Μαρία Μακράκη: Camerata Europaea – μια φιλόδοξη ορχήστρα που δεν αρκείται στο παρόν

Ο Χώρος Πολιτισμού About: διοργάνωσε κατά τη θερινή περίοδο μια σειρά σεμιναρίων διεύθυνσης Ορχήστρας με την καλλιτεχνική διευθύντρια της Camerata Europaea, Μαρία Μακράκη. Με αφορμή αυτά τα σεμινάρια στην Ελλάδα, …

τα οποία θα επαναληφθούν το καλοκαίρι του 2012, αλλά και την ενασχόλησή της με την Ορχήστρα Camerata Europaea-Youth symphony orchestra ως διευθύντρια της Ορχήστρας, η κα Μακράκη μιλάει στην Στέλλα Τζίβα για την καμεράτα, τα σεμινάρια και την Ελλάδα.

Συνέντευξη στη Στέλλα Τζίβα

CultureΝow: Ποιο είναι το προφίλ και ποιες οι δράσεις και οι στόχοι της camerata europaea;

Μαρία Μακράκη: Η Ευρωπαϊκή Καμεράτα είναι ένα μουσικό σύνολο που συγκροτήθηκε το 2005 και απαρτίζεται από επίλεκτους μουσικούς από όλη την Ευωπαϊκή Ένωση. Οι συναυλίες αποσκοπούν στην παρουσίαση κυρίως σύγχρονων έργων Ευρωπαίων συνθετών σε ευρύτερες εκδηλώσεις σ\’ ολόκληρο το Ευρωπαϊκό προσκήνιο. Οι κύκλοι συναυλιών όπως οι Multimedia Classic, Spiritual Europe, Polyphonic Europe και Trio Europe έχουν στόχο να διαμορφώσουν πρωτότυπα προγράμματα τα οποία στην ουσία γεφυρώνουν τις δράσεις των Ευρωπαϊκών χωρών, ενώ θεματικά παντρεύουν το παραδοσιακό στοιχείο με το σύγχρονο, το οικείο με το άγνωστο, διεγείροντας έτσι το ενδιαφέρον του ακροατή για τους πολιτιστικούς θησαυρούς της Ευρώπης σήμερα.

C. Ν.: Ως διευθύντρια της camerata europaea, είστε ικανοποιημένη με την μέχρι τώρα πορεία της;

Μ. Μ.: Θα έλεγα ότι είμαστε αρκετά φιλόδοξοι για να δηλώσουμε ικανοποίηση και να αρκεστούμε στο παρόν. Ευελπιστούμε να αναπτύξουμε περισσότερες δράσεις σε διαφορετικά επίπεδα και να αποτελέσουμε ένα εργαλείο ώστε να συνδέσουμε πολλούς οργανισμούς και φορείς για να στηρίξουμε την πολιτισμική ανταλλαγή και την ευρωπαϊκή ενότητα.

C. Ν.: Θεωρείτε πως η διεύθυνση ορχήστρας είναι αντρικό επάγγελμα;

Μ. Μ.: Φυσικά και όχι. Όπως γνωρίζετε σε κάθε τµήµα που διδάσκεται η διεύθυνση ορχήστρας σπουδάζουν σήµερα και γυναίκες. Η διεύθυνση ορχήστρας αφορά την ερµηνεία μιας σύνθεσης, την παραστατική παρουσίαση του έργου και η αντίληψη που έχω για τον ήχο καθώς και η υιοθετήσή του από τους μουσικούς είναι για µένα η πρόκληση. Μια διευθύντρια ορχήστρας µπορεί να έχει µεγάλη ικανότητα επιβολής, ακτινοβολία και µουσικότητα.

C. Ν.: Το φετινό πρόγραμμα της camerata europaea περιλαμβάνει εμφανίσεις και στη χώρα μας;

Μ. Μ.: Η Ευρωπαϊκή Καμεράτα προτίθεται να διοργανώσει μόνο τα θερινά σεμινάρια στην Ελλάδα την επόμενη καλλιτεχνική περίοδο.

C. N.: Οικονομικά πως στηρίζεται η συγκεκριμένη ορχήστρα;

Μ. Μ.: Η ορχήστρα παίρνει επιδοτήσεις από την ομοσπονδία πολιτιστικών οργανισμών, ιδρυμάτων, υπουργείων και της ΕΕ.

C. Ν.: Ποιες είναι ενδεχομένως οι δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει ένας διευθυντής ορχήστρας στην προσπάθεια του να διευθύνει την ορχήστρα του;

Μ. Μ.: Όπως σας ανέφερα ο ρόλος του διευθυντή ορχήστρας είναι κυρίως ερμηνευτικός. Φυσικά και είναι υπεύθυνος μεταξύ άλλων για το συντονισμό του ορχηστρικού συνόλου, για τη μορφολογική παρουσίαση ενός έργου κλπ. Η δυσκολία είναι να καταφέρει με τη συγκεκριμένη ορχήστρα να αισθάνεται ελεύθερος, να κάνει πειραµατισµούς και να διευρύνει ή και να ξεπερνάει τα ελαστικά όρια. Έτσι αναπτύσεται μια έντονη µουσική ενέργεια που µπορεί να µεταδοθεί στους µουσικούς και να δηµιουργηθεί µια ξεχωριστή, ακόµα και συναρπαστική ηχητική ενότητα. Πάντα όμως θα υπάρχουν συντηρητικές ορχήστρες αλλά και αυτές, εάν ο διευθυντής ορχήστρας είναι ικανός και έχει συγκροτημένη άποψη, θα πειθαρχήσουν και θα προσαρμοστούν στις ανάγκες του συνόλου. Έιναι όμως κάθε φορά μια πρόκληση.

C. Ν.: Θεωρείτε πως υπάρχει ανάγκη στη χώρα μας για περισσότερες κρατικές και επαγγελματικές ορχήστρες; υπάρχει το κατάλληλο πολιτιστικό-οικονομικό πλαίσιο για να υποστηριχθεί ένα τέτοιο εγχείρημα;

Μ. Μ.: Θα έλεγα ότι η ορχηστρική ποιότητα είναι καθοριστική και όχι η ποσότητα. Ελπίζω οι οικονομικές δυσκολίες να μην αποβούν αιτία στο να διαλυθούν ήδη υπάρχοντα ελληνικά μουσικά σύνολα. Η πολιτιστική διπλωματία μεταξύ άλλων και στο χώρο της μουσικής θα πρέπει σε δύσκολους καιρούς να ασκηθεί εύστοχα, εστιασμένα και να ενισχυθεί.

C. Ν: Έχουν παιχθεί από την camerata europaea, ελληνικά έργα από τον μουσικό πλούτο και το ιδιαίτερο χρώμα της χώρας μας;

Μ. Μ.: Φυσικά και έχουμε παρουσιάσει στα προγράμματά μας Έλληνες συνθέτες. Εξάλλου είναι και προσωπική μου επιδίωξη όποτε μπορώ και προκύπτει από συγκεκριμένες καλλιτεχνικές σειρές συναυλιών να ερμηνεύουμε σύγχρονα έργα Ελλήνων συνθετών. Η Ευρωπαϊκή Καμεράτα είναι ιδιαίτερα ανοιχτή στην παρουσίαση αξιόλογων έργων με απαιτήσεις καθώς και σε πρώτες παγκόσμιες εκτελέσεις.

C. Ν.: Διευθύνατε ορχήστρες σε Αγγλία, Γερμανία, Ελβετία, Πολωνία, Ρουμανία, Ουκρανία, Ελλάδα… Ποιες είναι οι σχέσεις ενός διευθυντή ορχήστρας με τους μουσικούς που την αποτελούν; η καλή συνεργασία είναι θέμα «χημείας» μεταξύ διευθυντή ορχήστρας και ορχήστρας;

Μ. Μ.: Θα έλεγα σίγουρα ότι η χημεία παίζει καθοριστικό ρόλο. Όμως και αυτή διαμορφώνεται. Ο διευθυντής ορχήστρας πρέπει να έχει ευρεία κουλτούρα, δεξιότητες, οργάνωση και να διακατέχεται από τρόπους που ψυχολογικά εντείνουν το θετικό κλίμα.

C. Ν.: Μιλήστε μας για τα σεμινάρια διεύθυνσης ορχήστρας που θα πραγματοποιηθούν στη χώρα μας… ποιος είναι ο στόχος τους και σε ποιους απευθύνονται;

M. M.: Η Ευρωπαϊκή Καμεράτα δείχνει έντονο ενδιαφέρον στην υποστήριξη νέων ταλαντούχων καλλιτεχνών και έχει διαμορφώσει εκπαιδευτικά προγράμματα όπως τη συγκρότηση της Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων καθώς και της καθιέρωσης σεμιναρίων σε ετήσια βάση μέσα στα πλαίσια μιας νεοσύστατης θερινής ακαδημίας. Στόχος είναι η εκπαίδευση των νέων καλλιτεχνών από επώνυμους διδάκτορες ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν ένα ευρύ ρεπερτορίο και να προάγουν τις τεχνικές και μουσικές τους δεξιοτήτες. Για το καλοκαίρι του 2012 η Ευρωπαϊκή Καμεράτα προτίθεται να διοργανώσει σεμινάρια στον χώρο πολιτισμού About: στην Αθήνα στους τομείς Σύνθεση, Φλάουτο και Διεύθυνση Ορχήστρας. Σε νέους και νέες μετά από αξιολόγηση θα δωθεί επίσης η ευκαιρία να συμπράξουν με τη Συμφωνική Ορχήστρα Νέων την επόμενη καλλιτεχνική περίοδο.

C. Ν.: Στα σεμινάρια που έχετε υλοποιήσει μέχρι σήμερα, έχουν ξεχωρίσει Έλληνες συνθέτες ή σολίστ;

Μ. Μ.: Στο σεμινάριο σύνθεσης που διοργανώθηκε το καλοκαίρι του 2011 στον χώρο πολιτισμού About:, επιλέξαμε να ερμηνεύσουμε με την ορχήστρα νέων τον Απρίλιο 2012 στο Μέγαρο Συναυλιών του Βερολίνου (Konzerthaus Berlin) το έργο Transformation του Έλληνα συνθέτη Αλέξανδρου Γεωργιάδη σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση.

C. Ν.: Ποιες ηχογραφήσεις περιλαμβάνονται στη μέχρι τώρα πορεία της camerata europaea;

Μ. Μ.: Έχουμε ηχογραφήσει έργα σύγχρονων ελλήνων συνθετών όπως των Minas Borboudakis, Periklis Koukos, Georgios Kyriakakis, Savvas Savva, Nikos Vihas, Alkinoos Ioannidis αλλά και ξένων όπως των Gustavo de Sá, Ronaldo Miranda, Peter Machajdik, Bertold Hummel κλπ.