Μαριέλα Νέστορα: Χορογραφώ, άρα υπάρχω

Χορός και χορογραφία δεν είναι το ίδιο πράγμα, όπως και η χορογραφία δεν περιορίζεται απαραίτητα στο χορό…

… Ο χορευτής απαιτεί σκληρή εκπαίδευση και πειθαρχία στο μέσο του, ενώ υπάρχουν χορογράφοι που δεν έχουν καμία εκπαίδευση χορού κι έρχονται από άλλες τέχνες. Κάτω από αυτή τη ματιά θα μπορούσαμε να ορίσουμε το χορογράφο, ως αυτόν που επιλέγει και ορίζει στο χώρο και τo χρόνο διάφορα υλικά, ένα εκ των οποίων είναι το ανθρώπινο σώμα και η κίνηση του. Το τι τοποθετεί όμως κανείς σε σχέση με κάτι άλλο, ουσιαστικά μπορεί να αλλάξει το νόημα και το περιεχόμενο του. Με αυτό τον τρόπο κι εγώ δουλεύοντας με διαφορετική μεθοδολογία κάθε φορά αποκαλύπτω το θέμα μέσα από τη δομή. Τα υπόλοιπα υλικά είναι αποτέλεσμα έρευνας θεωρητικής και πρακτικής και συλλογής κειμένων, εικόνων, θραυσμάτων πραγματικότητας, και τελικά συνεργασίας με τους κατάλληλους συνεργάτες. Ο στόχος πάντα είναι να τοποθετεί κανείς υλικά σε σχέση μεταξύ τους έτσι ώστε το όλον να υπερβαίνει το σύνολο των μερών του.

Σπούδασα, μοριακή βιολογία, χορό και χορογραφία στο Λονδίνο. Η ομάδα χορού YELP ιδρύθηκε εκεί και από το 2001 στην Αθήνα συνεχίζει με ένα πυρήνα συνεργατών να δημιουργεί έργα με στόχο την έρευνα και το πειραματισμό. Τι σχέση έχει η μοριακή βιολογία με το σύγχρονο χορό; Εστιάζουν και οι δύο στο ανθρώπινο σώμα. Η ύπαρξή είναι η κίνηση τόσο με ολόκληρο το σώμα , όσο και σε μικροκλίμακα μέσα στο κύτταρο, αλλά και  μέσα στον πυρήνα του κυττάρου σε γενετικό επίπεδο. Είμαστε σε διαρκή κίνηση ακόμα κι αν δεν το βλέπουμε, ακινησία είναι ο θάνατος.

Εμπνέομαι από τις απορίες μου, κάποιες φορές απαντώ στα ερωτήματα, κάποιες φορές επαναπροσδιορίζω την ερώτηση μέσα από τη διαδικασία του έργου. Θεωρώ ότι είναι  χρέος του καλλιτέχνη να ερευνά και να πειραματίζεται με το μέσο του. Στην ομάδα η έρευνα αφορά την κίνηση, τη χορογραφία και τη συμβίωση των τεχνών που εμπεριέχει η παράσταση. Δοκιμαζόμαστε σε θεματολογίες διαφορετικές μεταξύ τους, ψάχνοντας κάθε φορά ένα νέο κινητικό ιδίωμα που επιτρέπει την επεξεργασία του θέματος. Με βασικό εργαλείο τον αυτοσχεδιασμό η συνεργασία με τους χορευτές της ομάδας είναι πολύτιμη. Κοινός μας τόπος, είναι η ανεξάντλητη περιέργεια για το μέσο μας. Τελευταία, κινητικά εξερευνούμε την χρήση του σώματος πέρα απ το ίδιο το σώμα/περφόρμερ/ρόλος/άνθρωπος, πειραματιζόμαστε με τη ιδέα της υπερβατικότητας να δούμε και να καταδείξουμε το σώμα ως σκέψη. Η χορογραφία είναι για μένα ένας τρόπος να σκέφτομαι.
Η χορογραφία δεν έχει κανόνες, κάτω από αυτή τη ματιά κανείς δεν ξέρει τι κάνει. Είναι ένας τόπος με απεριόριστες επιλογές, με την αίσθηση της ελευθερίας αλλά και του τρόμου απέναντι στο απεριόριστο. Όμως είτε κανείς ορίζει με τη σκέψη και τη διανόησή του το έργο, είτε προσπαθεί να είναι ενστικτώδης και διαισθητικός , τελικά ο καθένας μπορεί να κάνει μόνο αυτό που εκείνος μπορεί να κάνει, δηλαδή να είναι ο εαυτός του. Το στούντιο άλλωστε είναι ένας ιδιαίτερος χώρος όπου μπορεί να συμβούν τα πάντα γι’ αυτό και συχνά η διαδικασία της πρόβας είναι και η πιο ενδιαφέρουσα περίοδος. 

Η παράσταση από την άλλη, είναι μια ανοιχτή φόρμα επικοινωνίας, αποτέλεσμα της συμβίωσης του θεατή με το έργο για όσο διαρκεί αυτό. Ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζομαι το χώρο και τη συνθήκη θέασης έχει σα στόχο να ενδυναμώσει την προσωπική θέαση, επιλογή και ανάγνωση του κάθε θεατή απέναντι στο έργο. Ο χορός δονεί άλλες περιοχές στον θεατή αρκεί αυτός να βγει από την παγίδα της κατανόησης του θεάματος μονάχα με τη λογική του. Αρκεί να επιτρέψει στον εαυτό του να επισκεφτεί τον τόπο ανάμεσα στην κατανόηση (μέσα από τη λογική ή την αναγνώριση) και στη συναίσθηση.

Χορογραφώ με και από εμμονή. Το κάθε έργο είναι ένας στόχος που περιορίζει το απεριόριστο της έρευνας σε μια περιοχή την κάθε φορά. Η περιοχή στην οποία εστιάζω τώρα είναι η φιλοσοφία. Μεταφράζω σε χορογραφία αυτά που διαβάζω, τον τρόπο που βλέπω τον κόσμο, το τι σκέφτομαι και αισθάνομαι. Είμαστε πάντα οι πρώτοι θεατές της δουλειάς μας, για αυτό και είναι πολύ σημαντικό να μάθει κανείς να βλέπει – μια τέχνη η οποία απαιτεί χρόνο συνειδητής εξάσκησης. Είναι το πιο πολύτιμο εφόδιο που δίνει αυτή η δουλειά στη ζωή μου αλλά και ταυτόχρονα η ζωή μου είναι διαφορετική επειδή κοιτάζω τον κόσμο μέσα από αυτό το βλέμμα. Η δουλειά μου είναι τόσο μεγάλο κομμάτι της ζωής μου που όταν δεν δημιουργώ αισθάνομαι ελλιπής. Ίσως η χορογραφία είναι ένας τρόπος να συναντιέμαι με τον εαυτό μου, ή να ανακαλύπτω τον εαυτό μου μιας και στην τέχνη είμαστε πάντα γυμνοί. Στέκομαι σε απόσταση από το έργο και μπορώ να πω έτσι είμαι τώρα, ή έτσι ήμουν όταν το έφτιαχνα αυτό. Έχει κανείς την ευκαιρία να δει αυτά που του διαφεύγουν – μετουσιωμένα στη σκηνή – στα σώματα άλλων.

Σε σχέση με το να δημιουργεί κανείς στην Ελλάδα τώρα, είμαι μέρος μιας χώρας πολύ παραγωγικής καλλιτεχνικά, η οποία δεν επικοινωνεί αρκετά το έργο της. Οι δημιουργοί αντιμετωπίζουν χιλιάδες εμπόδια τα οποία ενίοτε αγγίζουν και τη σφαίρα του παραλόγου. Μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι η χώρα στην οποία όλα αρχίζουν με ένα όχι. Οπότε ναι, οι δημιουργοί παλεύουν, και το έχουν ως δεδομένο αυτό. Ο μοναδικός τρόπος να ξεπερνάς τα εμπόδια είναι να συνεχίζεις. Και αυτό κάνουμε – με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Βέβαια κάθε συμβιβασμός επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα, αν και κάποιες φορές η προσαρμογή σε οδηγεί σε ευχάριστες εκπλήξεις. Υπάρχει έλλειμμα πολιτιστικής συνείδησης στη χώρα τώρα, όπως και πολύ πριν απ την κρίση. Το έλλειμμα εντοπίζεται στην παιδεία, και τα φαινόμενα καλύπτουν ένα τεράστιο φάσμα από την αγένεια μέχρι την πολιτική ασυνειδησία. Ελπίζω ότι τώρα θα αναλάβει ξανά η τέχνη τον ρόλο της. Το όνειρό μου στη χώρα μου είναι απλά να μπορώ να εξασκώ τη χορογραφία ως ένα επάγγελμα, σαν όλα τα άλλα. 

Info:
H Μαριέλα Νέστορα  γεννήθηκε στην Αθήνα. Φοίτησε στο Λονδίνο Βιολογία και στη συνέχεια σπούδασε σύγχρονο χορό και χορογραφία στο London Contemporary Dance School και Visual Design for Dance στο Laban Centre. Ίδρυσε την ομάδα σύγχρονου χορού YELP danceco., με την οποία παρουσιάζει έργα στη Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει συνεργαστεί με χορευτές από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Στο Θέατρο έχει συνεργαστεί με αρκετούς σκηνοθέτες, ενώ έχει χορογραφήσει και επιμεληθεί την κίνηση σε παραστάσεις σε θέατρα και οργανισμούς.