Τα κτηνολόγια (bestiaries) ήταν μεσαιωνικές εγκυκλοπαίδειες μυθικών και πραγματικών ζώων, που εμπεριείχαν εικονογράφηση και αλληγορικές διηγήσεις με ηθικά διδάγματα. Τα χειρόγραφα αυτά είχαν εμπλουτιστεί με ένα μεγάλο αριθμό ευφάνταστων λημμάτων των οποίων οι εικόνες και οι συμβολισμοί έχουν επηρεάσει διαχρονικά το συλλογικό φαντασιακό των ανθρώπων σε σχέση με τα ζώα. Εμπνεόμενη από τα μεσαιωνικά κτηνολόγια, η έκθεση «Κτηνολόγιο: Eυρήματα, αλληγορίες, αναπαραστάσεις» ερευνά και συγκεντρώνει μια πληθώρα από σύγχρονες καλλιτεχνικές πρακτικές που αναφέρονται στα ζώα ως προς τη μυθολογία, τη σχέση τους με τον άνθρωπο και την ιστορία, με άξονα και τελικό στόχο την καταγραφή επίκαιρων αναγνώσεων γύρω από τη συμβολική τους υπόσταση στη σύγχρονη τέχνη.
Η θεματολογία των ζώων στην τέχνη παραμένει ανεξάντλητη, καθώς ο άνθρωπος ποτέ δεν έζησε ανεξάρτητος από τα ζώα, είτε όσο τα φοβόταν, είτε τώρα που τείνει να τα αφανίσει. Αυτή η σύμπλεξη ανθρώπου και ζώου είναι μοιραία, και θα μπορούσαμε να πούμε πως πολύ συχνά η ανθρώπινη κατάσταση έμοιαζε με ένα ζωικό υβρίδιο. Πάντα υπήρχαν στιγμές που η καρδιά μας ήταν λιονταριού, τα πόδια μας τράγου και οι κυνόδοντες μας λίγο πιο γαμψοί. Ποιο είναι όμως το “κτήνος” σήμερα σε μια φύση αμείλικτα διωκόμενη και απειλητικά συρρικνούμενη από την ανθρώπινη δραστηριότητα; Ποιες είναι οι αλληγορίες και οι διδαχές που οφείλουμε να εντοπίσουμε στην δική μας πολιτισμική παραγωγή που συντελείται σε συνθήκες περιβαλλοντικης κατάρρευσης;
Έργα της έκθεσης αναφέρονται σε γλώσσες, στάσεις σώματος και μιμήσεις που παραπέμπουν στην σύνδεση μας με το ζωικό κόσμο, σε παλιές και σύγχρονες μυθολογίες, ψυχαναλυτικές ερμηνείες και συμβολισμούς, σε καινούργια ζώα-υβρίδια του σύγχρονου κόσμου που περιμένουν να κατονομαστούν. Παρουσιάζεται μια ανθολογία προσεγγίσεων, μια νέα ταξινόμηση, που διευρύνει και ενεργοποιεί τον θαυμασμό μας για έναν κόσμο έυθραστο και συναρπαστικό του οποίου είμαστε μέρος.
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες:
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Maria Antelman, Guy van Bossche, Ιsabelle Cordemans, Bryony Dunne, Renate Graf, Stephanie Lagarde, Caroline May, O.lala, Nina Saunders, Pieter van der Schaaf, Sarah Vanagt, Brian Whitely, Βαγγέλης Γκόκας, Κατερίνα Ζαχαροπούλου, Ανέστης Ιωάννου, Ανδρέας Καλλή, Aφοί Καπουράνη, Παναγιώτης Κεφαλάς, Κοσμάς Κοσμόπουλος, Βαρβάρα Λιακουνάκου, Καλλιόπη Μπέκου, Νικόλ Οικονομίδη, Σταύρος Παπαγιάννης, Ηλίας Παπαηλιάκης, Εύη Ρουμάνη, Γιώργος Σταματάκης, Κώστας Τσώλης, Αλέξης Φιδετζής, Θάνος Φούντας, Δημήτρης Φραγκάκης, Κατερίνα Χρηστίδη
Ενδεικτική παρουσίαση έργων
Χρησιμοποιώντας μοτίβα ζώων της υποσαχάριας Αφρικής πάνω σε λογότυπα δυτικών brands, τα φωτογραφικά κολάζ της Maria Antelman σχολιάζουν την πολιτισμική διασύνδεση αλλά και τα απομεινάρια μιας αποικιοκρατικής επέμβασης της Δύσης στον παγκόσμιο Νότο.
Η Renate Graf καταγράφει εξαντλητικά το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον στις ερήμους του Μαρόκου αναζητώντας ίχνη ζωής σε μέρη με ακραίες καιρικές συνθήκες και τεκμηριώνει τις περιβαλλοντολογικές αλλαγές που συντελούνται.
Στο βίντεο της Sarah Vanagt ένας γάιδαρος περιφέρεται στους διαδρόμους και στα δωμάτια ενός οίκου ευγηρίας. Μέσω της συνάντησης του ζώου με τον Νόρμπερτ, έναν ασθενή με άνοια που έχει χάσει τη δυνατότητα ομιλίας, παρακολουθούμε πως η επαφή με τα ζώα σωματοποιεί την απώλεια της γλώσσας και λειτουργεί θεραπευτικά.
Η Nina Saunders κατασκευάζει ένα υβρίδιο ζώου και χρηστικού αντικειμένου. Το περιστέρι βελούδινο κάθισμα δεν είναι πια ούτε περιστέρι ούτε κάθισμα και παρουσιάζεται σαν ένα σύμβολο της ασφυκτικής κατάστασης του ζωικού στον ανθρώπινο κόσμο.
Οι μορφές στα ζωγραφικά έργα της Κατερίνας Χρηστίδη προκύπτουν από υποσυνείδητες διασυνδέσεις του ζωικού με το ανθρώπινο και χρησιμοποιούν τις ιδιότητες συγκεκριμένων ζώων ως ερμηνείες ψυχικών καταστάσεων.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Maria Antelman, Free, 2022, c-print mounted on Dupont, doussie wood frame 50×33 cm (λεπτομέρεια έργου)
