Μασκαράτα του Μιχαήλ Λέρμοντοφ στο θέατρο Badminton

Το θέατρο Badminton παρουσιάζει τη Μασκαράτα του Μιχαήλ Λέρμοντοφ, ένα κλασικό θεατρικό αριστούργημα από το ιστορικό …

θέατρο της Μόσχας στις 22, 23 και 24 Φεβρουαρίου 2013.

Όταν ένα από τα σημαντικότερα θέατρα της Ευρώπης (Vakhtangov) και ένας σκηνοθέτης με μοναδικό όραμα (Rimas Tuminas) ενώνουν τις δυνάμεις τους τότε δεν μπορούμε παρά να μιλάμε για ένα απίθανο, μεγαλοφυές αποτέλεσμα.

 
Μία νέα ανατρεπτική ματιά σε ένα κλασικό αριστούργημα της Ρωσικής δραματουργίας κι ένα θέατρο ανατρεπτικό, ιστορικό, μυθικό, που κουβαλά στις περγαμηνές του τη δόξα και το άρωμα όλου του Ρωσικού θεάτρου. Μια υπέροχη, σχεδόν μυστικιστική, συνάντηση που θα έχουμε την μοναδική ευκαιρία να απολαύσουμε στο Badminton, στις 22, 23 και 24 Φεβρουαρίου 2013.

 
Η «Μασκαράτα» του Μιχαήλ Γιούριβιτς Λέρμοντοφ (1814-1841), σε σκηνοθεσία του Rimas Tuminas, είναι μια τραγική φάρσα, μία θλιβερή Commedia dell’Arte, που σκύβει στο σήμερα και στριφογυρνά στους ήχους του Βαλς του Aram Khachaturyan, που μετά από δεκαετίες επιστρέφει στη σκηνή του Vakhtangov για την οποία είχε αρχικά γραφτεί. Το έργο αποκαλύπτει την ανελέητη αλήθεια για τους ανθρώπους και τον κόσμο στον οποίο ζουν, έναν κόσμο αυστηρό όπου η ηθική παραπαίει στην κόψη του ξυραφιού. Όμως η «Μασκαράτα» είναι επίσης μια γιορτή με μαγευτική μουσική, λαμπρά κοστούμια, μυστηριώδεις μάσκες, και δελεαστικές προτάσεις για γλέντι, όπου οι άνθρωποι διασκεδάζουν, συκοφαντούν και χαρτοπαίζουν, χωρίς να τους αναγνωρίζει κανείς, αφού πίσω από τις μάσκες είναι ελεύθεροι από τα πάντα, ακόμα κι από τους εαυτούς τους. Η Μασκαράτα είναι ένα παιχνίδι με τον σύντροφο και τη μοίρα του. Εδώ μπορούν να σε σκοτώσουν μόνο οι λέξεις και τα κουτσομπολιά. Και όταν πέφτουν οι μάσκες, τρέχουν καυτά δάκρυα συμπόνιας. Πόσο ελκυστικός και επικίνδυνος είναι ο κόσμος της …Μασκαράτας! Μια απερίσκεπτη ίντριγκα μεγαλώνει σα χιονοστιβάδα και κυλά πάνω στο θύμα. Πρόκειται για ένα όνειρο, στο οποίο ο σκηνοθέτης με την ανατρεπτική ματιά δίνει το βήμα στους ηθοποιούς και τους καθοδηγεί σε μια ανελέητη μάχη με τα πάθη, τις υποψίες και τις τύψεις τους.

Η «Μασκαράτα» είναι ένα ποιητικό θεατρικό έργο, σε τέσσερεις πράξεις. Αναφέρεται στην καλή κοινωνία της Αγίας Πετρούπολης και εστιάζει στο ανυπότακτο πνεύμα και τον ευγενή νου του πρωταγωνιστή, Eugene Arbenin. Συχνά, η βασική του πλοκή παρομοιάζεται με εκείνη στον Οθέλλο του Σαίξπηρ. Ο ήρωας του δράματος, ο Αρμπένιν, είναι ένας ευκατάστατος νεαρός προικισμένος μ’ ένα ανήσυχο πνεύμα και δυνατή θέληση. Γεννημένος στην υψηλή κοινωνία, πασχίζει μάταια να κερδίσει την ανεξαρτησία και την ελευθερία του. Ζει τη ζωή του σύμφωνα με τους νόμους που ορίζει η κοινωνία, και στην προσπάθειά του να υπερασπιστεί την τιμή του, τυφλωμένος από την ζήλεια και την υπερηφάνειά του, καταλήγει στη δολοφονία της συζύγου του.

Το έργο γράφτηκε το 1835. Η αρχική εκδοχή περιείχε τρεις πράξεις και τελείωνε με τον θάνατο της Νίνα. Ο Lermontov, με την ελπίδα να πραγματοποιηθεί η παραγωγή του έργου, το παρουσίασε στο γραφείο λογοτεχνικής λογοκρισίας, που εκείνη την εποχή βρισκόταν υπό τη διεύθυνση της μυστικής αστυνομίας. Ο λογοκριτής δεν ενέκρινε το έργο, λέγοντας στον Lermontov ότι τα πάθη που παρουσίαζε ήταν πολύ δυνατά και ότι το έργο κατάκρινε κατά κάποιο τρόπο τα αποκριάτικα πάρτι που δίνονταν στο σπίτι της αριστοκρατικής οικογένειας των Engelhardt. Το έργο επεστράφη στον Lermontov για διορθώσεις. Ελπίζοντας να αποφύγει ριζικές αλλαγές στο κείμενο, ο Lermontov πρόσθεσε μια τέταρτη πράξη και εισήγαγε ένα νέο χαρακτήρα, τον Άγνωστο. Αυτό επέτρεψε στον Lermontov να δείξει ότι ο Αρμπένιν τιμωρήθηκε για την πράξη του. Όμως, ο λογοκριτής αρνήθηκε και πάλι να δώσει την έγκρισή του. Στη συνέχεια ο Lermontov τόλμησε μια μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του έργου, αλλάζοντας μέχρι και τον τίτλο από Μασκαράτα σε Αρμπένιν. Όμως ακόμα και με αυτή τη «σακατεμένη» μορφή, το έργο δεν ικανοποίησε το λογοκριτή, και έτσι δεν ανέβηκε ποτέ στη σκηνή όσο ο Lermontov βρισκόταν εν ζωή. Η μόνη εκδοχή του έργου που έχει διασωθεί είναι η δεύτερη με τις τέσσερεις πράξεις.

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΑΓΚΤΑΓΚΟΦ

Το όραμα μιας θεατρικής ομάδας που θα μπορούσε να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά του θεατρικού κατεστημένου της Μόσχας, γεννήθηκε το 1911 μέσα από το βλέμμα και την σκέψη ενός σκηνοθέτη και ηθοποιού, του Eugene Vakhtangov. Κατά τη διάρκεια της θητείας του το πολλά υποσχόμενο νέο θέατρο είδε τον εαυτό του να κλέβει τις εντυπώσεις από τα υπόλοιπα πιο εμπορικά «παρακλάδια» του Moscow Art Theatre με δύο μόλις παραγωγές (Maeterlinkck: Le Miracle de Saint Antoine1921 και Gozzi : Turandor-1922). Έτσι το 1926, όπως ήταν αναμενόμενο, το θέατρο βαπτίστηκε οριστικά με το όνομα του δημιουργού του και οι σημαντικότεροι Ρώσοι σκηνοθέτες σπεύδουν για να γίνουν μέρος του οράματός του (Meyerhold, Popov, Zavadsky και Akimov). Ειδικά η ανορθόδοξη μετάφραση του Άμλετ από τον Akimov με τη μουσική του Shostakovich, το 1932, ήταν αυτή που σύστησε σε όλο τον κόσμο το θεατρικό αυτό μικρόκοσμο και προκάλεσε τα πρώτα κύματα θαυμασμού εντός και εκτός Ρωσίας. Ανάμεσα στους σημαντικούς επίσης σκηνοθέτες, που τρέχουν να συμβάλλουν στο μύθο, ανακαλύπτουμε και τους Okhlopkov και Pogodin όπως και μια ολόκληρη σειρά από ευφυείς νέους δημιουργούς που οδηγούν δεκαετία με τη δεκαετία το Θέατρο Vakhtangov στον 21ο αιώνα. Τα υψηλά καλλιτεχνικά στάνταρ και το ανατρεπτικό βλέμμα που εισάγουν με κάθε τους παράσταση, καταφέρνουν ως και τις μέρες μας και διατηρούν στη θέση του, τον μεγαλύτερο ίσως θεατρικό μύθο της Ρωσίας. Ένας από αυτούς τους ευφυείς νέους δημιουργούς, είναι και ο Rimas Tuminas.