Μάνια Παπαδημητρίου – Κώστας Βόμβολος: Σε μια παράσταση όπου οι πόλεις έχουν φωνή και μας μιλούν

Η παράσταση, με τίτλο Φωνές της πόλης, είναι βασισμένη σε τραγούδια και κείμενα γραμμένα με κεντρικό θέμα την έννοια “πόλη”.

Η Μάνια Παπαδημητρίου μέσα από την αφήγηση και το τραγούδι και ο Κώστας Βόμβολος στα πλήκτρα, ηλεκτρονικά και φωνή, θα μας ξεναγήσουν στις «Αόρατες πόλεις» του Ίταλο Καλβίνο, στις «Φωνές του Μαρακές» του Ελίας Κανέτι, στις «Μεταμορφώσεις πόλεων» του Μιχάλη Πιερή, «Στην ίδια πόλη υπό βροχή» του Πάκο Ιγκνάσιο Τάιμπο ll, «Γυναικών» του Μιχάλη Γκανά, τα οποία θα συνδιαλέγονται με τραγούδια των Ζακ Μπρελ, Τομ Γουέιτς, Λέοναρντ Κοέν, Λου Ρηντ, Μάνου Χατζηδάκι, Μίκη Θεοδωράκη.

CultureNow: Στις 20 και 21 Απριλίου θα βρεθείτε στο θέατρο Επι Κολωνώ για δύο μουσικές βραδιές με θέμα την πόλη. Πείτε μας λίγα λόγια για την επιλογή του θέματος. Τι σας κέντρισε το ενδιαφέρον στην έννοια «πόλη»;

Μάνια Παπαδημητρίου: Η επιλογή των κειμένων και γενικά της ροής είναι του Κώστα Βόμβολου και νομίζω πως ο κεντρικός άξονας είναι ο έρωτας και το ταξίδι του άνδρα μέσα στις διαφορετικές πολιτείες, που όμως καταλήγουν στη διαρκή αναζήτηση μιας γυναικείας μορφής, που μερικές φορές όταν τη βρίσκει κανείς είναι ήδη πολύ αργά.

Υπάρχουν πόλεις δυτικές γεμάτες θόρυβο και πλήξη… πόλεις άλλες στην ανατολή γεμάτες λάγνες μυστικές ματιές… νησιά στο νότο… σαν την Κύπρο που ενώνουν τις δύο πλευρές… κι άλλες ακτές στη βόρεια και παγωμένη Σουηδία.
Ήχοι ανθρώπων που ξυπνούν στην Λατινική Αμερική για μια πορεία προς τη δουλειά τους, που δεν ξέρουν μες στην ανασφάλεια των καιρών αν θα υπάρχουν κι αύριο μουσικές από αεροδρόμια αποχωρισμών διάσημων μεγάλων εραστών… Πάντα υπάρχει ένα όνειρο που κυνηγάς ή ένα όνειρο που χάνεται… Κάποια γυναίκα που εκείνος κράτησε για λίγο μες στην αγκαλιά του ή κάποιο βλέμμα που συνάντησε σ έναν περίπατο σε μέρη ξωτικά… Ατμόσφαιρες γνώριμες και νοσταλγικές για τους περισσότερους πολίτες των μεγάλων πόλεων που τελικά μοιάζουν τόσο μεταξύ τους ώστε να έχει κανείς την αίσθηση πως όλοι μας ανήκουμε στην ίδια πατρίδα…που τη στοιχειώνει από τη μια ο έρωτας κι από την άλλη η τάση της φυγής.

Κώστας Βόμβολος: Οι αφορμές για την παράσταση ήταν δύο: 1. Η ολοκλήρωση της μελοποίησης -ή ακριβέστερα της εκφοράς με τη συμμετοχή της μουσικής-  ενός κύκλου δεκαέξι ποιημάτων του Μιχάλη Πιερή  από τη συλλογή του «Μεταμορφώσεις πόλεων», τα οποία -όπως είναι προφανές- έχουν ως βασικό θέμα τους την πόλη. Το συγκεκριμένο έργο βρίσκεται στο στάδιο της έκδοσης και ελπίζω ότι θα κυκλοφορήσει μετά το καλοκαίρι.
2. Η προσωπική μου αγάπη για τις «Αόρατες πόλεις» του Ίταλο Καλβίνο τις οποίες έχω παρουσιάσει παλιότερα σε σειρά ραδιοφωνικών εκπομπών στον 95, 8 της ΕΡΤ 3 και δεν έπαψαν να αποτελούν για μένα πηγή έμπνευσης και αντικείμενο θαυμασμού εδώ και πολλά χρόνια.

C. N.: Το υλικό που θα μας παρουσιάσετε πως το επιλέξατε, ανάμεσα σε τόσο τραγούδια και κείμενα που έχουν γραφεί για πόλεις υπαρκτές και μη; Στις δύο αυτές παραστάσεις θα υπάρχει έντονο το στοιχείο της μουσικής. Πώς αλλιώς όμως θα τις πλαισιώσετε, κυρίως στο κομμάτι των κειμένων;

Μ. Π.: Η επιλογή έγινε όπως σας είπα από τον Κώστα και πολλά κομμάτια έχουν συγκεκριμένη ρυθμολογία στην αφήγησή του. Δεν υπάρχει άλλο οπτικό υλικό από τους ερμηνευτές, με τον λόγο και το τραγούδι και την ρυθμολογία προσπαθούν να δημιουργήσουν όλες τις εικόνες… Αυτό είναι το στοίχημα της παράστασής μας… Πώς το κείμενο θα αναδείξει την μουσικότητά του και το τραγούδι και η μουσική την αφηγηματικότητά τους. Το αρχικό υλικό για την παράστασή μας ήταν τα ποιήματα του Μ. Πιερή, που είναι υπέροχα ερωτικά ποιήματα.

Κ. Β.: Η επιλογή είχε να κάνει σαφώς με κριτήρια προσωπικού γούστου και συναισθηματικής σχέσης με τα κείμενα και τα τραγούδια και όχι με κάποιου είδους «επιτελικό σχέδιο αφήγησης» ή μια εκ των προτέρων αποφασισμένη κατεύθυνση. Οι συνδέσεις ανάμεσα στα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους κείμενα και τραγούδια υπακούει μόνο σε μια «ποιητικής τάξης» λογική που ελπίζω να αποδειχθεί ενδιαφέρουσα και για το κοινό μας.

C. N.: Στις δύο αυτές παραστάσεις θα υπάρχει έντονο το στοιχείο της μουσικής. Πώς αλλιώς όμως θα τις πλαισιώσετε, κυρίως στο μέρος των κειμένων; Τα κείμενα του Καλβίνο, του Πιερή, του Γκανά, πώς συνδυάζονται και συνδιαλέγονται με τα τραγούδια των Ζακ Μπρελ, Τομ Γουέιτς, Μάνου Χατζηδάκι, Μίκη Θεοδωράκη;

Κ. Β.: Η φιλοδοξία της παράστασης είναι τα υλικά της να συνδυαστούν σε μία ενιαία αφήγηση στην οποία συνυπάρχουν δοκιμασμένοι τρόποι εκφοράς (τραγούδι, παραμύθι, «θεατρόμορφη» απαγγελία, σκηνικός διάλογος, απλή ανάγνωση κειμένου με ή χωρίς τη συνοδεία μουσικής κ.α) με στοιχεία μουσικού και ηχητικού αυτοσχεδιασμού και ελάχιστες εικαστικές παρεμβάσεις. Η, όποια, θεατρικότητά της προκύπτει από τη χειρονομία, τη συνύπαρξη και την αλληλοεπίδραση των δυο ερμηνευτών επί σκηνής.

C. N.: Το υλικό που θα παρουσιάσετε σχεδιάζετε να το εξελίξετε; Θα γίνει κάποια άλλη παρουσίαση στο μέλλον;

Μ. Π.: Η παράσταση πρωτοπαρουσιάστηκε στη Λευκωσία και από τότε έχει παρουσιαστεί και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας και έχει εμπλουτιστεί και με καινούρια κείμενα και τραγούδια ανάλογα με την ατμόσφαιρα του κάθε χώρου που μας καλεί. Εδώ, το φουαγιέ του Επί Κολωνώ είναι πολύ όμορφος χώρος για την παράστασή μας, γιατί είναι ένας χώρος πολύ ατμοσφαιρικός και για την μουσική αλλά και για τον λόγο, που είναι και το στοίχημα της παράστασής μας. Το πώς περνάς δηλαδή από το ένα στο άλλο δημιουργώντας εικόνες στο μυαλό του θεατή.

Κ. Β.: Η μορφή της παράστασης είναι τόσο ανοιχτή που εύκολα το υλικό της μπορεί να ανανεωθεί και να προσαρμοστεί σε διαφορετικές συνθήκες. Ήδη από την πρώτη παρουσίασή της που έγινε πριν ενάμιση χρόνο στο Αρχοντικό της Οδού Αξιοθέας στην Παλιά Λευκωσία στα πλαίσια του Φεστιβάλ του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Πανεπιστημίου Κύπρου έχουν αλλάξει τα μισά κείμενα και το 1/3 των τραγουδιών και έχει εξελιχθεί ο τρόπος της σκηνικής επικοινωνίας μας με τη Μάνια Παπαδημητρίου, φαντάζομαι προς το καλύτερο.

Η παράσταση έχει ήδη παρουσιαστεί σε αμφιθέατρα, ιταλικές σκηνές, μπαρ, καφέ, απρόσωπες αίθουσες εκδηλώσεων μέχρι και αρχαιολογικούς χώρους. Όσο υπάρχει ενδιαφέρον θα συνεχίσει να παίζεται σποραδικά όλο το καλοκαίρι μέχρι και το φθινόπωρο.

C. N.: Υπάρχουν κάποια άλλα σχέδια για τον καθένα ξεχωριστά που θα θέλατε να μας πείτε;

Μ. Π.: Εγώ έχω σκηνοθετήσει και παίζω και σε μια άλλη παράσταση που συνδυάζει λόγο και μουσική, το έργο «Ο γνωστός μας άγνωστος κύριος Γκάτσος» που παίζεται στο Τριανόν για δύο ακόμα Κυριακές, 22 και 29 Απριλίου. Πρόκειται για μία πολιτική παράσταση με άξονα κείμενα των Ν. Γκάτσου, Μ. Χατζιδάκι και της Α. Δημητρούκα και με τραγούδια του Γκάτσου σε μουσική Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Μούτση και Ξαρχάκου. Γενικά ενδιαφέρομαι να σχετίζω κείμενα με μουσική γιατί πιστεύω ότι στην μετάβαση από το ένα στο άλλο κρύβεται ένα μεγάλο κομμάτι πολύτιμης και σπάνιας συγκίνησης που ο κόσμος της εικόνας μας έχει στερήσει τη χαρά της.

Κ. Β.: Σχέδια για κάτι καινούριο φυσικά και υπάρχουν, βρισκόμαστε όμως ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο για να μπορούμε να αναγγείλουμε κάτι συγκεκριμένο.