Λυδία Κονιόρδου: Ο δίκαιος θυμός πρέπει να μετασχηματιστεί σε έργο

Η Λυδία Κονιόρδου αυτή την εποχή συμμετέχει στην παράσταση «Ο ουρανός Κατακόκκινος- Σ’ εσάς που με ακούτε» που παρουσιάζεται στο θέατρο Προσωρινός σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Χατζή. Εμείς τη συναντήσαμε και η σπουδαία μας ηθοποιός σύστησε στην κάμερα του Culturenow.gr την παράσταση. Επειδή όμως, η Λυδία Κονιόρδου είναι μια πολυσχιδής προσωπικότητα, μία καλλιτέχνιδα που πάντα ενδιαφερόταν εν γένει για τον πολιτισμό, αποφασίσαμε πως θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα πράγματα και για δύο άλλους τομείς στους οποίους αφιερώνει μεγάλο μέρος του χρόνου και της προσπάθειάς της. Και αυτοί είναι: το Κέντρο Αρχαίου Δράματος «Δεσμοί» για την επιβίωση του οποίου είχε απευθύνει έκκληση λίγο καιρό πριν αλλά και την υποψηφιότητά της με το κόμμα των «Οικολόγων Πράσινων» στις προσεχείς εκλογές. Θέματα επίκαιρα και τα δύο και άκρως ενδιαφέρουσες οι απαντήσεις που λάβαμε από τη σπουδαία τραγωδό η οποία – ανεξάρτητα από τις πολιτικές πεποιθήσεις όλοι αναγνωρίζουν πως –  χρόνια τώρα αντιμετωπίζει τον πολιτισμό με την πραγματική έννοια της “βαριάς βιομηχανίας” της χώρας μας και όχι ως «δούρειο ίππο» προσωπικών φιλοδοξιών, όπως οι περισσότεροι υποψήφιοι που τον επικαλούνται λίγο πριν τις κάλπες.

Συνέντευξη: Μαριάννα Παπάκη

Culturenow.gr: Κυρία Κονιόρδου, θα θέλαμε να μας πείτε ποιές είναι οι εξελίξεις σχετικά με το Κέντρο Αρχαίου Δράματος «Δεσμοί» το οποίο διευθύνετε και για το οποίο πριν λίγο καιρό είχατε κάνει έκκληση για τη διάσωσή του. Υπήρξε κάποιο ευχάριστο νέο – είτε από το Υπουργείο – είτε ακόμα και από κάποια ιδιωτική πρωτοβουλία;

Λυδία Κονιόρδου: Το Κέντρο Αρχαίου Δράματος “ΔΕΣΜΟΙ” συνεχίζει την λειτουργία του κανονικά. Ολοκληρώθηκε το μεταπτυχιακό πάνω στο αρχαίο δράμα, καθώς και τα θεματικά εργαστήρια της Αμαλίας Μουτούση και του Νίκου Καραθάνου με σημαντική προσέλευση και επιτυχία. Ακολουθούν άμεσα, ένα μεταπτυχιακό σεμινάριο για θεατρολόγους όπως και προσωπικές δικές μου επισκέψεις σε περιφέρειες της Ελλάδας για επιμόρφωση καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης  πάνω στην αγωγή του λόγου και την ερμηνεία ποιητικού κειμένου. Ακόμα, σε ερευνητικό επίπεδο, οργανώνεται η καταγραφή και ψηφιοποίηση του εκπληκτικού έργου των Ελλήνων μουσικοσυνθετών για το αρχαίο δράμα.

Η έκκληση που έκανα βρήκε  συγκινητική ανταπόκριση στους απλούς πολίτες, οι οποίοι με γενναιοδωρία προσφέρθηκαν να γραφτούν μέλη μας και να μας συνδράμουν με εθελοντική προσφορά. Αυτή τη στιγμή το Κέντρο λειτουργεί αποκλειστικά με εθελοντές, θεατρολόγους, ηθοποιούς, καθηγητές. Και είμαστε ανοιχτοί σε όσους επιθυμούν να προσφέρουν με οποιοδήποτε τρόπο.

Είναι φανερό πλέον σε μένα ότι οι απλοί άνθρωποι κατανοούν πολύ περισσότερο την αναγκαιότητα της παιδείας και του πολιτισμού εν μέσω κρίσης από τους πολιτικούς και τους φορείς που θα είχαν την οικονομική δύναμη να στηρίξουν με ένα μικρό γι’ αυτούς κόστος  το μοναδικό σχολείο για το αρχαίο δράμα.

Παρ’ όλα αυτά εμείς συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας, κυρίως διεκδικώντας το υπόλοιπο της επιχορήγησης που μας οφείλει το ΥΠΠΟ από το 2008, το οποίο και εμείς με τη σειρά μας οφείλουμε σε τρίτους, ύψους 70000€.

Cul.N.: Στα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας συμπεριλαμβάνεται και το γεγονός πως το Κέντρο έχει να πάρει επιχορήγηση από το 2008 (όπως προαναφέρατε κι εσείς). Στην ίδια μοίρα της οικονομικής δυσχέρειας βρίσκονται και άλλα ιδρύματα και θεσμοί. Διαβάσαμε πως το Υπουργείο πρότεινε τη συγχώνευση του Κέντρου με άλλο φορέα. Ισχύει κάτι τέτοιο και αν ναι, εσείς θα το συζητούσατε και υπό ποιες προϋποθέσεις;

Λ.Κ.: Έγινε ήδη για το θέμα της συγχώνευσης, εκτενής συζήτηση με παράγοντες του ΥΠΠΟ. Οι περισσότερες λύσεις ήταν υποθετικές, χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τους φορείς με τους οποίους οι Δεσμοί θα συγχωνεύονταν, κυρίως δε με εντελώς αόριστα οικονομικά δεδομένα. Η τελική πρόταση ήταν να κλείσουν οι Δεσμοί και βλέπουμε μετά! Οι Δεσμοί δεν είναι αντίθετοι με το πνεύμα της συνεργασίας και της από κοινού λειτουργίας όμως με ξεκάθαρους όρους και βεβαίως επ’ ουδενί με διακοπή της λειτουργίας τους.

Cul.N.: Το Κέντρο Αρχαίου Δράματος «Δεσμοί» ιδρύθηκε από την Ασπασία Παπαθανασίου και στη συνέχεια «πέρασε» στη δική σας φροντίδα. Πείτε μας λίγα λόγια για την πορεία του, τη φιλοσοφία του αλλά και το ρόλο που διαδραματίζει στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας;

Λ.Κ.: Πράγματι οι Δεσμοί δημιουργήθηκαν με πρωτοβουλία της Ασπασίας Παπαθανασίου και πολλών άλλων εξαίρετων εκπροσώπων των γραμμάτων και των τεχνών. Δημιουργήθηκαν για να καλύψουν ένα απίστευτο κενό  στην χώρα που γεννήθηκε το θέατρο: δεν υπήρχε κανένας φορέας ούτε δημόσιος ούτε ιδιωτικός που να ερευνά, να μελετά σε πρακτικό και θεωρητικό επίπεδο το αρχαίο δράμα, με παράλληλη εφαρμογή σε παραστάσεις, με πειραματισμό και σύγχρονες προτάσεις που να στηρίζονται στη γνώση του αντικειμένου.

Οι Δεσμοί απευθύνονται σε πολλές κοινωνικές ομάδες, ηθοποιούς, σκηνοθέτες, θεατρολόγους, καθηγητές, νέες θεατρικές ομάδες.

Σήμερα, ακόμα, το αρχαίο δράμα διδάσκεται όχι υποχρεωτικά αλλά περιστασιακά στις δραματικές σχολές. Στα πανεπιστήμια, στις έδρες θεατρολογίας καλύπτεται μόνο το θεωρητικό κομμάτι, με εξαίρεση το ΑΠΘ.

Επομένως είναι επιτακτική η ανάγκη ύπαρξης ενός φορέα ανεξάρτητου και μη κερδοσκοπικού όπως είναι οι Δεσμοί αν θέλουμε να συνεχίσει σε υψηλό επίπεδο η δημιουργία σε αυτό το μοναδικό είδος, την κορωνίδα της θεατρικής και όχι μόνο κληρονομιάς μας.

Cul.N.: Γιατί πιστεύετε πως σε μία χώρα όπου ο πολιτισμός θα έπρεπε να είναι η σημαντικότερη επένδυση του κράτους βρίσκεται, σε αντίθεση, τελευταίος στη λίστα των προτεραιοτήτων του;

Λ.Κ.: Λυπάμαι που το λέω, αλλά οι εκπρόσωποι πάσης φύσεως εξουσίας στον τόπο μας, εκτός εξαιρέσεων φωτεινών πραγματικά, είναι ημιμαθείς οι ίδιοι. Πώς λοιπόν να κατανοήσουν την αξία και την αναγκαιότητα ενός τομέα που όχι μόνο αγνοούν αλλά και τον λεηλατούν προεκλογικά, με τις διάφορες εκθέσεις ιδεών περί του πολιτισμού ως της βαριάς μας βιομηχανίας και τα ηχηρά παρόμοια. Τριανταπέντε χρόνια τώρα ακούω τα ίδια κούφια λόγια από διάφορους “σωτήρες” και “αναμορφωτές” του πολιτισμού στη χώρα μας, σαν να ανακαλύπτεται ξανά και ξανά η πυρίτιδα, με επιλεκτική αμνησία για όσα θετικά έχουν οικοδομηθεί από τους προηγούμενους. Με πόνο ψυχής ακούω της αναγγελίες κι άλλων νέων επιτροπών – φορέων – συμβούλων που απορροφούν πολύτιμα κονδύλια που θα μπορούσαν να πάνε εκεί που πραγματικά παράγεται καλλιτεχνικό έργο, και όχι στις μαύρες τρύπες. Παράδειγμα το ΕΚΕΘΕΧ, που το ΠΑΣΟΚ αποφάσισε να το καταργήσει ως περιττό και πανάκριβο, παρέμεινε εν λειτουργία αλλά ουσιαστικά ανενεργό επί ενάμιση χρόνο γιατί ο αρμόδιος για το θέμα αυτό υπουργός καθυστερούσε να υπογράψει. Απώλεια; 2.500.000€ τουλάχιστον! Να η σπατάλη! Φαντάζομαι ότι και στο ΥΠΠΟ θα τραβούσαν τα μαλλιά τους για το θέμα αυτό.

Δυστυχώς δεν υπάρχει όραμα για τον τόπο. Τα σχέδια εξαντλούνται στις επόμενες εκλογές, οι προτάσεις εμφανίζονται λίγο πριν τις εκλογές ώστε κανείς να μην έχει την ευθύνη υλοποίησής τους. Όταν προτείνονται έγκαιρα, είναι συχνά με ελλιπή προετοιμασία και  προηγούμενο διάλογο με τους αποδέκτες, με σοβαρά λάθη και παραβλέψεις Εκ των πραγμάτων λοιπόν κουτσαίνουν πριν καλά καλά εφαρμοστούν. Όταν, σπάνια, προτείνεται κάτι προς θετική κατεύθυνση, αλλά θίγονται διάφορα συντεχνιακά μικροβολέματα και παλιές νοοτροπίες, οι προτάσεις τρώνε και από εκεί το τελικό χτύπημα. Γι’ αυτό και η ακινησία προτιμάται από όλους, ως η μόνη ασφαλής λύση. Και το μπαλάκι πετάγεται στην επόμενη κυβέρνηση κτλ, κτλ, κτλ. Όλοι χρειάζεται, με την απλή κοινή λογική, να κινήσουμε τα πράγματα. Να κινηθούν επιτέλους, έγκαιρα, μελετημένα και με γνώμονα το συλλογικό  και βιώσιμο καλό του τόπου.

Cul.N.: Η έλλειψη αυτή (του κρατικού ενδιαφέροντος για τον πολιτισμό) είναι που σας ώθησε να ασχοληθείτε κι εσείς με τα κοινά και να θέσετε υποψηφιότητα με τους «Οικολόγους Πράσινους» τόσο στις Ευρωεκλογές του 2009 όσο και στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές της 6ης Μαΐου; Τι προσδοκάτε να επιτύχετε με την παρουσία σας στη Βουλή; Ποιοι είναι οι στόχοι σας;

Λ.Κ.: Πράγματι, αυτή η οργή και η αίσθηση του εμπαιγμού πάνω σε κάτι τόσο πολύτιμο, όπως είναι η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά. Θέλησα να ενεργοποιηθώ σαν πολίτης και να ενώσω την φωνή μου με πολιτικό χώρο που με εκφράζει πολιτικά, των Οικολόγων Πράσινων. Ένα μήνυμα που έλαβα και έλεγε ότι: «Το κακό υπερτερεί όταν το καλό ανέχεται και αδρανεί», μου έδωσε την καθοριστική ώθηση. Είναι ένας χώρος που χαρακτηρίζεται από ανιδιοτέλεια, σύνδεση με την πραγματικότητα μέσα από την επαφή με την κοινωνία των πολιτών, τις υγιείς και δημιουργικές πρωτοβουλίες  που οι πολίτες από μόνοι τους παίρνουν σαν απάντηση στα αδιέξοδα που μας δημιούργησε το πελατειακό σύστημα, η τυφλή καταναλωτική συνήθεια, η έλλειψη αλληλεγγύης, που μας καθιστά τελικά όλους πιο ευάλωτους σε οργανωμένα συμφέροντα.

Ακόμα, οι Έλληνες Οικολόγοι Πράσινοι είναι μέλος του ευρωπαϊκού πράσινου κόμματος που ήταν το μόνο που στάθηκε αλληλέγγυο στην Ελλάδα, για τον παραλογισμό των οικονομικών μέτρων και τον εκβιασμό με τους εξοπλισμούς. Πιστεύω ότι  είναι ώριμα πλέον τα πράγματα στη σκέψη των πολιτών για να γυρίσουμε σελίδα ως προς το πολιτικό ήθος, τη δημοκρατία, αλλά και την αποσύνδεση του τρόπου διαβίωσης από το μοντέλο που καταστρέφει το κύριο κεφάλαιό μας που είναι ο φυσικός και πολιτιστικός πλούτος του τόπου μας. Να πάψει ο αλόγιστος δανεισμός, να επιτευχτεί η αυτάρκεια. Εργασία με ρεαλιστικές, βιώσιμες προτάσεις που ευνοούν το σύνολο των πολιτών και το μέλλον του τόπου, με δικαιοσύνη και αλληλεγγύη! Το εγώ να γίνει εμείς!

Cul.N.: Πιστεύετε πως ένα κόμμα οικολογίας θα μπορούσε στην κατάσταση που βρίσκεται η χώρα μας σήμερα να «ακουστεί» μέσα σε μία πολυκομματική – όπως όλα δείχνουν – βουλή; Θα ήσασταν υπέρ στο ενδεχόμενο μιας ενοποιημένης αριστεράς;

Λ.Κ.: Το κόμμα των Οικολόγων Πράσινων έχει αποδείξει και στην Ευρώπη ότι ξέρει να συνεργάζεται όχι για μια θέση στην εξουσία αλλά μόνο όταν συμφωνεί ως προς το πρόγραμμα που προτείνεται και τον τρόπο υλοποίησής του. Τώρα όμως είναι σημαντικό να στηριχτεί από τους πολίτες ώστε να ακουστεί ο εναλλακτικός πολιτικός του λόγος στην ελληνική βουλή, μετά την επιτυχή του παρουσία στο ευρωκοινοβούλιο.

Η αριστερά για να ενωθεί πρέπει να ξεπεράσει τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και να εκφράσει με διαύγεια το νέο της πρόσωπο. Όλοι  θα είμαστε εκεί να το χειροκροτήσουμε.

Cul.N.: Κλείνοντας, τί θα θέλατε να συμβουλέψετε τους νέους καλλιτέχνες που μέσα σε μια άκρως απογοητευτική χρονικά περίοδο για την τέχνη εξακολουθούν να ασχολούνται με την αυτήν και να έχουν πολιτική θέση μέσα από το έργο τους;

Λ.Κ.: Οι νέοι είναι το μέλλον του τόπου. Κουβαλούν το νέο μέσα τους και έχουν αστείρευτη δύναμη. Ο τόπος έχει περάσει και χειρότερα. Ήρθε η σειρά τους να δώσουν τη δική τους μάχη με διαύγεια, δημιουργικότητα και επιμονή! Ο δίκαιος θυμός πρέπει να μετασχηματιστεί σε έργο, μέσα από συνεργασίες, καινοτόμες ιδέες, σύνδεση με το διεθνές γίγνεσθαι. Έχουν όλα τα εργαλεία στα χέρια τους, ελεύθερα και συχνά δωρεάν, κάτι που δεν συνέβαινε παλιά. Ναι, τα νέα παιδιά έφαγαν χοντρό ταρακούνημα, όμως δεν πρέπει να το βάλλουμε κάτω, οι Έλληνες είμαστε μαχητές και έχουμε αποδείξει διαχρονικά ότι χωρίς διχασμό και ιδιοτέλεια στα δύσκολα κάνουμε θαύματα! Και η τέχνη μας επιτρέπει αυτό να το ονειρευτούμε και να εμπνεύσουμε και άλλους!

Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει τους γυναικείους ρόλους από τα έργα της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο ουρανός Κατακόκκινος- Σ’ εσάς που με ακούτε» στο θέατρο «Προσωρινός» κάθε Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη.