Είναι πολλοί – αφόρητα πολλοί – θα διορθώσει εμφατικά κανείς, οι γάμοι όπου υπάρχουν όχι μόνο οι οικοδεσπότες, μα κι οι μουσαφιραίοι. Ή αλλιώς, οι ανθρώπινες ζεύξεις με τις πόρτες τους ανοιχτές και τα σκυλιά δεμένα. Καταστάσεις δηλαδή, στις οποίες κάποιοι, κατά κύριο λόγο οι φταίχτες, αεροβαπτίζουν «πεπρωμένο» το οποιοδήποτε συναισθηματικό τους ολίσθημα, και «κλίμα» της ψυχής την παροιμιώδη συντροφική αστάθειά τους. Μάλιστα, οι ίδιοι λειτουργούν κυνικά και άχαρα ενόσω στερούν την ελπίδα της αποκλειστικότητας σε εκείνους που παραπατούν και πέφτουν στη μαύρη τρύπα της αξιοπιστίας τους, είναι άριστοι σε παντός είδους δικαιολογίες και μετριότατοι σ’ όλα τα υπόλοιπα, ενώ μετατρέπουν από τη μια στιγμή στην άλλη, τον έρωτα σε ερωτική σχέση με αρχή και τέλος. Τόσο απλά. Όχι όμως και ανώδυνα. Στους προδομένους συγκαταλέγονται συνήθως όσοι μένουν πίσω και άναυδοι. Όσοι γνωρίζουν ότι αγάπη δεν είναι να κοιτάζουμε ο ένας τον άλλον, αλλά μαζί προς την ίδια κατεύθυνση, ότι οι έρωτες που δεν έχουν μια αίσθηση αιωνιότητας, δεν αρχίζουν ποτέ κι ότι το να ανταμώνεις το άλλο σου μισό είναι το σπουδαιότερο θαύμα που μπορεί να σου συμβεί. Αυτοί οι άνθρωποι αγνοούν παρόλα αυτά, πως από τη στιγμή που ερωτευόμαστε, γινόμαστε ενίοτε ιλαροί ψεύτες, πως ό,τι αρκεί για την ευτυχία μας δεν επαρκεί και για την ευχαρίστησή μας, και πως εξιδανικεύοντας τους άλλους, ληστεύουμε τις προσδοκίες μας χωρίς συνεργούς. Εν προκειμένω, ο έρωτας του Μαρτσέλο Μαστρογιάννι και της Κατρίν Ντενέβ, θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα ερωτικό ριφιφί.
Ο γεννημένος στις 28 Σεπτεμβρίου 1924, Ιταλός γόης που μεγάλωσε στο Τορίνο και τη Ρώμη, ανιψιός του διάσημου γλύπτη Ουμπέρτο Μαστρογιάννι, έζησε μια ζωή σα φιλμ αστείρευτης δράσης. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο συνελήφθη από τους Ναζί, στάλθηκε σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας από όπου δραπέτευσε, και ύστερα πήγε στη Βενετία όπου και κρύφτηκε. Λίγο πριν τον κερδίσει η υποκριτική, εργάστηκε ως λογιστής στην Eagle Lion, μια αγγλική εταιρεία παραγωγής και διανομής. Το εισιτήριο διαρκείας για το σινεμά, τού το προσέφερε ένας βοηθός του Λουκίνο Βισκόντι με τον οποίο θα μεγαλουργούσαν επί σειρά ετών. Ο ωραίος και αφόρητα μοιραίος, Μαστρογιάννι, διέπρεψε σε ταινίες όπως Λεωφορείον ο Πόθος, Ο Θάνατος του Εμποράκου, Θείος Βάνιας, Λευκές Νύχτες, Ο Κλέψας του Κλέψαντος και Διαζύγιο αλά Ιταλικά. Εκεί όμως που ξεχώρισε και έγινε παγκοσμίως γνωστός ήταν το La Dolce Vita του Φεντερίκο Φελίνι, και συνολικά ώσπου να δύσει το άστρο της νιότης, αλλά και της καριέρας του εμφανίστηκε σε περισσότερες από 150 παραγωγές. Πολλές κι οι εμφανίσεις του πάντως, με ερωμένες ενόσω υπήρξε παντρεμένος με την ηθοποιό Φλόρα Καραμπέλλα. Ο Μαστρογιάννι όχι, δεν ήταν πιστός στη γυναίκα του. Ήταν πιστός οπαδός του ποδόγυρου, κι αυτό ήταν κάτι που στοίχισε και στον ίδιο, αλλά και στα πρόσωπα που βρήκαν το δρόμο για την καρδιά του.
Η πρώτη του εξωσυζυγική σχέση ήταν με τη Φέι Ντάναγουεϊ, η οποία όμως μετά από τα ψέματα που της πουλούσε περί του ενδεχόμενου διαζυγίου του, τον εγκατέλειψε και ούτε και γύρισε να κοιτάξει πίσω. Τα τρία χρόνια που πέρασαν μαζί τον σημάδεψαν αλλά πιο πολύ σημάδεψαν τη σύζυγό του και την κόρη του Μπάρμπαρα, που παρέμειναν δίπλα του κι εκείνος δε σκέφτηκε ποτέ του ότι οι ωραίες στιγμές του σήμερα, συχνά γίνονται οι θλιμμένες μνήμες του αύριο, ότι η παράνομη αγάπη και τα λουλούδια αυτής δε διαρκούν, παρά μονάχα μία άνοιξη, και ότι οι συνέπειες δεν καθορίζονται από τις εξηγήσεις, όσο πειστικές κι αν είναι, μα από τις πράξεις. Η Καραμπέλλα που είχε επίγνωση για τις απιστίες του, ήταν πιθανώς από τα άτομα που δεν πιστεύουν στα ψέματα επειδή είναι υποχρεωμένα, αλλά επειδή το θέλουν, και συνέχισε να πορεύεται μαζί του, κι ας ήταν γνωστό τοις πάσοι, ότι ο άντρας της, δεν ήταν αποκλειστικά δικός της. Κανείς δε μπορεί να πει με βεβαιότητα για ποιο λόγο ανεχόταν κάθε απιστία του, αλλά μαρτυρίες συμφωνούν στο ότι ποτέ δεν ήταν δειλή στην καρδιά, μα δειλή στην πράξη, και ότι ενώ φοβόταν μην κάνει λάθος με το διαζύγιό τους, έκανε το μεγαλύτερο λάθος της ζωής της περιμένοντάς τον να αλλάξει. Πράγμα που όπως ήταν φυσικό, δεν έγινε, μια κι ο Μαρτσέλο της επεφύλαξε στο μέλλον μία ακόμα χειρότερη έκπληξη: το ειδύλλιό του αυτή τη φορά με την αιθέρια Κατρίν Ντενέβ.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Με τη Γαλλίδα ηθοποιό και τραγουδίστρια γνωρίστηκαν σε ένα δείπνο το 1970 στο σπίτι του σκηνοθέτη Ρομάν Πολάνσκι στο Παρίσι. Αυτή τότε ήταν 27 ετών κι έλαμπε έτσι που καθόταν αντικριστά του στο τραπέζι. Πέντε χρόνια πριν, είχαν συνεργαστεί στην ταινία «Αποστροφή». Εκείνος ήταν κιόλας στα 43 και πενθούσε τον χωρισμό του με τη Ντάναγουεϊ, όταν τον χτύπησε μαζί της ο έρωτας κατακούτελα. Η γεννημένη στις 22 Οκτωβρίου 1943 Κατ, όπως του άρεσε να την αποκαλεί, που είχε επίσης προλάβει να ζήσει ουκ ολίγους θυελλώδεις έρωτες κι είχε μάλιστα κι ένα παιδί από τον πρώτο της γάμο, έπεσε στη γοητεία του και αυτό ήταν. Η γυναίκα που ενσάρκωσε διάφορες απρόσιτες και μυστηριώδεις ηρωίδες των Τρυφό, Πολάνσκι και Μπουνιουέλ, και διέγραψε χρυσή κινηματογραφική πορεία, έζησε μαζί του ένα πάθος που θα προτιμούσε να χωρέσει μέσα σε ένα μυθιστόρημα, κι όχι σε ένα διήγημα. Διότι, κάπως έτσι κατήντησε και αυτόν το δεσμό ο Μαστρογιάννι με τα καπρίτσια του. Στην ταινία «Στη σκιά μιας μεγάλης αγάπης», οι δυο τους ήρθαν πολύ κοντά, και για ακόμα μία φορά όλα τα φώτα έπεσαν πάνω στον επιπόλαιο πρωταγωνιστή της.
Με τη Ντενέβ που το 1985 θα διαδεχόταν τη Μιρέιγ Ματιέ ως το επίσημο πρόσωπο της εταιρείας Marianne, το εθνικό σύμβολο της Ελευθερίας της Γαλλίας, και που θα ξεχώριζε με τις ερμηνείες της στα φιλμ Τα νεαρά κορίτσια του Ροσεφόρ, Δέρμα Γαϊδάρου, Η Ωραία της ημέρας, Τριστάνα, Belle de Jour, Ινδοκίνα, Κάτω από τα φώτα της πλατείας, April Fools, Αίμα και Πάθος, Χορεύοντας στο Σκοτάδι, κ.α, δημιούργησαν μια σχέση όπου στην αρχή και οι δύο ήξεραν ότι μόνο το εφήμερο αντέχει στο χρόνο, ότι σε έναν έρωτα όπως σε έναν οργανισμό η καρδιά είναι το πρώτο που ζωντανεύει και το τελευταίο που πεθαίνει, κι ότι ο άνδρας και η γυναίκα είναι δύο κουτιά, το καθένα από τα οποία περιέχει το κλειδί για το άλλο. Ώσπου όλα άλλαξαν, κι αυτό διότι τα χρόνια πέρασαν, τα συναισθήματα θέριευαν, αλλά και πάλι υπήρξε το ίδιο πρόβλημα: ο Μαρτσέλο Μαστρογιάννι δεν έπαιρνε το πολυπόθητο διαζύγιο ακόμα κι όταν η Ντενέβ έφερε στον κόσμο το παιδί τους, την Κιάρα Μαστρογιάννι. Τότε ακριβώς ήταν που ήρθαν και οι πρώτες ρήξεις μεταξύ τους.
Τότε, κοντολογίς, αντιλήφθηκε η Ντενέβ πως θα είχε την ίδια κατάληξη με τη Φέι Ντάναγουεϊ. Ήταν μονόδρομος. Τότε ήταν που όλα μέσα της μπήκαν σε μια επικίνδυνη σειρά και την οδήγησαν στα εξής ορθά συμπεράσματα: πρώτον, στο ότι από το ποτήρι ως τα χείλη πολλά γίνονται, δεύτερον, στο ότι το μέλλον εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μα κυρίως από εμάς, και τρίτον στο ότι αυτός που περιμένει πολύ, δεν πρέπει να περιμένει πολλά, μόνο τα ψίχουλα. Η Ντενέβ δεν έχασε χρόνο. Παράτησε το Μαστρογιάννι χωρίς να το ζυγίσει πολύ και χωρίς να το μετανιώσει. Το έκανε καθώς ήταν βέβαιη πως ο άνθρωπος είναι απόλυτα και αμετάκλητα υπεύθυνος για ό,τι κάνει, πως όταν δε δύναται να πάρει μιαν απόφαση παύει να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα ζώα, και πως είναι δυστυχία να μην σε αγαπούν, αλλά προσβολή να μην σε αγαπούν τόσο ώστε να ρισκάρουν τα δεδομένα τους για σένα. Την κόρη τους, που στο μέλλον θα ακολουθούσε τα χνάρια του πατέρα της, τη μεγάλωσε κυρίως μόνη της, παρά το γεγονός πως κράτησε στη ζωή της σαν φίλο πια, το Μαστρογιάννι. Εκείνος που έπεσε από τα σύννεφα αρχικά όταν εγκαταλείφθηκε για δεύτερη συνεχόμενη φορά από ερωμένη του, λούφαξε στην ασφάλεια της οικογενειακής του εστίας, αν και περνούσε εναλλάξ τις γιορτές με τις δυο του κόρες. Έμεινε όμως μόνος. Και η μοναξιά του ήταν συνώνυμη της ερημιάς που νιώθει κανείς ανάμεσα σε ανθρώπους που απλώς ανέχεται.
Ήταν αμιγώς δικό του φταίξιμο, πάντως. Κανενός άλλου. Εκείνος με τη στάση του απέδειξε πως η συνείδηση μας κάνει όλους δειλούς, πως τίποτα δεν μαραίνεται πιο γρήγορα από τις δάφνες πάνω στις οποίες επαναπαύεται το «εγώ» μας, πως αν αναβάλλεις κάτι μέχρι να είσαι εντελώς σίγουρος, δεν θα τολμήσεις ποτέ τίποτα, πως το πιο δύσκολο πράγμα στην ζωή είναι να μάθεις ποιες γέφυρες να περάσεις και ποιες να κάψεις, και πως κανένας μας δεν είναι αποτέλεσμα των περιστάσεών του, αλλά των αποφάσεών του. Ο Μαστρογιάννι μπορεί να πουν οι πολλοί πως δε διέφερε από τους άλλους άνδρες, καθώς το μοναδικό πράγμα που ήθελε δεν ήταν η γυναίκα των ονείρων του, μα μία που δεν είχε σκοπό και όρεξη να τού γίνει εφιάλτης. Όμως το διεκδίκησε με λάθος τρόπο, ίσως και ανέντιμο, κι ως τη μέρα που έκλεισε τα μάτια του, στις 19 Δεκεμβρίου 1996, δεν συνειδητοποίησε πως αν θέλεις να έχεις κάτι που ποτέ δεν είχες, πρέπει κάποια στιγμή να κάνεις κάτι που ποτέ ξανά δεν έκανες. Η Ντενέβ που ζει ακόμα, μέσα από αυτό το δεσμό αντιλήφθηκε πως το πρόβλημα κάποιων γυναικών είναι πως ενθουσιάζονται υπερβολικά με το τίποτα και θέλουν ως τρελές να το παντρευτούν. Μια διαπίστωση που όμως δεν επηρέασε τη φιλία της με τον πρώην εραστή της, καθώς σε αυτόν η ευτυχία της βρήκε μια αλλόκοτη ισορροπία με τη δυστυχία.