Λέξεις επί Σκηνής: Ένα καινούργιο καλλιτεχνικό ραντεβού στο Γαλλικό Ινστιτούτο

«Λέξεις επί σκηνής»: ένας από τους νέους κύκλους που εγκαινιάζει το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος και προσκαλεί το κοινό να ανακαλύψει τις διάφορες μορφές που μπορεί να πάρει η γαλλική λογοτεχνία (ποίηση, πεζογραφία, μυθιστόρημα, θέατρο) σε σχέση με άλλες καλλιτεχνικές εκφράσεις (μουσική, κινηματογράφος, φωτογραφία, χορός, πολυμέσα). Μη χάσετε αυτά τα ραντεβού!

AUDITORIUM THEO ANGELOPOULOS – IFG
08.02.2016, 19.00΄ | ΒΡΑΔΙΑ JEAN GENET

Με την ευκαιρία της έκδοσης των βιβλίων του Jean Genet στις εκδόσεις Άγρα, Ό,τι απέμεινε από έναν Ρέμπραντ που σχίστηκε σε μικρά πο- λύ κανονικά τετραγωνάκια και πετάχτηκε στο αποχωρητήριο –μαζί με την Παράξενη λέξη... και Το παιδί εγκληματίας–, ένα πολυθεματικό καλλιτεχνικό πρόγραμμα θα μας δώσει τη δυ- νατότητα να ανακαλύψουμε την προσωπικό- τητα αυτού του μεγάλου συγγραφέα.

Η βραδιά διοργανώνεται με τον εκδότη Σταύρο Πετσόπουλο.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ:

Με τους Βίκτωρα Αρδίττη, σκηνοθέτη, καθηγητή του ΑΠΘ, μεταφραστή, Σπύρο Γιανναρά, συγγραφέα και μεταφραστή, και Σάββα Μιχαήλ, συγγραφέα.
– Ανάγνωση αποσπασμάτων κειμένων του Jean Genet στα γαλλικά και στα ελληνικά από τη Μαρία Σκουλά και τη Λαρίσα Βέργου.
– Ανάγνωση ενός ποιητικού κειμένου σε πεζό για τον Jean Genet, του ποιητή Michael March (μετάφραση Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ).

ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΑΙΝΙΑΣ: Un chant d’amour, του Jean Genet, 1950
– Ανάγνωση ενός κειμένου για το έργο Un chant d’amour που έγραψε ο σκηνοθέτης Gregory Markopoulos το 1961.

01.03.2016, 19.30΄ | ΟΜΙΛΙΑ-ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ ΤΟΥ SALAH STÉTIÉ
ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ 18ΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΙΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΟΦΩΝΙΑΣ

Η 18η διοργάνωση της Άνοιξης των ποιητών που θα πραγματοποιηθεί από τις 5 έως τις 20 Μαρτίου 2016 με τον τίτλο «Ο μεγάλος 20ός» μας προτείνει μια αναδρομική ματιά στον εξαιρετικό πλούτο της ποίησης που γράφτηκε στη γαλλική γλώσσα τον 20ό αιώνα, μια ποίηση που έχει καταφέρει να συνδυάσει την επινόηση της φόρμας και τη δύναμη των ερωτημάτων γύρω από το νόημα της ζωής. Αυτόν τον αιώνα άνθισαν ποιητές τεράστιας αξίας, όχι μόνο Γάλλοι αλλά και γαλλόφωνοι, και στο πλαίσιο αυτό είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι που παρουσιάζουμε στο ελληνικό κοινό μια ομιλία για την ποίηση και μια απαγγελία από έναν από τους μεγαλύτερους ποιητές της γαλλικής γλώσσας, τον Salah Stétié.

Ο Salah Stétié γεννήθηκε στη Βηρυτό το 1929, κατά τη διάρκεια του Γαλλικού προτεκ- τοράτου στον Λίβανο, οπού ξεκινά τις σπουδές του για να τις συνεχίσει κατόπιν στο Παρίσι, στη Σορβόννη. Αναπτύσσει τότε στο μεταπολεμικό Παρίσι φιλίες με μεγάλους συγγραφείς και ποιητές της εποχής, όπως ο Pierre-Jean Jouve, ο André-Pierre de Mandiargues, ο André du Bouchet, μεταξύ άλλων. Επιστρέφει στη συνέ- χεια στον Λίβανο και ξεκινά μια λαμπρή δι- πλωματική καριέρα που τον οδηγεί στην ανάληψη σημαντικών θέσεων, όπως αυτή του Πρέσβη του Λιβάνου στις Κάτω Χώρες ή το Μαρόκο. Το αυτοβιογραφικό του βιβλίο L’Extravagant, που απέσπασε το 2015 το βραβείο Saint-Simon, εξιστορεί τα ουσιαστικά σημεία της καριέρας του και της πορείας της ζωής του. Ο Salah Stétié είναι ο δημιουργός ενός σημαντικού ποιητικού έργου που ξεδιπλώνει σε μια πυκνή και βαθιά γλώσσα την αντίληψή του για τον κόσμο που –όπως είπε ο Saint-John Perse στον λόγο του κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ το 1960– « μας βγάζει από τον εθισμό ».

16.03.2016, 19.00΄ | ΒΡΑΔΙΑ HENRI DUTILLEUX

ΤΟ ΒΙΟΛΟΝΤΣΕΛΟ ΜΙΛΑΕΙ με τη βιολοντσελίστρια Emmanuelle Bertrand

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Tου συνθέτη Henri Dutilleux από τον Στέφανο Τσιαλή, μαέστρο και καλλιτεχνικό διευθυντή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΕΡΓΩΝ από την Emmanuelle Bertrand

Trois strophes sur le nom de Sacher για βιολοντσέλο μόνο, του Henri Dutilleux
Itinérance για βιολοντσέλο μόνο & In memoriam για βιολοντσέλο μόνο, του Pascal Amoyel
Suites για βιολοντσέλο μόνο, αποσπάσματα, του Johann Sebastian Bach

ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ

Tου Charles Baudelaire που ενέπνευσαν τον Henri Dutilleux από τους Μαρία Καλλιμάνη και Δημήτρη Ντάσκα:
– Aποσπάσματα από Τα άνθη του κακού (La Chevelure, Le Poison, La Mort des amants, La Voix, Avec ses vêtements ondoyants et nacrés)
– Aποσπάσματα από τα Μικρά ποιήματα σε πεζό

Ο Henri Dutilleux είπε για τη βιολοντσελίστρια:

«Η ερμηνεία της με γέμισε αμέσως με τη διαφάνεια του ήχου, τη ρυθμική ακρίβεια, την τεχνική τελειότητα, το μπρίο της εκτέλεσης. Είναι για μένα μια πραγματική αποκάλυψη».

Ποια άλλη ερμηνεύτρια θα μπορούσε να ανα-βιώσει το έργο του μεγάλου συνθέτη;

Η Emmanuelle Bertrand γράφει με την ευκαιρία αυτή:

«Η Μουσική όπως και η Τέχνη τροφοδοτείται από τη ζωή και τις συναντήσεις. Αυτή η εκδήλωση του κύκλου «Λέξεις επί σκηνής» αναδεικνύει τρεις ουσιαστικές συναντήσεις της ζωής μου ως μουσικού.

Πρώτα απ’ όλα την ουσιώδη και καλοσυνάτη φιγούρα ενός από τους μεγαλύτερους συθέτες του 21ου αιώνα, του Henri Dutilleux, που έφυγε από κοντά μας το 2013 και του οποίου γιορτάζουμε τα εκατό χρόνια το 2016. Είχα το προνόμιο να συνεργαστώ στενά μαζί του, πράγμα που αποτέλεσε καθοριστικό σταθμό στη ζωή μου –ήμουν νεαρή τσελίστρια, όταν συναντηθήκαμε για πρώτη φορά. Από τις πρώτες εκείνες ανταλλαγές, κράτησα την ανάγκη να φθάσω στο κέντρο και στην ουσία του μουσικού αισθήματος.

Η πρόκληση είχε τεθεί: να αποκαταστήσω την ένταση, τη φινέτσα και τον πλούτο μιας γλώσσας που εξυπηρετείται από μια σχολαστική γραφή πληθώρας λεπτομερειών, να σεβαστώ καθεμιά από αυτές, χωρίς ποτέ να χάνομαι μέσα σ’ αυτές, έτσι ώστε η ζωή, η έμπνευση και η φρεσκάδα να παραμένουν πάντα σε πρώτο πλάνο. Η μουσική του με συνοδεύει από τότε που ήμουν δεκαπέντε χρονών, έχει γίνει σχεδόν ένα είδος μητρικής γλώσσας για μένα.

Η δεύτερη από τις ουσιώδεις αυτές συναντήσεις είναι με τον πιανίστα και συνθέτη Pascal Amoyel. Μοιραζόμαστε τη σκηνή εδώ και πολλά χρόνια και έχω το μεγάλο προνόμιο να έχει συνθέσει κομμάτια «στα μέτρα μου», προσφέροντάς μου έτσι την πιο πολύτιμη ελευθερία για έναν ερμηνευτή, εκείνη του να προσαρμόζεις, χωρίς να φοβάσαι, χωρίς να έχεις επιφυλάξεις ότι προδίδεις την έμπνευση του συνθέτη. Το έργο Itinérance γεννήθηκε από την κοινή μας εμπειρία, από τη μαρτυρία μας για τα αμέτρητα πεπρωμένα των μουσικών που επέζησαν από το Άουσβιτς. Η ψυχή και ο σκοπός της ύπαρξής τους διατηρήθηκε μόνο μέσα από το φως που η μουσική μπορούσε να διαφυλάξει, αυτού που είχε απομείνει από την αξιοπρέπειά τους. Μου δίνει ένα μεγάλο μάθημα για την αντοχή και τη δύναμη που μπορεί να εμπεριέχει η Τέχνη στις πιο σκοτεινές στιγμές.

Η τελευταία από αυτές τις συναντήσεις αφορά τον ηθοποιό Laurent Terzieff. Οι στιγμές που έζησα κοντά του, στις πρόβες και τις συναυλίες, ήταν για μένα ένα από τα πιο όμορφα μαθήματα μουσικής, η ζωντανή, βιωμένη έκφραση, ότι οι λέξεις και οι νότες μπορούννα εκφράσουν ένα Όλον, προσδιορίζοντας καιπολλαπλασιάζοντας ό,τι προσπαθεί να συλλάβει το πνεύμα.

Από αυτή την εμπειρία μου ήρθε η ιδέα για τον τίτλο Το βιολοντσέλο μιλάει, καθώς, αν και τα εργαλεία είναι διαφορετικά, ο σκοπός της γλώσσας, λογοτεχνικής, ποιητικής ή μουσικής, παραμένει ίδιος. Δημιουργεί έναν δεσμό ανάμεσα σ’αυτούς που την ακούν, αυτό τον δεσμό πάνω στον οποίο χτίζουμε τη συμβίωση, γιατί για να μοιραστούμε πρέπει πρώτα να συγκινηθούμε.

Ο Charles Baudelaire βρίσκεται στο κέντρο αυτών των συναντήσεων. Πηγή έμπνευσης του Henri Dutilleux, Τα άνθη του κακού είναι κατά τη γνώμη μου το Άλφα και το Ωμέγα, η αφετηρία και ο σκοπός αυτής της κοινής εμπειρίας της Τέχνης.»

18.03.2015, 20.30΄ | ΕΝΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΑΚΡΙΑ
ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

Emmanuelle Bertrand Κοντσέρτο για βιολοντσέλο

Με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Βράνου