Μαρία Σάββα: Έχουμε τη ζωτική ανάγκη να ασχοληθούμε με ένα θέατρο που κινητοποιεί τον θεατή

Το Βυρσοδεψείο παρουσιάζει την παράσταση  Αγόρασα ένα φτυάρι από το ΙΚΕΑ για να σκάψω το τάφο μου, μία σύνθεση κειμένων του ανατρεπτικού Rodrigo Garcia, από την Εταιρεία Θεάτρου Παίκτες, από την Παρασκευή 14 Μαρτίου 2014. Η Μαρία Σάββα που υπογράφει τη σκηνοθεσία και (με την συμβολή της ομάδας) τη δραματουργική επεξεργασία της παράστασης, απάντησε στις ερωτήσεις μας δίνοντας το προσωπικό καλλιτεχνικό της στίγμα σύμφωνα με το οποίο, στόχος του θεάτρου είναι να κινητοποιήσει τον θεατή και να τον θέσει μπροστά στον καθρέφτη του.

Συνέντευξη: Μαριάννα Παπάκη

Culturenow.gr: «Αγόρασα ένα φτυάρι από το ΙΚΕΑ για να σκάψω το τάφο μου» είναι ο τίτλος της νέας σας παράστασης που αποτελεί μια σύνθεση κειμένων του Rodrigo Garcia. Πείτε μας λίγα λόγια για τη σχέση σας με το έργο και την αισθητική του Rodrigo Garcia και για ποιους λόγους τον επιλέξατε;

Μαρία Σάββα: Την συγκεκριμένη χρονική στιγμή ήταν, για μένα και τους συνεργάτες μου, ζωτική ανάγκη να ασχοληθούμε με ένα θέατρο που κινητοποιεί τον θεατή και τον θέτει μπροστά στον καθρέφτη του. Τα κείμενα του Ροντρίγκο Γκαρσία μιλούν για την κατάρρευση του δυτικού πολιτισμού, κάτι που μας απασχολεί έντονα. Τα στερεότυπα, με τα οποία η δυτική κοινωνία μας σημαδεύει και μας διαπλάθει, τίθενται υπό αμφισβήτηση. Έτσι προκύπτουν πάνω στη σκηνή θραύσματα απεικονίσεων ενός ανολοκλήρωτου πάζλ της δυτικής κοινωνίας της παγκοσμιοποίησης και της συγκέντρωσης των εξουσιών.

Cul.N.: Η σύνθεση των κειμένων, εκτός από υλικό του Rodrigo Garcia, περιλαμβάνει και ποιήματα του Χιλιανού ποιητή Nicanor Parra, καθώς και κείμενα που προέκυψαν μέσα από θεματικούς αυτοσχεδιασμούς της ομάδας. Πόση ελευθερία προσδίδουν οι αυτοσχεδιασμοί σε μία δουλειά και πόσο δύσκολο είναι να «συνυπάρχουν» με σημαντικά κείμενα;

Μ.Σ.: Οι αυτοσχεδιασμοί που κάναμε βασίζονταν σε θέματα που ξεπηδούσαν από τα κείμενα κυρίως του Rodrigo Garcia. Στην ουσία, προσθέταμε κάποιες προσωπικές μαρτυρίες των μελών της ομάδας ακολουθώντας την κατασκευή των κειμένων. Δημιουργούσαμε ένα παράλληλο ή συμπληρωματικό κείμενο. Ήταν ένα παιχνίδι πολύ γοητευτικό.

Cul.N.: Πείτε μας λίγα λόγια για τη δημιουργία και τη δραστηριότητα της «Εταιρείας Θεάτρου ΠΑΙΚΤΕΣ». Ποιοι είναι οι στόχοι σας από εδώ και πέρα;

Μ.Σ.: Νομίζω το πιο ειλικρινές είναι να ξεκινάς από τον εαυτό σου, να υπάρχουν βιώματα που σε οδηγούν να κάνεις κάθε φορά μια διαδρομή και να μιλήσεις για πράγματα που υπάρχουν γύρω σου σε απασχολούν και καθορίζουν τη δική σου ζωή και τις ζωές των άλλων. Με αυτή την έννοια με ενδιαφέρουν το τελευταίο καιρό περισσότερο τα έργα που δημιουργούνται με την συνεργασία των μελών της ομάδας που στηρίζονται σε διαφορετικά κείμενα και δράσεις που επιλέγουμε κάθε φορά, αυτός ο τρόπος δουλειάς σου δίνει μεγαλύτερη ελευθερία να εκφράσεις αυτά που πραγματικά θέλεις την συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Για το λόγο αυτό, εκείνο που με απασχολεί για το μέλλον είναι η συνεργασία με ανθρώπους που οι προσωπικές μας διαδρομές θα συναντώνται και θα μπορεί να υπάρξει μια κοινή γλώσσα ώστε να μπορούμε να δημιουργήσουμε μαζί κάτι ενδιαφέρον και ουσιαστικό για εμάς τους ίδιους και τον θεατή.

Cul.N.: Ποιοι είναι οι θεματικοί άξονες της παράστασης και ποια ατμόσφαιρα, αίσθηση θα θέλατε να μεταδώσετε στους θεατές;

Μ.Σ.: Θέματα που διατρέχουν την παράσταση: η αμφισβήτηση της έννοιας της παγκοσμιοποίησης, η αποσύνθεση της δημοκρατίας, η απώλεια των αξιών, η βία, η ανυπαρξία δικαιοσύνης, η κοινωνία της κατανάλωσης, η αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος, η οικογένεια σαν κατάσταση βολέματος, η φάρσα της φιλοδοξίας.

Το χάος και η αταξία κυριαρχούν ορισμένες στιγμές πάνω στην σκηνή, δηλώνοντας ταυτόχρονα την εξάρτησή μας από τα υλικά αγαθά και την εσωτερική σύγκρουση και αταξία των προσώπων. Συχνά η σκηνή γεμίζει με καταναλωτικά αντικείμενα και θραύσματα δράσεων. Περιγράφουμε τη ζωή μας, δημιουργούμε ένα καθρέφτη για τον θεατή και αναρωτιόμαστε μαζί μ’ αυτόν αν αυτό που βλέπουμε στον καθρέφτη μας ικανοποιεί, μας αηδιάζει, μας τρομάζει;

Σύμφωνα με τον Rodrigo Garcia: «Το να θέτεις ερωτήματα για την πραγματικότητα, να είσαι αγενής και βίαιος πάνω στη σκηνή, είναι μία στάση που εμπεριέχει την ελπίδα».

Cul.N.: Θέατρο, μουσική, εικαστικές τέχνες, video, performance. Ποια εχέγγυα θα πρέπει να έχει ένας καλλιτέχνης, κατά τη γνώμη σας, για να χρησιμοποιήσει τα παραπάνω μέσα και είδη έτσι ώστε να καταφέρει να δώσει ένα ουσιαστικό θεατρικό  αποτέλεσμα; 

Μ.Σ.: Να μπορεί να διαλέξει τους σωστούς συνεργάτες και να μπορούν όλοι μαζί να δουλέψουν συλλογικά.

Βέβαια θέλω να αναφέρω ότι στους καιρούς κρίσης που βρισκόμαστε δουλεύουμε σε πολύ αντίξοες συνθήκες και με πολύ λιτά μέσα, μιλάμε για μια low budget παραγωγή, ο Rodrigo Garcia αντίθετα όταν σκηνοθετεί έχει ένα μεγάλο επιτελείο συνεργατών με πλούσια μέσα και μια μεγάλη παραγωγή, μπορεί δηλαδή να κάνει ό, τι θέλει.

Cul.N.: Το βιογραφικό σας είναι πλούσιο τόσο σε σπουδές θεάτρου και υποκριτικής όσο και συνεργασίες. Υπάρχουν κάποιες εμπειρίες, είτε σπουδαστικές είτε επαγγελματικές, που ξεχωρίζετε και για ποιους λόγους;

Μ.Σ.: Κυρίως ξεχωρίζω τις σπουδές μου στο εξωτερικό, όπου παρακολούθησα πολλά σεμινάρια devised theatre με σημαντικούς σκηνοθέτες και ηθοποιούς που είχαν ήδη ασχοληθεί με αυτό το είδος και το σωματικό θέατρο και το πλήθος των παραστάσεων που όλα αυτά τα χρόνια είχα την δυνατότητα να βλέπω. Επίσης τα σεμινάρια Butoh που παρακολουθώ εδώ και αρκετά χρόνια με τον Iwana Masaki είναι μια ξεχωριστή εμπειρία που σου ανοίγει κάποιους πολύ ενδιαφέροντες δρόμους για το θέατρο.

Cul.N.: Μετά την παράσταση «Αγόρασα ένα φτυάρι από το ΙΚΕΑ για να σκάψω το τάφο μου», υπάρχουν άμεσα καλλιτεχνικά σχέδια;

Μ.Σ.: Θα πρέπει να ολοκληρωθεί το ανέβασμα αυτής της παράστασης για να μπορέσω να βάλω στο μυαλό μου κάτι άλλο. Θα προτιμούσα να μιλήσω γι’ αυτά κάποια επόμενη στιγμή, γιατί κάθε φορά, παίρνω τον χρόνο μου για να ξεκινήσω κάτι καινούργιο.

Η παράσταση «Αγόρασα ένα φτυάρι από το ΙΚΕΑ για να σκάψω το τάφο μου» θα παρουσιάζεται στο Βυρσοδεψείο από τις 14 Μαρτίου 2014.