Η παράσταση με τίτλο «La Chunga» του Μάριο Βάργκας Λιόσα σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη από την ομάδα …
ΝΑΜΑ, θα παρουσιαστεί για 3η χρονιά στην Κεντρική Σκηνή του θεάτρου Επί Κολωνώ. Μετά την πετυχημένη πορεία της παράστασης με μεγάλη προσέλευση κοινού οι παραστάσεις θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος Ιανουαρίου του 2012.
Ο συγγραφέας του έργου Μάριο Βάργκας Λιόσα βραβεύτηκε πέρυσι με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Στην Ελλάδα η παράσταση «La Chunga» είχε τέσσερις υποψηφιότητες στα βραβεία κοινού του Αθηνοράματος 2010 (καλύτερης παράστασης, σκηνοθεσίας, γυναικείου ρόλου και μουσικής) και απέσπασε το 2ο βραβείο γυναικείου ρόλου με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στο ρόλο της Τσούγκα. Το έργο είναι ένα από τα λίγα θεατρικά του συγγραφέα Μάριο Βάργκας Λιόσα και ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
1. Μερικά λόγια για το έργο:
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το La Chunga, γραμμένο το 1985, είναι το τέταρτο από τα οχτώ θεατρικά έργα του περουβιανού συγγραφέα Μάριο Βάργκας Λιόσα. Ο Λιόσα είναι, μετά το νομπελίστα Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές, ο πιο πολυδιαβασμένος εν ζωή λατινοαμερικανός συγγραφέας στον κόσμο, διάσημος κυρίως για τα μυθιστορήματά του, πολλά από τα οποία έχουν μεταφραστεί και στη γλώσσα μας. Πρόκειται για ένα κοινωνικό έργο με ρεαλιστική απόδοση χαρακτήρων που κινείται στα πλαίσια του μαγικού ρεαλισμού. Οι ήρωές του, καθώς και κάποια στοιχεία της ιστορίας τους, προϋπάρχουν σε κάποια από τα γνωστά μυθιστορήματά του (Το Πράσινο Σπίτι, Ο Λιτούμα στις Άνδεις, Το Παλιοκόριτσο κ.ά.). Το έργο La Chunga ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Το έργο διαδραματίζεται σε ένα περιθωριακό καφενείο μιας παραγκούπολης της Πιούρα το 1945. Ήρωες, η ιδιοκτήτρια Τσούνγκα, μια προσωπικότητα αινιγματική, καθώς και τέσσερις θαμώνες που πίνουν και παίζουν ζάρια. Ο ένας τους, ο Χοσεφίνο, φέρνει μαζί του ένα ελκυστικό κορίτσι, τη Μέτσε, που γίνεται το αντικείμενο του πόθου όλων, και μόλις τα ζάρια τον φέρουν σε δύσκολη θέση, δεν θα διστάσει, εκπλήσσοντας την παρέα του, να τη «δανείσει» στην Τσούνγκα έναντι ενός ποσού που θα του επιτρέψει να συνεχίσει τον τζόγο.
Η Τσούνγκα θα την πάρει μαζί της και η κοπέλα θα εξαφανιστεί. Στη δεύτερη πράξη οι άντρες, έναν χρόνο μετά, θυμούνται το γεγονός και προσπαθούν ο καθένας να δώσει τη δική του εκδοχή, κινούμενη μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, για την τύχη της Μέτσε και το ρόλο της Τσούνγκα.
2. Σημείωμα σκηνοθέτη από το πρόγραμμα της παράστασης
Η γη του Περού διακρίνεται για τις εντυπωσιακές αντιθέσεις της. Η ζούγκλα καλύπτει την ενδοχώρα που εκτείνεται ανατολικά της κορδιλιέρας των Άνδεων, μόνιμοι παγετώνες καλύπτουν τους ορεινούς όγκους της, ενώ έρημος απλώνεται σε όλη την έκταση από την κορδιλιέρα μέχρι την ΒΔ ακτή. Η ύπαρξη των γεωφυσικών αυτών αντιθετικών στοιχείων, που έχει επιδράσει στην ιστορία της χώρας και στις λαϊκές παραδόσεις της, έχει αναμφισβήτητα οξύνει την ικανότητα του Μάριο Βάργκας Λιόσα να συνθέτει πολλά διαφορετικά επίπεδα και μορφές πραγματικότητας, τόσο μέσα από αυτό που ονομάζουμε «πραγματικό κόσμο» όσο και από τον κόσμο του ονείρου και της φαντασίας.
Στο έργο του La Chunga βλέπει κανείς την εναγώνια προσπάθεια των ανθρώπων μιας μικρής πόλης στην άκρη της ερήμου, της Πιούρα, να επιβιώσουν. Στην πόλη αυτή συναντούμε σε ένα συνοικιακό μπαρ μια παρέα περιθωριακών αντρών οι οποίοι κάτω από το παγερό και φαινομενικά απαθές βλέμμα της Τσούνγκα, της ιδιοκτήτριας, ζωντανεύουν τις μάταιες φαντασιώσεις τους. Αυτό που προκαλεί τις φαντασιώσεις αυτές και βγάζει την παρέα των αντρών από την ανιαρή και μονότονη καθημερινότητα τους είναι η εμφάνιση μιας νεαρής γυναίκας. Η Μέτσε επηρεάζει τους πάντες μέσα στο μπαρ (ακόμα και την Τσούνγκα) και καταλήγουν ο καθένας χωριστά να παλεύει με τους δαίμονες και τους αγγέλους του. Κι όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιου είδους κλειστές κοινότητες, εκείνο που για τους άντρες αποτελεί όνειρο είναι για τις γυναίκες εφιάλτης.
Αυτό που βρήκαμε εξαιρετικά ενδιαφέρον στο έργο του Λιόσα ήταν η συνειδητή του απόπειρα να ανακαλύψει «τον κατάλληλο τρόπο να φανερώσει τη συνθετική ικανότητα του ανθρώπου να βιώνει ταυτόχρονα την αντικειμενική και υποκειμενική πραγματικότητα ή μάλλον να αποκαλύψει αυτή καθαυτή την εμπειρία της διαδικασίας της σύνθεσης αυτής». Καθώς το έργο ταλαντεύεται ανάμεσα στον κόσμο του υπαρκτού και του φανταστικού, αποτέλεσε τόσο για μένα όσο και για την Ομάδα Νάμα μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση. Με δεδομένο ότι η ομάδα μας με την τεχνική υποκριτικής που χρησιμοποιεί βρίσκεται σε μια συνεχή προσπάθεια να εντοπίσει και να αναλύσει όλες τις μορφές της ανθρώπινης δράσης και εμπειρίας, εκπλαγήκαμε θετικά όταν συνειδητοποιήσαμε ότι ο κόσμος της φαντασίας δεν αποτελεί παρά μια ακόμα μορφή πραγματικότητας, πράγμα απόλυτα συμβατό με τους στόχους μας και προσβάσιμο μέσω της συγκεκριμένης τεχνικής, δίχως να χρειάζεται να προσφύγουμε σε μια πιο στυλιζαρισμένη ή φορμαλιστική προσέγγιση. Ούτως ή άλλως ένα όνειρο μπορεί να είναι τόσο έντονο και αληθινό όσο η πραγματικότητα μέσα από την οποία το ανακαλείς.
Η δεύτερη πρόκληση βέβαια είναι το αν εμείς ως θεατρική ομάδα θα καταφέρουμε με το έργο του Λιόσα να προσφέρουμε στο κοινό την εμπειρία αυτών των ως παλίρροια/άμπωτη εναλλασσόμενων πραγματικοτήτων. Δύο ρευστές πραγματικότητες πλημμυρισμένες από τους πόθους και τους φόβους που κυριεύουν τους ανθρώπους είτε μιας απομονωμένης πόλης του Περού του 1945 είτε μιας μεγαλούπολης του 21ου αιώνα.
3. Οι συντελεστές:
Τη μετάφραση από τα ισπανικά επιμελήθηκε η καθηγήτρια θεατρικής μετάφρασης Μαρία Χατζηεμμανουήλ. Την σκηνοθεσία υπογράφει η σκηνοθέτης του Επί Κολωνώ, Ελένη Σκότη με βοηθό την Δάφνη Λαρούνη. Η Ελένη Σκότη είναι βραβευμένη για τις παραστάσεις Αγαπητή Ελένα, (α’ βραβείο παράστασης και σκηνοθεσίας, Αθηνόραμα 2001) και Rottweiler (γ’ βραβείο παράστασης και σκηνοθεσίας, Αθηνόραμα 2009), δασκάλα υποκριτικής στο Studio Nάμα του Επί Κολωνώ και στις δραματικές σχολές του Εθνικού θεάτρου και του Ωδείου Αθηνών.
Το σκηνικό και τα κοστούμια σχεδίασε ο σκηνογράφος και διευθυντής του Επί Κολωνώ, Γιώργος Χατζηνικολάου, επίσης βραβευμένος με το α’ βραβείο σκηνογραφίας για το Αγαπητή Ελένα το 2001. Φωτίζει ο Νίκος Βλασόπουλος και επενδύει ζωντανά με μουσική ο Ισίδωρος Πάτερος.
Η Ελένη Σκότη και ο Γιώργος Χατζηνικολάου είναι οι ιδρυτές της Ομάδας Νάμα.
ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Ελένη Σκότη
Σκηνικά, κοστούμια: Γιώργος Χατζηνικολάου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Μουσική: Ισίδωρος Πάτερος
Βοηθός σκηνοθέτη: Δάφνη Λαρούνη
ΔΙΑΝΟΜΗ
Τσούνγκα: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη
Χοσεφίνο: Δημήτρης Λάλος
Λιτούμα: Στάθης Σταμουλακάτος
Χοσέ: Βασίλης Χατζηδημητράκης
Πίθηκος: Γιάννης Λεάκος
Μέτσε: Ηλιάνα Μαυρομάτη
Μουσικός: Ισίδωρος Πάτερος