Ο κιθαρίστας και συνθέτης Λευτέρης Χριστοφής είναι ο μοναδικός Έλληνας καλλιτέχνης που εκπροσωπεί διεθνώς την αμερικάνικη Benedetto Guitars ενώ η συνθετική του άποψη έχει χαρακτηρισθεί ως “Jazz Guitar Grecian Style” όπου προσδίδει μία νέα μουσική προοπτική πέρα από τα σύνορα της jazz και του fusion και ως “ένας από τους κορυφαίους κιθαρίστες της Ευρώπης κι ακόμα ανερχόμενος”. Είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Music Center Athens όπου διδάσκει ηλεκτρική κιθάρα, διευθύνει μουσικά σύνολα και ορχήστρες και δίνει σεμινάρια με θέμα «Από τον Αυτοσχεδιασμό στη Σύνθεση», ενώ από το 1996 έχει συνεργασθεί ως καθηγητής ηλεκτρικής κιθάρας και Jazz Fusion Μουσικά Σύνολα με το Ωδείο Τέχνης Γ. Β. Φακανάς και Ωδείο Φίλιππος Νάκας. Aπό τον Δεκέμβριο του 2017, είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του τζαζ live κλαμπ, Jazzet Café όπου προάγει και παρουσιάζει μουσικά σχήματα και καλλιτέχνες της ελληνικής τζαζ σκηνής.
***
-Το Music Hall γράφει τη δική του ιστορία στην αθηναϊκή μουσική σκηνή. Θα θέλατε να μας πείτε μερικά πράγματα για τον χώρο και το όραμα που έχετε, ως καλλιτεχνικός διευθυντής του;
Αυτό που διαδραματίζεται επί του παρόντος, στη σκηνή του Jazzét Μusic Ηall, είναι ότι οι καλλιτέχνες που ανεβαίνουν στο stage, ξεπερνούν τις ίδιες τους τις προσδοκίες, κορυφώνουν το επίπεδο της μουσικής τους και ταυτόχρονα λαμβάνουν την θετική ανταπόκριση του κοινού. Ο κόσμος ενθουσιασμένος παραμένει μετά το πέρας της συναυλίας και συζητά με τους μουσικούς, αλλά και μεταξύ του. Οι συναυλίες μεταβάλλονται σε πραγματικές παραστάσεις όπου το κοινό αντιλαμβάνεται πλήρως τη μετάπλαση της σύνθεσης και του αυτοσχεδιασμού σε τέχνη υψηλού επιπέδου. Αυτή ακριβώς η ενέργεια εκπέμπει σήμα σε όλα τα σημεία της γης που αφορούν την τζαζ μουσική και αντανακλούν την πραγματική διάσταση των καλλιτεχνών. Από την πρώτη στιγμή έγινε πόλος έλξης για μουσικούς που μένουν στις μητροπόλεις του κόσμου όπου παίζετε η τζαζ και όχι μόνο. Ήταν χαρακτηριστική η δήλωση των Jonathan Kreisberg και Nelson Veras, δύο κορυφαίων κιθαριστών παγκοσμίως, που έπαιξαν στις 14 και 15 Σεπτεμβρίου 2022, οι οποίοι απευθυνόμενοι στο κοινό του Jazzet Μusic Hall, είπαν «ότι ενώ έχουν παίξει σε δεκάδες θέατρα και κλαμπ, ο χώρος αυτός είναι ξεχωριστός, φτιαγμένος με πολλή αγάπη χωρίς καμία χρηματοδότηση ή επιχορήγηση και αποτελεί έναν πλέον σημαντικό σταθμό στον χάρτη της παγκόσμιας τζαζ σκηνής.» Σημαντικοί Έλληνες καλλιτέχνες έχουν χαρακτηρίσει τον χώρο ως «Ναό της τζαζ» (Τάκης Πατερέλης), καθώς και ότι «εδώ (στο Jazzét Music Hall) ακούγεται και ο παραμικρός ήχος ακόμα και η ανάσα μας κάτι που με κάνει καλύτερο» (Γιώτης Σαμαράς).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο χώρος επιβλητικός, λειτουργεί ως καταλύτης στην ψυχοσύνθεση του καλλιτέχνη και κατ΄ επέκταση του κοινού. Όσο ακολουθούμε την πορεία που μας επιφυλάσσει η ζωή, χωρίς να παραμένουμε αδρανείς, μας γεμίζει με εικόνες, συναισθήματα και νέα οράματα.
-Ποια είναι η σημασία ύπαρξης τέτοιων σημείων συνάντησης για τους μουσικόφιλους πέρα από το κέντρο της πόλης;
Δημιουργήσαμε έναν πολυχώρο συνάντησης των τεχνών, το Music Center Athens, στον κεντρικό πεζόδρομο του Χαϊδαρίου. Ο κόσμος στην βόλτα του, συναντά την ArteGa Gallery, που είναι αφιερωμένη στις εικαστικές δράσεις. Ανοίγοντας την κεντρική πόρτα διάπλατα γίνεται μέρος του πεζόδρομου. Στο βάθος, υπάρχει το Jazzét Music Hall όπου από το 2011 λειτουργεί και ως auditorium της μουσικής σχολής και συνδέεται με το φουαγιέ το Jazzet Café. Όπως ακριβώς συνδέεται η μία τέχνη με την άλλη έτσι ακριβώς συναντιούνται και οι άνθρωποι που υπηρετούν τις τέχνες, είτε είναι μουσικοί, εικαστικοί, ηθοποιοί, ή απλώς τις αγαπούν. Όλα αυτά είναι ορατά στον κόσμο, που περνά, στους νέους και νέες, στα παιδιά. Η μικρή Στεφανία, με το καλαθάκι της γεμάτο κουκουνάρια, δώρο για τη μικρή σκυλίτσα Vanna που περιφέρεται τριγύρω, περνά μέσα από τους πίνακες ζωγραφικής, για να συναντήσει τη δασκάλα του πιάνου.
Η ύπαρξη ενός πολιτιστικού σημείου, πέραν του κέντρου μπορεί να αποτελέσει ένα είδος εκπαιδευτηρίου για τους πολίτες, που δεν γνωρίζουν που θα έπρεπε να απευθυνθούν κάθε φορά για να αντικρύσουν ή να ακούσoυν κάτι διαφορετικό. Η στήριξη και συμμετοχή από τους καλλιτέχνες, διευρύνει την εμβέλεια της τέχνης και εντάσσει στον χώρο ένα μεγαλύτερο είδος κοινού, το οποίο δεν έχει το χρόνο ή τις δυνατότητες – λόγω των συνθηκών της ζωής- να αναζητήσει αυτές τις μορφές τέχνης. Πολλοί επισκέπτες που προέρχονται από τα δυτικά προάστια της Αθήνας μας δηλώνουν ότι πρόκειται για μία όαση και μας ευχαριστούν για την προσπάθεια μας.
-Το Jazzét Music Hall, όπως δηλώνει και το όνομά του, φιλοξενεί συχνά καλλιτέχνες και σχήματα με τζαζ ήχο. Τι πρόκειται να δούμε το επόμενο διάστημα;
Μία νέα σειρά συναυλιών το Jazzét on Kosmos Music αφιερωμένο στις Μουσικές του Κόσμου ξεκινά με τη συναυλία των Ξανθούλα Ντακοβάνου, Σόλη Μπαρκή, Ταξιάρχη Βασιλάκου (3/02), των Μορφές των Κυμάτων (10/02), και το Τrio Musarti (12/02). Επίσης, θα φιλοξενηθούν οι Αlonisma & Lown από το Παρίσι, την Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη όπου θα ξεκινήσουν την ευρωπαϊκή τους tour από το Jazzet στις 9/02, το blues ντουέτο Lowdown Hustlers (05/02), το Yiotis Samaras Trio (11/02), την one woman show Nastazia Beikof (14/02), Human Touch (17/02), το Magnanimous Trio με τον Χρήστο Μπάρμπα από την Βαρκελώνη και τους Δημήτρη Τασούδη και τον Παύλο Σπυρόπουλο από την Θεσσαλονίκη (18/02). Tέλος, την Χριστίνα Ψύχα με το κουαρτέτο της (24/02), τον κοντραμπασίστα Μιχάλη Καλκάνη με την παρουσίαση ενός νέου project (25/02), την αρπίστρια Κλειώ Καράμπελα στην παρουσίαση του νέου της άλμπουμ (3/03), την βιολίστρια Μαρία Μανουσάκη με το κουαρτέτο της (4/03), το κουαρτέτο του τρομπετίστα Δημήτρη Παπαδόπουλου (10/03), το BYS Trio με την Άννα Λινάρδου και τον Χάρη Λαμπράκη (24/03), τον Haig Yazdjian, Χάρη Λαμπράκη και Νίκο Σιδηροκαστρίτη (25/03) και έπεται συνέχεια…
-Παράλληλα, έχετε κάνει ένα άνοιγμα και στην κλασική μουσική. Πείτε μας περισσότερα για τον κύκλο συναυλιών “Jazzét on Classical”.
Κάθε Δευτέρα, το Αθηναϊκό κοινό έχει τη δυνατότητα να απολαύσει ρεσιτάλ και συναυλίες «Μουσικής Δωματίου», οργανικής και φωνητικής μουσικής, απ’ όλα τα στυλ και τις εποχές: Αναγεννησιακή και Μπαρόκ μουσική με όργανα εποχής, έργα Κλασσικής και Ρομαντικής περιόδου, καθώς και της σύγχρονης δημιουργίας.
Την επιμέλεια αυτού του κύκλου των συναυλιών, έχει ο κιθαριστής, συνθέτης και παιδαγωγός Νίκος Χατζηελευθερίου, ο οποίος στις 20 Φεβρουαρίου θα παρουσιάσει το Guitarte Ensemble. Το Jazzét πιστεύοντας ακράδαντα στην άποψη ότι τόσο η μουσική έκφραση των καλλιτεχνών, όσο και η αισθητική απόλαυση του κοινού δεν αυτοπεριορίζεται σε είδη, στοχεύει στην ανάδειξη ενός ξεχωριστού χώρου για την μουσική θεματολογία που ευρέως αναφέρεται ως “κλασσική”.
-Συχνά ανεβαίνετε και εσείς ο ίδιος στη σκηνή του Jazzét. Ετοιμάζετε μάλιστα μια ιδιαίτερη σύμπραξη με τον Kevin Yost και τον Μάνο Λούτα σε μια συναυλία τζαζ και ηλεκτρονικής μουσικής. Πώς προέκυψε η συνεργασία αυτή, και τι να περιμένουμε από τη βραδιά στις 4 Φεβρουαρίου;
Γνωριστήκαμε με τον διεθνώς καταξιωμένο DJ Kevin Yost στη συναυλία του κουαρτέτου εγχόρδων L ‘Anima στο Jazzét. H ενασχόληση του, ως τζαζ ντράμερ, μας οδήγησε στην ιδέα να παιχτούν κάποιες δικές μου συνθέσεις, όπως και να αυτοσχεδιάσουμε με διαφορετικούς ήχους drumbeat machines, ακουστικών τυμπάνων, ηλεκτρικής κιθάρας, ambient ήχων και guitar synths, με συνδετικό κρίκο το ηλεκτρικό μπάσο του Μάνου Λούτα.
Διαβάστε περισσότερα για το live εδώ.
-Πρόσφατα πήρατε μέρος στο θρυλικό φεστιβάλ “Tribute to life and legacy of the legendary guitarist Pat Martino” στο Νιου Τζέρσεϊ. Θα θέλατε να μας μεταφέρετε την εμπειρία της συμμετοχής σας από εκεί;
Η απώλεια του Pat Martino θεωρήθηκε ως το τέλος της εποχής των σπουδαίων κιθαριστών της τζαζ μουσικής που έκαναν γνωστό το είδος στα πέρατα του κόσμου. Ο χρόνος έδειξε ότι η συνάντηση μου με τον Pat Martino, αποτέλεσε μία σπουδαία συγκυρία στην μουσική μου πορεία και την απαρχή της συνεργασίας μου με την εταιρία Benedetto Guitars.
Ένοιωσα ότι πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός της διεθνής τζαζ κοινότητας. Στις δύο οθόνες της σκηνής του Playground Theater, κιθαρίστες όπως οι Carlos Santana, George Benson και Pete Townshend (Who), μίλησαν με θαυμασμό και αγάπη για τον Pat.
Προσκλήθηκα να παίξω ως solo κιθαρίστας και να κλείσω την εορταστική πρώτη μέρα του φεστιβάλ. Αισθάνθηκα σε μία στιγμή και μόνο να συσσωρεύονται 40 χρόνια εμπειρίας πάνω στο stage. Εκείνη, την στιγμή που χτύπησα την πρώτη νότα.
Τέσσερις μέρες φεστιβάλ, ένα μικρό Woodstock για την τζαζ κιθάρα, που όπως ανέφεραν οι διοργανωτές, μετέτρεψε την γενέτειρα του Pat Martino σε επίκεντρο του τζαζ μουσικού κόσμου. Συμμετείχα, αφήνοντας και το δικό μου κιθαριστικό αποτύπωμα, ανάμεσα στους κορυφαίους κιθαριστές της νέας γενιάς της Αμερικής, όπως Jonathan Kreisberg, Russell Malone, Mark Whitfield, Barry Greene κα.
Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ μαζεύτηκαν δεκάδες κιθαρίστες από όλον τον κόσμο, παίζοντας σε μερικά σημεία της πόλης. Ο κόσμος μας χαιρετούσε, γνώριζε τη μουσική που παίζουμε και μας προσκαλούσε να επιστρέψουμε ξανά στην πόλη τους.
-Είναι έτοιμο να παρουσιαστεί και ένα αντιπολεμικό μουσικό video δικής σας έμπνευσης, για το οποίο έχετε γράψει και τη μουσική. Πότε και πού θα μπορέσουμε να το δούμε;
Η ιδέα ξεκίνησε λίγο πριν το ξέσπασμα του πολέμου ενώ ήδη είχε ηχογραφηθεί το μουσικό κομμάτι του video. Έχουμε επιλέξει αντί για εικόνες βίας να επικεντρωθούμε στο πρόσωπο της γυναίκας. Να αναδείξουμε την νιότη, την ομορφιά, την μητρότητα, τον δυναμισμό και την ελευθερία. Η γυναίκα είναι το μεγάλο θύμα ενός πολέμου, μένει πίσω, και επωμίζεται το μεγαλύτερο βάρος της ανόρθωσης της κοινωνίας, μαζεύοντας τα συντρίμμια μιας οικογένειας και θρηνεί.
Η Anna Emori-Lane χορεύει και αυτοσχεδιάζει στο μουσικό θέμα “Hidden Words”, που δεν είναι τίποτα άλλο από τις κρυμμένες λέξεις που φοβόμαστε να φωνάξουμε, όπως “All we need is love” – “To μόνο που χρειαζόμαστε είναι η αγάπη”, “Give Peace a chance” ‘Δώστε στην ειρήνη μια ευκαιρία” -“No war” – “Όχι Πόλεμος”.
Το 6:30 λεπτών βίντεο αποτελεί μία σύμπραξη καλλιτεχνών, που κατοικούν σε τέσσερεις διαφορετικές χώρες (Η.Π.Α., Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα). Συντελεστές του Hidden Words είναι ο Charles Lane (σκηνοθεσία, animation) Anna Emori-Lane (χορογραφίες), Nancy Cohen (ποίημα, απαγγελία), Μελίνα Μακρή (φωνητικά), Dominique Di Piazza (μπάσο), Λευτέρης Χριστοφής (σύνθεση, κιθάρες, φωνητικά, ηχογράφηση, μίξη, αφήγηση, στίχοι).
Θα ανακοινωθεί η ημερομηνία προβολής του Hidden Words στο Jazzét Music Hall, ενώ θα σταλεί σε φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους και θα ανέβει στο διαδίκτυο.
-Ως βετεράνος πλέον στο χώρο της μουσικής, ποια είναι η άποψή σας για την ελληνική τζαζ σκηνή επί του παρόντος;
Η ελληνική τζαζ σκηνή εδώ και μερικές δεκαετίες, αναπτύσσεται σταδιακά, αυξάνοντας τον αριθμό των μουσικών και κατ΄ επέκταση η δισκογραφική δουλειά νέων καλλιτεχνών παρουσιάζει όλο και πιο αξιόλογα ακούσματα. Ίσως βέβαια, η ελληνική τζαζ σκηνή να μην βρίσκεται στο απόγειο της, καθώς ψάχνει τα πατήματα της, μεταξύ επαγγελματισμού και καλλιτεχνικής δημιουργίας, κάτι όμως, που προσδίδει μία γοητεία και ένα εύρος να κατανοήσουν οι μουσικοί πως να αναδείξουν και να προωθήσουν το έργο τους, διατηρώντας την καλλιτεχνική τους υπόσταση.
Το Jazzét αφιερώθηκε στην παρουσίαση της «ξεχασμένης» ελληνικής τζαζ σκηνής δίνοντας έμφαση στις ημέρες, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, που ο κόσμος δεν εργάζεται και μπορεί να βγει και να παρακολουθήσει στις συναυλίες, το δημιουργικό έργο των καλλιτεχνών.
Ενδιαμέσος σταθμός….
-Τι όνειρα κάνετε για το Jazzét Music Hall;
Ίσως η ύπαρξη τέτοιων χώρων σαν το Jazzét Music Hall και σε άλλες πόλεις ανά την Ελλάδα να ήταν ένα από τα οράματα ενός Έλληνα τζαζ μουσικού, όπως και το να διευρυνθεί η διεθνής επικοινωνία μεταξύ τζαζ καλλιτεχνών και συναυλιακών χώρων ανά τον κόσμο, δημιουργώντας έτσι μία παρακαταθήκη για το μέλλον των Ελλήνων καλλιτεχνών .
Η αγάπη μου προς τη μουσική και την κιθάρα, που με συντροφεύει από όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, προϋπήρχε πριν έρθω σε επαφή με το τζαζ ιδίωμα που αποτέλεσε άλλο ένα συστατικό στην μουσική που γεννιέται βαθιά από μέσα μου και κουβαλά τις ρίζες και τις εικόνες του τόπου μου και των γονιών μου, μαζί όμως με τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις κατά την πολυετή μου διαμονή στο Cambridge και στο Λονδίνο. Νομίζω ότι ο Howard Paul, κιθαρίστας και πρόεδρος της Benedetto Guitars, εύστοχα περιγράφει τη μουσική μου ως Jazz Grecian Style.