Η παράσταση «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα, παρουσιάζεται σε περιοδεία σε όλη την Ελλάδα.
Η κορυφαία αρχαία τραγωδία θα ανέβει και στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στις 25 & 26 Αυγούστου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, με τον Γιάννη Στάνκογλου στον ομώνυμο ρόλο και στο ρόλο της Ιοκάστης τη Μαριλίτα Λαμπροπούλου.
Ο Οιδίπους βρίσκεται αντιμέτωπος με το πεπρωμένο του, από το οποίο προσπαθεί να ξεφύγει από τότε που γεννήθηκε. Ο χρησμός που έλαβε ο πατέρας του, βασιλιάς της Θήβας, Λάιος, επιβεβαιώνεται με τον χειρότερο τρόπο. Ο Οιδίπους γίνεται εν αγνοία του πατροκτόνος, παντρεύεται τη μητέρα του Ιοκάστη και ανεβαίνει ο ίδιος στον θρόνο της Θήβας. Η τραγική αλήθεια δεν αργεί να αποκαλυφθεί, επιβεβαιώνοντας ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να ξεφύγει από τη μοίρα του.
-Ποια στοιχεία της σοφόκλειας τραγωδίας, πιστεύετε, πως την καθιστούν διαχρονική;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Σοφοκλής συλλαμβάνει τις βαθύτερες υπαρξιακές απορίες του ανθρώπου, για την ύπαρξη του στον κόσμο αυτό, για τη σχέση του με το θείο, για τα όρια της γνώσης του, για την πίστη στις δυνάμεις της λογικής. Εκθέτει τα διλήμματα, μέσα από καθαρούς ήρωες, που αρθρώνουν ισχυρό λόγο μέσα από την οπτική τους γωνία. Βάζει σε όλα αυτά φωτιά με το πάθος της αναζήτησης, τα εμβαπτίζει στους καθοριστικούς δεσμούς των σχέσεων πρώτου βαθμού, τα διατυπώνει με καθηλωτική ποίηση, τα συμπυκνώνει σε ρητά, και τέλος τα ελαφραίνει με δόσεις χιούμορ, αστείρευτη ποιητική ειρωνεία και απαράμιλλη αίσθηση σασπένς. Όλα αυτά μας τα σερβίρει με ρυθμό, μουσική και οικονομία έκφρασης. Απλώς μένεις άφωνος, αν τον διαβάσεις σωστά.
– Προσωπικά, ποια πτυχή του έργου σας συγκινεί περισσότερο;
Η σύνθεση που έχει καταφέρει να δημιουργήσει και η σεμνή του αγάπη για τον άνθρωπο. Η κατανόησή του για κάθε ήρωα, για οποιαδήποτε πράξη. Η συμπόνοια του για τον άνθρωπο και τη θέση του στον κόσμο, για τα δεινά που παθαίνει και προκαλεί μέσα από την αδυναμία και την άγνοιά του. Η αγάπη του για το μέτρο και τη διαλεκτική
– Η Ιοκάστη πως σκιαγραφείται στην παράσταση;
Είναι ένα τραγικό πρόσωπο που έχει αντέξει πολλά, έχει κάνει στο παρελθόν τερατώδεις πράξεις προκειμένου να αποφύγει τερατώδεις προβλέψεις. Δεν πιστεύει πια στους χρησμούς. Αυτό είναι το όπλο της για να επιβιώνει. Να κατευνάζει τους φόβους της και τις ενοχές της με έναν στωικό ορθολογισμό. Προσπαθεί να κρατήσει την ισορροπία στην κλυδωνιζόμενη πόλη της. Θέλει να μάθει την αλήθεια, αλλά όχι να την αποκαλύψει δημόσια. Είναι η πρώτη που αντιλαμβάνεται την φρικτή πραγματικότητα, και σε κλάσματα δευτερολέπτου παίρνει την απόφαση να αυτοκτονήσει, ενώ την ίδια στιγμή παλεύει με όση δύναμη της έχει απομείνει να γλιτώσει τον Οιδίποδα από τη φρικτή αποκάλυψη. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, αντικρύζει στο πρόσωπο του άντρα της, για πρώτη φορά, το παιδί της που νόμιζε νεκρό, και απεκδύεται τον ρόλο της μάνας την ίδια στιγμή που προσπαθεί απελπισμένα να προστατέψει τον γιο και πατέρα των παιδιών της από την συντριβή. Με τις πράξεις της συνέδραμε εν άγνοια της στην πορεία προς την πτώση.
– Πείτε μας μερικά λόγια για τη σκηνοθεσία του Σίμου Κακάλα.
Ο Σίμος Κακάλας επιλέγει μια ουσιαστική μινιμαλιστική προσέγγιση, χωρίς κραυγαλέους νεωτερισμούς αλλά και χωρίς τίποτα το συμβατικό. Με υλικά τη μάσκα, τη συνεκφώνηση, την κίνηση του Χορού ως οργανισμού από όπου αναδύονται τα πρόσωπα και συνδιαλέγονται μαζί του, τη ζωντανή μουσική με αναφορές παραδοσιακές και σύγχρονες, μπλέκοντας τον ηλεκτρικό ήχο με τη φυσική φωνή, χωρίς χειλόφωνα, δημιουργεί μία μυσταγωγική ατμόσφαιρα. Μέσω αυτής της ατμόσφαιρας, ο λόγος του Σοφοκλή περνάει στον θεατή με άμεσο και βαθύ τρόπο.
– Θα θέλατε να μας σχολιάσετε περαιτέρω τις μάσκες – προσωπεία της Μάρθας Φωκά; Πώς συμβάλουν στη διαμόρφωση της αισθητικής της παράστασης, αλλά για το τι χαρακτηριστικά δίνουν στον Χορό;
Οι μάσκες αυτές μοιάζουν με πρόσωπα όπου γράφτηκε επάνω τους η ιστορία μιας πορείας αρχέγονης και άχρονης. Είναι ομοειδείς αλλά και διαφοροποιημένες, όσο διαφορετικός και όμοιος είναι ο άνθρωπος μέσα στην αγωνία και τον πόνο του Υπάρχουν χαρακτήρες αλλά λειαίνονται από την αχλύ του χρόνου και της ατέρμονης επανάληψης. Ζωντανεύουν στα σώματα των ηθοποιών με συγκεκριμένη κινησιολογία που διδαχθήκαμε, μέσα από την οποία γινόμαστε πολίτες και πλάσματα, άτομα αλλά και ενιαίος οργανισμός, αρχαίοι αλλά και σημερινοί.
– Πώς συνδράμει η μουσική του Φώτη Σιώτα στη δραματουργία;
Καθοριστικά. Υπάρχει σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, δημιουργώντας ατμόσφαιρες, δυναμικές, φέροντας σύγχρονο ήχο, αλλά και μοιρολόι και παραδοσιακό ήχο με ανατολίτικες αναφορές, και σύγχρονο dark υπόβαθρο που δένει με τη φυσική φωνή των ηθοποιών και βάζει με μοναδικό τρόπο τον θεατή στον άχρονο χώρο όπου συντελείται η μυσταγωγία.
– H παράσταση «Οιδίπους Τύραννος» είναι η τελευταία που θα παρουσιαστεί φέτος στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου. Αυτό αποτελεί βέβαια, έναν μόνο από τους σταθμούς της περιοδείας της παράστασης. Τι σας έχει μείνει ως τώρα από αυτό το ιδιότυπο θεατρικό ταξίδι;
Η μεγάλη ανταπόκριση του κόσμου το πώς μαγικά συντονίζεται το κοινό με την επί σκηνής δράση, το ταίριασμα αυτής της λιτής και ουσιαστικής εκτέλεσης με κάθε τόπο όπου έχουμε βρεθεί και η ομαδικότητα και το νοιάξιμο που έχει αναπτυχθεί στον θίασο.
-Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας κάποιο μελλοντικό σας επαγγελματικό σχέδιο;
Υπάρχουν πολλά. Θα τα πούμε εκτενώς από Σεπτέμβρη.
Photo Credit: Μάνος Ξηρουχάκης
Διαβάστε επίσης:
Οιδίπους Τύραννος, του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα σε καλοκαιρινή περιοδεία 2023
Οιδίπους Τύραννος, του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου