Μέντη Μέγα: Πώς όλα συνδέονται

Στόχος με το κείμενο αυτό δεν είναι να προτείνω μια (τη δική μου) ενoποιημένη αντίληψη της πραγματικότητας,…

… αλλά να δείξω πώς η βαθιά ενασχόληση με τα πράγματα οδηγεί κάποια στιγμή σε μια κοινή αντιληπτική βάση, μάλλον υποκειμενική, πάνω στην οποία αρχίζει να οικοδομείται η ταυτότητα.

Πώς όλα συνδέονται.
Όχι μεταφυσικά,
αλλά μέσα από την προσωπική σου ματιά.
Πώς μπορεί να συνδέονται
η προετοιμασία μιας χορευτικής παράστασης με τίτλο Μεταπολίτευση* ( από εδώ και πέρα Το έργο),
η διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας Χορού σε μια επαγγελματική σχολή χορού  (από εδώ και πέρα Η Διδασκαλία) και
το βίωμα της οικονομικής και γενικότερης κρίσης στην Ελλάδα των τριών τελευταίων χρόνων (από εδώ και πέρα Η Ζωή);

Εξηγούμαι:
Μέχρι πρόσφατα έβλεπα
το έργο,
τη διδασκαλία
και τη ζωή
ως τρεις αρκετά διακριτές σφαίρες της πραγματικότητάς μου.
Η παράσταση Μεταπολίτευση,
με τον ανελέητο τίτλο της,
με ανάγκασε να δω κατά μέτωπο
τη σχέση της δουλειάς μου
με τις καταστάσεις που ζούμε στη χώρα.
Οι καταστάσεις αυτές με ώθησαν να τοποθετηθώ σε κάποια δίπολα,
αλλά, κυρίως, να κάνω κάποιες σκέψεις πιο σύνθετες.

Μάλλον είμαι άνθρωπος των συλλογισμών.
Μου αρέσει ο τρόπος που αναπτύσσεται μια συλλογιστική.
Πώς ξεκινά από κάπου,
προχωρά επαγωγικά,
στη συνέχεια διακλαδώνεται,
πισωγυρίζει,
κάνει ένα άλμα για να καταλήξει
σε ένα σύνθετο τοπίο
που έχει παραχθεί ακριβώς από αυτό το ταξίδι.

Ένας συλλογισμός δεν μπορεί ποτέ να συμπτυχθεί σε έναν αφορισμό.
Ένας αφορισμός δεν μπορεί ποτέ να χωρέσει
ένα σύνθετο τοπίο σκέψεων,
ένα πλούσιο ταξίδι ιδεών.

(Τα Media μάταια το προσπαθούν. Να ένας λόγος που ασχολήθηκα με αυτά• η προηγούμενη παράσταση της Φora λεγόταν Το Μαντρόσκυλο. Μια αλληγορία για τα Media.)

Η Ζωή.

Έζησα πολύ έντονα αυτό το διάστημα.
Προσπαθώντας να ξεδιαλύνω το κυρίαρχο συναίσθημά μου
που ήταν η σύγχυση,
διάβασα Ράμφο, Καραμπελιά, Λίποβατς και Δεμερτζή, Βούλγαρη.
Η λέξη που αναβόσβηνε με κόκκινο φως στις σελίδες όλων:

Μετασχηματισμός.

Όχι αλλαγή, όπως στο γνωστό σύνθημα.

Μετασχηματισμός.

Στον Καραμπελιά, ως πορεία από το μέγιστο του οράματος της δεκαετίας του `80, στο ελάχιστο των προσδοκιών της δεκαετίας του `90.
Στο Ράμφο, ως ατομικό αίτημα, ως αντίσταση στην αδράνεια του παντοτινού παρόντος.
Στους Λίποβατς και Δεμερτζή, ως σταδιακή και ασυνείδητη εισχώρηση των συναισθημάτων, που απορρέουν από τα τραύματα του εμφυλίου και της χούντας, στην νεοελληνική συνείδηση. 

Το έργο.
Ήθελε θράσος για να επιχειρήσω να ανεβάσω μια χορευτική παράσταση με τίτλο Μεταπολίτευση.
Μεταφράζονται γεγονότα και πρόσωπα σε χορογραφικές φόρμες;
Κι αν όχι,
Ποιά φόρμα θα μπορούσε να περικλείσει τη Μεταπολίτευση;
Να επιχειρήσει μια συνεκτική ματιά
χωρίς να απλοποιεί, να αφορίζει και να λαϊκίζει;
Ήξερα πως ήθελα η παράσταση να έχει τη μορφή
ενός συλλογισμού,
μιας πορείας,
ενός ταξιδιού.

Αποφασίζω να δω τη Μεταπολίτευση σαν ένα ταξίδι μετασχηματισμού.
Από κάπου ξεκινά και κάπου καταλήγει.
Πώς επέρχεται η αλλαγή;
Ποιά η διαφορά του Μετασχηματισμού από την Αλλαγή;

Στο μυαλό μου η πορεία ξεκινά από τις πολιτικές συγκεντρώσεις του `85,
τεράστια πλήθη που φωνάζουν ρυθμικά μέσα σε μια φορτισμένη ατμόσφαιρα γεμάτη συναίσθημα,
και τελειώνει στις αγανακτισμένες διαδηλώσεις του `11,
τεράστια πλήθη που φωνάζουν ρυθμικά μέσα σε μια φορτισμένη ατμόσφαιρα γεμάτη συναίσθημα.

Η ομοιότητα αυτή με κέντριζει πολύ.
Αν, σαν ανθρώπινες εκδήλωσεις, η συγκέντρωση και η διαδήλωση, έχουν τόσα πολλά κοινά στοιχεία,
μήπως ρέουν από μια κοινή πηγή;
Εννοώ, μήπως, πίσω από το διαφορετικό τους περιεχόμενο,
κρύβουν ένα κοινό μοτίβο, μια κοινή φόρμα;
Και αν ναι, πόσο μετράει η φόρμα που επιλέγουμε για τις εκδηλώσεις μας;
Τί λέει αυτή για εμάς;
Τελικά είναι ζήτημα φόρμας ή περιεχομένου;

Θέλω να πω, πως με μια πρώτη ματιά,
μοιάζει πως ανάμεσα στο `85 και στο `11 υπάρχει μια ανυπέρβλητη απόσταση.
Αλλά πόση είναι πραγματικά αυτή η απόσταση;

Η Διδασκαλία.
Μαθαίνω από δύο πλευρές για το σημαδιακό βιβλίο του Paulo Freire,
Η παιδαγωγική των Καταπιεσμένων.

Το διαβάζω.

Είναι ένα βιβλίο έμπνευση για κάθε άνθρωπο που έρχεται σε επαφή με μια τάξη. Εστιάζει στην οργάνωση του περιεχομένου της διαδασκαλίας γύρω από τα βιώματα και της ιδιαίτερη εμπειρία του κόσμο που έχουν οι μαθητές κάθε τάξης.
Αναζητώ κι άλλο υλικό ανάγνωσης γύρω από την κριτική παιδαγωγική του Freire.
Ανακαλύπτω το βιβλίο με διαλογική μόρφή και τίτλο
Απελευθερωτική παιδαγωγική . 
και υπότίτλο.. τί άλλο;
Διάλογοι για τη μετασχηματιστική εκπαίδευση.
Βλέπει τον κόσμο σαν ένα εύπλαστο υλικό.
Ξεκινά από την κατανόησή του.
Όχι ως ένα μονολιθικό κατασκεύασμα έξω από την υποκειμενική εμπειρία,
αλλά ως μια πολυπρισματική πραγματικότητα.

Η διδασκαλία μου αρχίζει να μετασχηματίζεται.
Εποχή φόβου και προσδοκίας.

Και έτσι το έργο, η διδασκαλία και η ζωή γίνονται ένα.
Η ιστορία συνδέεται με το παρόν,
το βίωμα συνδέεται με τη συνειδηση,
το τράυμα με την επούλωσή του.
Και σε ολα αυτά όχημα και καταλύτης
η παιδεία.

Ολόκληρος ο παραπάνω συλλογισμός κατάληξε
σε ένα κοινότοπο συμπέρασμα
για τη σημασία και τη θέση της παιδείας.
Ελπίζω όμως η αξία του να βρίσκεται,
στο μικρό τοπίο των σκέψεων που επιχείρησα να αποτυπώσω,
στο σύντομο ταξίδι των ιδεών που σας πήγα.

Όλα σε έναν διαρκή μετασχηματισμό.

Info:
Γεννήθηκε το 1978 στην Αγγλία. Είναι απόφοιτος της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης και έχει Master of Arts in Contemporary Dance. Έχει χορέψει για διάφορες ελληνικές ομάδες, έχει παίξει και χορογραφήσει στο θέατρο και διδάσκει τεχνική χορού, αυτοσχεδιασμό και ιστορία χορού. To 2008 ίδρυσε μαζί με τον Μανώλη Ανδριωτάκη την ομάδα Φora που έχει παρουσίασει τα έργα Ποιητικό Άσυλο (Φεστιβάλ Αθηνών 2008), Το Μαντρόσκυλο. Μια αλληγορία για τα Media (2010) και Μεταπολίτευση (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, 2012).