Η εικαστικός και performance artist Μαίρη Ζυγούρη παρουσιάζει την έκθεση “EX CORPO” στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» Δήμου Αθηναίων, από 9 Μαρτίου έως 23 Απριλίου 2023. Με την έκθεση αυτή, που διοργανώνεται από τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων, η Ζυγούρη έρχεται σήμερα στο Μουσείο Χατζημιχάλη για να μας μιλήσει για οντότητες και φάσματα με τις μυστηριακές εικόνες της, αφομοιωμένες στη γλώσσα του μουσείου, οι οποίες συνιστούν μια ψυχογεωγραφία, μια επίκαιρη εθνογραφία του σήμερα.
Η έκθεση “EX CORPO” της Μαίρης Ζυγούρη συνοψίζει έναν κύκλο δουλειάς που ξεκίνησε με τον υποχρεωτικό εγκλεισμό που βιώσαμε στη διάρκεια της καραντίνας. Μέσα από βίντεο, περφόρμανς, εγκαταστάσεις, σκηνοθετημένες φωτογραφίες και επιτελεστικά κείμενα, η καλλιτέχνις καταγράφει μια διαδικασία μεταμόρφωσης και εσωτερικής μετατόπισης. Έχοντας ως βασικό υλικό το σώμα της, η Ζυγούρη επιχειρεί να απεκδυθεί την ταυτότητά της. Η συνθήκη εργασίας της ξεκινά από το ουδέτερο αντικείμενο ή αποκείμενο (abject) για να καταλήξει σε διαφορετικές οντότητες ή περσόνες. Σε μια περίοδο που πολλοί εικαστικοί καλλιτέχνες διερευνούν τη συγκρότηση της προσωπικής, εθνικής, κοινωνικής και έμφυλης ταυτότητας, η ίδια αντιστρέφει το ερώτημα και ρωτάει: γίνεται σήμερα να μην έχεις καμία ταυτότητα; Και τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Τι εικόνες μπορεί να παράξει ένας στοχασμός γύρω από τη μη ταυτότητα;
Οι επιτελεστικές περσόνες που μας συστήνει η Ζυγούρη με την έκθεση “EX CORPO” γεννήθηκαν στο πλαίσιο διάφορων περφόρμανς/residencies που πραγματοποίησε η καλλιτέχνις την τελευταία διετία. Μέσα από αυτές τις περφόρμανς διαμορφώθηκαν και αναδύθηκαν η «Φωξάπφα, Σαπφώ του Έρωτα», μια ανόργανη πορτοκαλί οντότητα, η γυναίκα-αιδοίο, ένας μικροκέφαλος γίγαντας, μια λευκή θηλυκή κολώνα και μια λευκή μέδουσα/αχιβάδα. Κάθε περσόνα αναπτύσσεται, μεταλλάσσεται, συνδιαλέγεται με τα αντικείμενα/σύμβολα και όλα μαζί συνθέτουν ένα εικονογραφικό σύμπαν.
Η Ζυγούρη εξετάζει την περφόρμανς πέρα από το βίωμα της συλλογικής στιγμής, αντιμετωπίζοντάς την ως αρχείο μεταμόρφωσης. Η περφόρμανς της δεν ολοκληρώνεται τη στιγμή που την πραγματοποιεί αλλά συνεχίζει να μεταλλάσσεται. Έτσι, αυτές οι νέες οντότητες-ταυτότητες, ως ίχνη των μεταμορφώσεων και μεταλλάξεων που επιτελέστηκαν, ανασυντίθενται στην έκθεση με μια τράπουλα ταρώ που έχει σχεδιάσει η καλλιτέχνις. Κάθε μία από τις 74 κάρτες που παρουσιάζονται σε δύο προθήκες στην κεντρική σάλα του μουσείου είναι ένα συνθετικό έργο. Κάθε κάρτα περιλαμβάνει λιμπιντικά και θηλυκά σύμβολα, όπως το αιδοίο, το φίδι, το μάτι και ο κορσές. Κάθε εικόνα είναι μια στάση (attitude), μια χειρονομία, ένα τελετουργικό. Εκτός από τις 74 κάρτες της τράπουλας, η καλλιτέχνις παρουσιάζει 21 εκτυπώσεις σε πλεξιγκλάς, τέσσερις περσόνες ως κούκλες διάσπαρτες στον χώρο, που συνομιλούν με τις ήδη υπάρχουσες κούκλες του λαογραφικού μουσείου, μια σειρά από ζωγραφικά έργα μικρών διαστάσεων, καθώς και ένα υπνωτιστικό βίντεο από τον αρχαιολογικό χώρο του Αμφιάρειου, όπου παρουσιάζεται ένα επεισόδιο με τις τρεις περσόνες, κρεμασμένες από το μεγάλο δέντρο δίπλα στον Ναό του Ιερού.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφει ο Χριστόφορος Μαρίνος, ιστορικός τέχνης, επιμελητής εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ.
Mαίρη Ζυγούρη
H Mαίρη Ζυγούρη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1973. Ζει και εργάζεται μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ της Αθήνας (1994-2000). Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές με «Διάκριση» στο Chelsea College of Art and Design του Λονδίνου (2001-2004). Η Ζυγούρη ερευνά, αναπαριστά και ανασυνθέτει την πολιτική και ποιητική του αρχείου. Οι δημόσιες δράσεις της αποτελούν στοχασμούς. Η μνήμη, το τραύμα, τα συστήματα εξουσίας, παρακολούθησης, λογοκρισίας, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι σχέσεις μεταξύ ανθρώπων και ζώων, είναι ζητήματα που θίγει μέσω της καλλιτεχνικής της γλώσσας. Το 2017 συμμετείχε στη documenta 14, σε Αθήνα και Κάσσελ (Palais Bellevue). Το 2014, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αισχυλείων/Ελευσίνα, σε συνεργασία με τον Michelangelo Pistoletto, πραγματοποίησε τη Δημόσια Περφόρμανς «Venus of the rags/INTRANSIT». Έχει εκθέσει έργα της σε μουσεία και ιδρύματα όπως Galleria Nazionale d’Arte Moderna e Contemporanea (GNIAM), Mu.ZEE, Οστάνδη (2018), MOMUS, Θεσσαλονίκη, Cittadellarte, Biella, Ιταλία, Dutch Art Institute, Άρνεμ (2016), Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης (2012), Istanbul Foundation for Culture (IKSV). Έχει πραγματοποιήσει μια σειρά Public Projects και Art Residencies σε Μόναχο, Σάο Πάολο, Κωνσταντινούπολη, Βενετία, Ρώμη, Νάπολη, Τορίνο. Το 2012 βραβεύτηκε από το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης ΑICA.