Κώστας Παπανικολάου: Ανα-δρομή, έκθεση από τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου

Την Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2016 και ώρα 8 μ.μ. εγκαινιάζεται στη Φωκίωνος Νέγρη 16 η έκθεση «Κώστας Παπανικολάου: Aνα-δρομή». Στην έκθεση παρουσιάζονται 32 από τα 75 έργα του Κώστα Παπανικολάου που ανήκουν στη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου.

Ο Παπανικολάου παρατηρεί, απομονώνει, ανα-δράμει και καταγράφει τον βιωματικό του χώρο, κατακερματισμένο σε επιμέρους τοπία. Πρόκειται για μια καθημερινότητα διαρκείας, καθώς τα έργα της έκθεσης καλύπτουν το σύνολο σχεδόν της δουλειάς του από το τέλος των σπουδών του στην Σχολή Καλών Τεχνών έως την πρόσφατη περίοδο (1985-2013).

Στο έργο του Παπανικολάου, ο κόσμος αποκαλύπτεται αποσπασματικά, όπως η θέα από το πανταχού παρόν παράθυρο. Εντός ή εκτός κυριαρχεί σιωπή και ακινησία. Ο θεατής έχει την αίσθηση ότι βλέπει μια εξελισσόμενη, αλλά στατική εικόνα, μια σκηνογραφία, ένα γυάλινο φράγμα το οποίο, ενώ εξασφαλίζει την οπτική επαφή στο «εντός» του έργου, τον καθηλώνει «εκτός» θέματος, δηλαδή εκτός πραγματικότητας.

Ο καλλιτέχνης δεν ενδιαφέρεται να αποδώσει μια πιστή εικόνα του τοπίου. Τα λεπτομερή επιμέρους στοιχεία γίνονται συχνά στυλιζαρισμένα μοτίβα, πλεγμένα σε μία σύνθεση που παραπέμπει σε λαϊκό ή ακόμη και υφαντό έργο. Αναζητεί την αίσθηση, έναν «κραδασμό», όπως τον αντιλαμβάνεται ο ίδιος.

Όπως αναφέρει η ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια της έκθεσης Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη, ο χώρος είναι η θεμελιακή θεματική αφετηρία, γύρω από την οποία εκτυλίσσεται σχεδόν κάθε εικαστική του ιδέα. Η ηθογραφία, τα πρόσωπα, οι ανθρώπινες φιγούρες, εντάσσονται μέσα στον χώρο ο οποίος και τα καθορίζει. Δεν λειτουργούν αυτοτελώς, είναι κομμάτια του τοπίου. Παγιώνουν τον χώρο, παγιώνονται από τον χώρο.

Η τέχνη του Παπανικολάου, σε όλα τα επίπεδα, μπορεί να περιγραφεί ως έντιμη ζωγραφική, ειλικρινής και συνεπής με την ζωή και τα πιστεύω του δημιουργού. Χρησιμοποιεί κυρίως αβγοτέμπερα σε ξύλο ή νωπογραφία (fresco) σε τούβλα, υλικά τα οποία προσδίδουν χρωματική διαφάνεια και ματιέρα στο έργο και υπηρετούν το εικαστικό πρότυπο του καλλιτέχνη: καθαρή, ελληνική ζωγραφική.

Προσπαθεί με τρόπο ενεργό και επίμονο να αποκαλύψει και να προβάλει έναν κώδικα αξιών του ελληνικού τοπίου. Η επιλογή του αυτή τον κατατάσσει, έστω και πρωθύστερα, στο πλαίσιο της αναζήτησης την οποία ενστερνίστηκε η γενεά των διανοητών και των καλλιτεχνών του Μεσοπολέμου. Πρόκειται για την αναζήτηση του αυθεντικού μέσα από το απτό παρελθόν με το ενεργό παρόν.

Την έκθεση και τον κατάλογό της έχει επιμεληθεί η ιστορικός τέχνης Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη, ενώ ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός πραγματοποιήθηκε από τον αρχιτέκτονα Σταμάτη Ζάννο.

Η έκθεση συνοδεύεται από εικονογραφημένο, δίγλωσσο (ελληνικά-αγγλικά) κατάλογο, ο οποίος περιλαμβάνει κείμενα του Σωτήρη Φέλιου, της Τατιάνας Σπινάρη-Πολλάλη, του Μισέλ Φάις, της Πέννυς Τσελέντη, του Εδουάρδου Σακαγιάν και του Θόδωρου Αδαμόπουλου.

ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Ο Κώστας Παπανικολάου θα πραγματοποιήσει 3 ξεναγήσεις στην έκθεση, στις 12.30 μ.μ., τις εξής ημερομηνίες:

Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2016
Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2017
Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2017

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί σειρά εκδηλώσεων οι οποίες θα ανακοινωθούν σύντομα.

Η Συλλογή Σωτήρη Φέλιου ανήκει στο Ίδρυμα «Η άλλη Αρκαδία». Η Συλλογή Σωτήρη Φέλιου ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Περιλαμβάνει κυρίως έργα σύγχρονων Ελλήνων παραστατικών ζωγράφων και σήμερα αριθμεί πάνω από 850 έργα. Μέρος της Συλλογής έχει εκτεθεί στο Μουσείο Μπενάκη (2002 & 2009), στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Λευκωσίας (Πύλη Αμμοχώστου 2003), στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη 2003), στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ερμούπολης (Σύρος 2008), στο Σισμανόγλειο Μέγαρο (Κωνσταντινούπολη 2010), στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας (Βενετία 2011), στο Κέντρο Τέχνης Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο (Βόλος 2012), στο Βιττοριάνο (Ρώμη 2012), στα Παραρτήματα της Εθνικής Πινακοθήκης (Ναύπλιο και στη Κουμαντάρειο Πινακοθήκη Σπάρτης 2013), στο Διεθνές Εικαστικό Φεστιβάλ Re-Culture III (Σκαγιοπούλειο, Πάτρα 2014), στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (Χανιά 2014), στη Δημοτική Πινακοθήκη Αγρινίου (Αγρίνιο 2016) ενώ μεμονωμένα έργα δανείζονται σε αναδρομικές και ομαδικές εκθέσεις.

Έργο: Φυτώριο, 2011, λάδι σε κοντραπλακέ θαλάσσης, 144 x 174 εκ.
Φωτό: Κυριακή Ντοβίνου