίζουν να συμπεριφέρονται κάπως… αλλόκοτα. Με όπλο την αιχμηρή γλώσσα και την τολμηρή ιδεολογική της θέση, η συγγραφέας κάνει ένα εξαιρετικό σχόλιο για τη στρέβλωση και τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας εξαιτίας του προβλήματος της μετανάστευσης.

Ο ρόλος της μετανάστριας στο έργο Αόρατη Ολγα χάρισε στη Λένα Παπαληγούρα το βραβείο Μελίνα Μερκούρη για τη σπουδαιότερη γυναικεία ερμηνεία το έτος 2012.

Η ταυτότητα της παράστασης

ΑΟΡΑΤΗ ΟΛΓΑ του Γιάννη Τσίρου

Σκηνοθεσία Γιώργος Παλούμπης Σκηνικά – Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη

Μουσική Μάριος Στρόφαλης Φωτισμοί Βασίλης Κλωτσοτήρας

ΑΟΥΣΤΡΑΣ Η’ Η ΑΓΡΙΑΔΑ της Λένας Κιτσοπούλου

Σκηνοθεσία Γιάννης Καλαβριανός

Σκηνικά – Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη

Χορογραφία – Επιμέλεια κίνησης Ξένια Θεμελή

Φωτισμοί Βασίλης Κλωτσοτήρας

Παραγωγή: Λυκόφως

Παίζουν οι ηθοποιοί: Γρηγόρης Γαλάτης, Βασίλης Καραμπούλας, Λένα Παπαληγούρα, Γιωργής Τσουρής

Υπό την αιγίδα του Εθνικού συντονιστικού μηχανισμού καταπολέμησης εμπορίας ανθρώπων

Σημείωμα συγγραφέα

Συνήθως αποφεύγω το καταγγελτικό ύφος στα έργα μου. Σε μια θεματολογία όμως όπως αυτή, της καταναγκαστικής πορνείας, η καταγγελία γίνεται σχεδόν αναπόφευκτη. Καταρχήν δεν πρέπει να μπερδεύουμε τον όρο «καταναγκαστική πορνεία», με την γενικότερη πορνεία, όπου υπάρχει αυτοδιάθεση των προσώπων που εμπλέκονται. Η καταναγκαστική πορνεία, προϋποθέτει την απαγωγή. Παρότι όμως η απαγωγή είναι ένα σοβαρό ποινικό αδίκημα, – και αγαπημένο θέμα για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης – στην περίπτωση της καταναγκαστικής πορνείας, παρατήρησα ότι υπάρχει μια έλλειψη κοινωνικού ενδιαφέροντος, η οποία συντηρεί και συντηρείται από μια γενικότερη κοινωνική σιωπή. Το ερώτημα είναι: ΓΙΑΤΙ ΣΙΩΠΗ; Δεν έχω απάντηση. Κάνω όμως μια εικασία. Σε μια απαγωγή που ζητούνται λύτρα, έχουμε ένα ξεκάθαρο έγκλημα κατά προσώπου και περιουσίας. Καθαρά πράγματα. Ενώ στην περίπτωση της καταναγκαστικής πορνείας, το σεξουαλικό στοιχείο, γεννά κάποιες αμφιβολίες. Ένα υποερώτημα, του είδους: «μήπως τα ‘θελε κι αυτή»; – εννοώντας βέβαια το θύμα. Και το χαρακτηρίζω υπό – ερώτημα, γιατί ποτέ δεν τέθηκε ευθέως. Πάντα κρυβόταν ύποπτα. Ακόμα και στις προσωπικές μας σκέψεις.

Στην έρευνα που έκανα γράφοντας το έργο «Αόρατη Όλγα», το «υποερώτημα» αυτό, που ενέπλεκε το θύμα, ελλόχευε σε δικαστήρια και ακροατήρια και εμφανιζόταν μόνο ως υπαινιγμός. Και παρέμενε ως υπαινιγμός, θολώνοντας κρίσεις και αποφάσεις. Όπως είπα και πριν, δεν έχω απάντηση στο ερώτημα της κοινωνικής σιωπής. Ούτε γιατί η Όλγα παραμένει Αόρατη. Έχω όμως μια απάντηση στο υποερώτημα: «μήπως τα ‘θελε κι αυτή»; Ποτέ μα ποτέ, αυτό το υποερώτημα, δεν έγινε διαπίστωση. Και δεν θα γίνει ποτέ διαπίστωση, γιατί κανείς δεν θα τολμήσει ποτέ να ισχυριστεί ευθέως, ότι ένα νεαρό κορίτσι, θα ήθελε την πώληση και την μεταπώλησή του σε μια ξένη χώρα, τον καταναγκαστικό εγκλεισμό του, τον ξυλοδαρμό, την τρομοκρατία, τον εξευτελισμό και τον πολλαπλό βιασμό του, από χιλιάδες ευυπόληπτους πολίτες του «πολιτισμένου» κόσμου μας. Ας πάψει λοιπόν αυτός ο υπαινιγμός. Η Καταναγκαστική Πορνεία, είναι μια φρικαλέα πραγματικότητα. Ακόμα κι αν παραμένει αόρατη.

Γιάννης Τσίρος (για το έργο Αόρατη Όλγα)

To έργο καταπιάνεται με τον ρατσισμό μιας παρέας ελλήνων απέναντι σε έναν δυτικοευρωπαίο τουρίστα. Το έργο αυτό δεν έχει καμία σχέση με την επικαιρότητα, γιατί η ανθρώπινη αδυναμία και η ηλιθιότητα ζουν μαζί με τον άνθρωπο από την ημέρα της δημιουργίας του, κι έτσι η μόνη περίπτωση να είναι κάτι επίκαιρο είναι να είναι πολύ παλιό. Κατά τη γνώμη μου (κι ελπίζω και κάποιων άλλων) δεν υπάρχουν λαοί, δεν υπάρχουν εθνικότητες, δεν υπάρχουν σύνορα. Υπάρχουν άνθρωποι. Υπάρχει ανθρώπινη φύση. Και αυτή η ανθρώπινη φύση, ανεξαρτήτως εθνικότητας, είναι ικανή για το χειρότερο και για το καλύτερο. Ρατσιστής είναι ο κάθε πολίτης αυτού του κόσμου ο οποίος εκπαιδεύεται να αισθάνεται είτε ανώτερος από όλους τους άλλους, είτε πιο αδικημένος από όλους τους άλλους. Η έπαρση και το αίσθημα κατωτερότητας είναι, νομίζω, ακριβώς το ίδιο πράγμα. Η βλακεία του να αισθάνεσαι υπερήφανος επειδή είσαι έλληνας ή γερμανός ή κινέζος είναι, κατά τη γνώμη μου, το θεμέλιο του φασισμού. Πρέπει να ομολογήσω ότι κάθε μια ατάκα του έργου Άουστρας ή Η αγριάδα που βγαίνει από τα στόματα των 3 ελλήνων την έχω κάποτε ξεστομίσει εγώ η ίδια και όταν είδα το έργο μου να οδηγείται σταδιακά προς το έγκλημα δεν αισθάνθηκα και πολύ καλά με τον εαυτό μου.

Λένα Κιτσοπούλου (για το έργο Άουστρας ή Η Αγριάδα)

Σημείωμα σκηνοθέτη

Παρότι η καταναγκαστική πορνεία αποτελεί μια σαφώς ακραία και απάνθρωπη δραστηριότητα, της οποίας τα θύματα συνεχώς πολλαπλασιάζονται, δεν είναι τελικά ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα την καθημερινότητα μας. Αυτό είναι προφανώς ένα αποτέλεσμα της μυστικότητας με την οποία κινούνται τα σχετικά κυκλώματα (μέρος της οποίας είναι και η συστηματική τρομοκράτηση των θυμάτων) και της αποσιώπησης του θέματος από όσους έρχονται σε επαφή με τα θύματα. Ίσως όμως ο σπουδαιότερος λόγος να είναι μια γενικευμένη νοοτροπία απέναντι στο θέμα που συνοψίζεται σε φράσεις όπως «…κι αυτές τα θέλουν, μη μας το παίζουν αθώες…», «…καλά περνάνε εδώ… στην πατρίδα τους π… για ένα καλτσόν…» κτλ.. Η «Αόρατη Όλγα», ένα έργο ενός ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένου και οξυδερκή συγγραφέα στα κοινωνικά και πολιτικά θέματα, επιχειρεί να αγγίξει τη συγκεκριμένη κατάσταση και να φωτίσει τη ζωή πίσω απ’ τις κλειστές πόρτες.

Γιώργος Παλούμπης (για το έργο Αόρατη Όλγα)

Όταν οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, μπορούν να δείρουν μέχρι θανάτου έναν ξένο, μόνο και μόνο επειδή δεν μπορεί να τραγουδήσει ελληνικά τραγούδια, φανερώνεται σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια το χρόνια κυοφορούμενο ζήτημα της κυριαρχίας ενός τρόπου ζωής χωρίς κανένα έρμα και καμία ηθική αναστολή. Στον τόπο που πλέον ο καθένας κάνει και λέει ό,τι θέλει-όσο ακραίο και αν είναι αυτό, που τα αυτονόητα έχουν πάψει να αναγνωρίζονται ως τέτοια, που όλοι είναι έτοιμοι να τα βάλουν με όλους και που βρίσκεις εύκολα χιλιάδες αρνήσεις, αλλά ελάχιστες καταφάσεις, το έργο της Λένας είναι από τα δυνατότερα κείμενα που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια. Ο καιρός είναι περίεργος. Πολλές πληροφορίες, πολλά λόγια, τεράστια και ασχημάτιστη οργή. Μιλήσαμε πολύ, αντί να δράσουμε από τη μια και να εμπιστευθούμε από την άλλη.

Γιάννης Καλαβριανός (για το έργο Άουστρας ή Η Αγριάδα)