Η έκθεση An Archaeology of Disability / Μια Αρχαιολογία της Αναπηρίας είναι μια εγκατάσταση ερευνητικού χαρακτήρα, που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας του 2021.

Δημιουργία ενός ιστορικού της αρχιτεκτονικής (Davis Gissen), μιας ιστορικού τέχνης (Jennifer Stager) και μιας κλασικής αρχαιολόγου και ιστορικού της αρχιτεκτονικής (Μάνθα Ζαρμακούπη), η Αρχαιολογία της Αναπηρίας επιχειρεί να προσεγγίσει ένα κομμάτι του αρχαίου παρελθόντος χωρίς τους διαχωρισμούς που θέτει η σύγχρονη αντίληψη περί αναπηρίας. Συγκεκριμένα, μας καλεί να αναλογιστούμε τη διαδικασία της ανάβασης στο λόφο της Ακρόπολης των Αθηνών ως μία συλλογική εμπειρία, στην οποία συμμετείχαν όλα τα μέλη της αθηναϊκής κοινότητας ανεξαρτήτως σωματικής ικανότητας και χωρίς διαχωρισμούς, συχνά βοηθώντας ο ένας τον άλλον.

Η έκθεση χρησιμοποιεί μέσα επικοινωνίας που είναι προσιτά σε άτομα με αναπηρίες (απτικές αναπαραστάσεις, ηχητικές αφηγήσεις στα ελληνικά και αγγλικά, αφηγήσεις στη ελληνική και αμερικανική νοηματική) και επιχειρεί μια πρωτότυπη ανάγνωση της εισόδου της Ακρόπολης (των Προπυλαίων), που προσφέρει νέες δυνατότητες αισθητηριακής κατανόησης από όλους. Παράλληλα, μας παρακινεί να παραβάλουμε την προσέγγιση αυτή με τη σύγχρονη λογική δημιουργίας προσβάσιμων αρχαιολογικών χώρων μέσω τεχνικών τροποποιήσεων, οι οποίες διευκολύνουν τα άτομα με αναπηρία κατευθύνοντάς τα σε ειδικά διαμορφωμένες διαδρομές και ξεναγήσεις.

Οι τρεις ερευνητές προτείνουν να χρησιμοποιήσουμε το συγκεκριμένο παράδειγμα της αρχαιότητας για να κατανοήσουμε τη σωματική αναπηρία ως έκφραση της ανθρώπινης διαφοράς και ποικιλομορφίας, παρά ως μια κατάσταση που δικαιολογεί κοινωνικούς διαχωρισμούς ή απομόνωση. Η έκθεση εντάσσεται στον ευρύτερο προβληματισμό περί αναπηρίας, που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια στο χώρο των μουσείων και έχει ως στόχο την ανάπτυξη νέων μορφών συμπερίληψης και ολιστικού σχεδιασμού.

ΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ

Ο David Gissen είναι συγγραφέας, σχεδιαστής και εκπαιδευτής από τη Νέα Υόρκη και ειδικεύεται στα πεδία της αρχιτεκτονικής, του τοπίου και του αστικού σχεδιασμού. Είναι Καθηγητής Αρχιτεκτονικής και Αστικής Ιστορίας στο Parsons School of Design/New School University. Το 2022 δημοσίευσε το βιβλίο AN ARCHITECTURE OF DISABILITY.

H Jennifer Stagger είναι συγγραφέας και ιστορικός τέχνης και ειδικεύεται στην τέχνη και την αρχιτεκτονική της αρχαίας Μεσογείου και τις μεταγενέστερες προσλήψεις τους. Είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο John Hopkins.

H Mάνθα Ζαρμακούπη είναι κλασική αρχαιολόγος και ιστορικός της αρχιτεκτονικής. Είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Ρωμαϊκής Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania.

ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Η έκθεση πλαισιώνεται από ξεναγήσεις στα ελληνικά και στην ελληνική νοηματική γλώσσα καθώς και από θεατρικό εργαστήρι για παιδιά. Η συμμετοχή είναι ελεύθερη αλλά χρειάζεται προκράτηση μέσω της εφαρμογής eventbrite.

Οι ξεναγήσεις γίνονται από τον κ. Ορφέα Χατζηδημητρίου, με παράλληλη διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα από τον κ. Γιώργο Στάθη (HandsUp). Eίναι διάρκειας περίπου 1 ώρας και ξεκινούν στις 10.30 π.μ. τις εξής ημερομηνίες: Τετάρτη 28.06, Σάββατο 01.07, Τετάρτη 05.07, Σάββατο 15.07, Τετάρτη 19.07 και Σάββατο 29.07.2023.

Mέγιστος αριθμός συμμετεχόντων ανά ξενάγηση: 10 άτομα

Το θεατρικό εργαστήρι με τίτλο «Θέατρο για Όλους» γίνεται από τον κ. Ορφέα Χατζηδημητρίου και απευθύνεται σε παιδιά όλων των ηλικιών με ή χωρίς αναπηρίες. Απαραίτητη η παρουσία συνοδού ή γονέα. Το εργαστήριο έχει διάρκεια περίπου 2 ωρών με 15’ διάλειμμα. Αρχίζει στις 10.30 π.μ. τις Παρασκευές 30.06, 07.07, 14.07, 21.07 και 28.07.2023.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Άποψη της έκθεσης όπως παρουσιάστηκε στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας του 2021