Επισκεπτόμαστε το σπήλαιο Λασκώ, ένα από τα πλέον σημαντικά σπήλαια με πολυάριθμες και καλοδιατηρημένες παλαιολιθικής εποχής τοιχογραφίες. Το σπήλαιο βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της Γαλλίας και αποτελεί μία από τις 147 προϊστορικές τοποθεσίες, με 25 ζωγραφισμένα σπήλαια της κοιλάδας του Βεζέρ, που, από το 1979, έχουν χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
Τα τοιχώματα (πλάγια φατνώματα) του Λασκώ είναι καλυμμένα με έγχρωμες εικόνες και χαρακτικά ζώων, τα οποία βρίσκονται σε ύψος που δύσκολα τα φθάνει κανείς. Οι μελετητές υπολόγισαν ότι το έδαφος του σπηλαίου πριν από 19.000 χρόνια είχε διαφορετική διαμόρφωση και έτσι ο προϊστορικός καλλιτέχνης μπορούσε να φθάνει τα τοιχώματα. Το έδαφος του σπηλαίου βαθμιαία καταβυθιζόταν, με συνέπεια σήμερα να είναι δυσπρόσιτα.
Η Ανακάλυψη
Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε τυχαία από τέσσερις εφήβους, τους Marcel Ravidat, Jacques Marsal, Georges Agnel και Simon Coencas στις 12 Σεπτεμβρίου 1940. Οι νεαροί μπήκαν στο σπήλαιο κρατώντας μια απλή λάμπα και χρειάστηκε να φθάσουν στο πρώτο στενό σημείο του περάσματος για να διακρίνουν τις τοιχογραφίες. Επανήλθαν τις επόμενες ημέρες αλλά εν τω μεταξύ η ανακάλυψη έγινε γνωστή στο χωριό Μοντινιάκ και κατέφθασαν εκεί πολλοί χωρικοί. Αποφάσισαν να καλέσουν τους κορυφαίους ερευνητές της εποχής μεταξύ των οποίων και ο αβάς Ανρί Μπρέιλ (Henri Breuil).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Όταν ο Μπρέιλ εισήλθε στο σπήλαιο, διαπίστωσε ότι στα τοιχώματα υπήρχε ένα παχύ στρώμα κρυστάλλων ασβεστίτη με πολύ καλά διατηρημένες τοιχογραφίες σχεδιασμένες επάνω του. Όλες οι τοιχογραφίες έχουν διατηρηθεί επί χιλιάδες χρόνια, χωρίς να ξεθωριάσουν ή να αλλοιωθούν λόγω της φυσικής ανανέωσης του αέρα που συμβαίνει στο σπήλαιο. Οι τοιχογραφίες χρονολογήθηκαν, με την μέθοδο του άνθρακα – 14, και η ηλικία τους βρέθηκε ότι είναι 19.000 έτη, αν και υπολογίζεται ότι το σπήλαιο ήταν κατοικημένο για μια περίοδο περίπου 6.000 ετών.
Τα ζώα που απεικονίζονται στις τοιχογραφίες ανήκουν σε διαφορετικά είδη: Βοοειδή, βίσωνες και άλογα. Παράλληλα υπάρχουν και ορισμένα ίχνη αναπαράστασης ανθρώπων στις εικόνες. Οι αναπαραστάσεις αυτές δεν έχουν ούτε την λεπτομέρεια ούτε την προσοχή με την οποία δημιουργήθηκαν οι εικόνες των ζώων. Ορισμένα ζώα, όπως κάποια άλογα, έχουν πραγματικά εντυπωσιακή αναπαράσταση στις τοιχογραφίες.
Το Διοξείδιο του Άνθρακα
Το σπήλαιο Λασκώ δεν είναι επισκέψιμο σήμερα, καθώς το 1955 διαγιγνώσκονται τα πρώτα σημεία αλλοιώσεων. Προέρχονται κυρίως από το διοξείδιο του άνθρακα που παράγεται από τους επισκέπτες του σπηλαίου, παρά το γεγονός ότι εκτός από τον τεχνητό φωτισμό έχουν καταβληθεί σοβαρές προσπάθειες για την ορθή ανανέωση του αέρα με την τοποθέτηση κλιματιστικών και η είσοδος φράσσεται από μια μεγάλη χάλκινη θύρα.
Το 1970 ξεκινά η κατασκευή ενός “αντιγράφου” του σπηλαίου, προκειμένου το αρχικό να παραμείνει στις φυσικές του συνθήκες και να διατηρηθεί. Το αντίγραφο αυτό ονομάστηκε “Λασκώ ΙΙ” και ολοκληρώθηκε το 1983. Έκτοτε, ειδικές επιστημονικές επιτροπές ψάχνουν λύσεις για την εξάλειψη των μυκητών που εμφανίζονται στα τοιχώματα. Μία από τις εφαρμοσμένες μεθόδους είναι το σπήλαιο να αφεθεί ολοσχερώς χωρίς καμία παρέμβαση ώστε να έρθει εκ νέου στις συνθήκες που το διατήρησαν σχεδόν ανέπαφο επί δεκάδες χιλιάδες χρόνια.
Η Εικονική Περιήγηση
Το σπήλαιο, όμως, συνεχίζει να τρέφει την συλλογική μας φαντασία για το παρελθόν και μας δίνεται η ευκαιρία να το επισκεφθούμε με ηλεκτρονικά μέσα. Μέσω της εικονικής περιήγησης μπορούμε να επισκεφθούμε όλες τις αίθουσες του δύσβατου σπηλαίου και να δούμε αναλυτικά μία προς μία τις τοιχογραφίες και τις μορφές που απεικονίζουν. Ξεκινώντας από τον θάλαμο που ονομάζεται The Hall of the Bulls (Θάλαμος των Ταύρων) παρατηρούμε βοοειδή και άλογα στο αριστερό τοίχωμα, αλλά και ένα ζώο που διαφέρει και έχει ονομαστεί μονόκερος.
Στη συνέχεια περνάμε στην Axial Gallery (Αξονική Γκαλερί), όπου ένας θόλος με άλογα μας παρασύρει ακόμα πιο βαθιά και γυρίζουμε πάλι στο Hall of the Bulls για να παρατηρήσουμε το δεξιό τοίχωμα που φιλοξενεί τη μαύρη αρκούδα. Μέσω ενός διαδρόμου φτάνουμε σε μία νέα κοιλότητα που ονομάζεται The Nave (Το Κεντρικό Κλίτος) και στον επόμενο θάλαμο The Chamber of the Felines (Ο Θάλαμος των Αιλουροειδών), με την απεικόνιση ενός αιλουροειδούς, ένα ζώο που σπάνια έχει εμφανιστεί σε προϊστορικές τοιχογραφίες. Οι τελευταίοι τομείς The Apse (Η Αψίδα) και The Shaft (Το Φρεάτιο) οι μορφές λιγοστεύουν αλλά βλέπουμε τη μοναδική ανθρώπινη μορφή με χαρακτηριστικά που προσομοιάζουν στο πουλί που βρίσκεται ακριβώς από κάτω του.