Ο πόλεμος της ανεξαρτησίας του 1821 έχει το δικό του καθιερωμένο πάνθεον μορφών-συμβόλων που έδρασαν και στα δύο κρίσιμα πεδία μάχης του αγώνα: του λόγου και του σπαθιού.

Ποιητές και κλεφταρματολοί, Διαφωτιστές και πολιτικοί, Ρομαντικοί κήρυκες της ελευθερίας, όλοι τους μπουρλοτιέρηδες όχι μόνο στα θεμέλια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και του ευρωπαϊκού δεσποτισμού των αρχών του 19ου αιώνα. Κι όλοι τους άνδρες, με δυό-τρεις εξαιρέσεις που υπογραμμίζουν ακριβώς την απουσία των γυναικών από το χρονικό του Αγώνα. Αφανείς ναι, αλλά όχι απούσες.

Το βιβλίο «Μια Ελληνίς της Ιστορίας – Πορτραίτα γυναικών που έζησαν στην επανάσταση του 1821» εστιάζει σε γυναίκες που έζησαν στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης και που, αν τις συναντήσουμε, παροικούν συνήθως ξεχασμένες στις υποσημειώσεις της Ιστορίας. Σύζυγοι, μητέρες, αδελφές αγωνιστών και επιφανών πολιτικών, έζησαν από κοντά τα συνταρακτικά γεγονότα που οδήγησαν στην πολυώδινη ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Στο μικρό αυτό φωτογραφικό συναξάρι συγκεντρώνονται φωτογραφίες τους που τραβήχτηκαν από τα μέσα της βασιλείας του Όθωνα έως και τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Γεωργίου Α’ . Μεστωμένες πια, με τοπικές ενδυμασίες ή με ρούχα ευρωπαϊκά, αντικρίζουν –κάποιες ίσως και για πρώτη φορά– τον φωτογραφικό φακό σε στούντιο της Αθήνας και ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων. Μέσα από την προσωπική τους ιστορία και τη φωτογραφική αφήγηση αναδύεται η εξέλιξη της μετεπαναστατικής ελληνικής κοινωνίας και η εδραίωση μιας αστικής τάξης με το βλέμμα στραμμένο προς τη μοντέρνα Ευρώπη.

Οι γυναίκες αυτές, που στέκονται με αμηχανία ανάμεσα στον χαμένο κόσμο της παιδικής τους ηλικίας και στον «θαυμαστό καινούργιο κόσμο» του καπιταλισμού, της εθνικής πολιτικής και του δημόσιου διαλόγου, απαιτούν από εμάς να τις αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα ως υποκείμενα της Ιστορίας.
– Μαρκ Μαζάουερ

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Μια Ελληνίς της Ιστορίας – Πορτραίτα γυναικών που έζησαν στην επανάσταση του 1821

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Μαρκ Μαζάουερ (Mark Mazower)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ — ΣΧΟΛΙΑ — ΣΥΝΘΕΣΗ ΥΛΗΣ: Βασιλική Χατζηγεωργίου – Ματθίλδη Πυρλή

Λίγα λόγια για τους συντελεστές της έκδοσης:

Μαρκ Μαζάουερ

Ο Μαρκ Μαζάουερ  είναι ιστορικός και SNF Director του Columbia Institute for Ideas and Imagination στο Παρίσι. Έχει γράψει πολλά βιβλία, μεταξύ των οποίων τα Όσα δεν είπες. Ένα ρωσικό παρελθόν και το ταξίδι προς την πατρίδα (Εκδόσεις Άγρα, 2017) και Η Ελληνική Επανάσταση (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2021).

Βασιλική Χατζηγεωργίου

Η Βασιλική Χατζηγεωργίου  είναι υπεύθυνη του Φωτογραφικού Αρχείου του ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ. Με τη Ματθίλδη Πυρλή επιμελήθηκαν τη φωτογραφική σειρά ΑΦΕΛΙΑ του ΜΙΕΤ. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την ιστορία της ελληνικής φωτογραφίας και την ελληνική προσωπογραφία του 19ου αιώνα.

Ματθίλδη Πυρλή

Η Ματθίλδη Πυρλή είναι υπεύθυνη του τμήματος Ελληνισμού Αιγύπτου και της συλλογής Χαρτών του ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται οι αναπαραστάσεις της νεότερης Ελλάδας στον Τύπο κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν:

Μαρκ Μαζάουερ
Ιστορικός, συγγραφέας
και SNF Director του Columbia Institute for Ideas and Imagination στο Παρίσι

Βασιλική Χατζηγεωργίου
Ιστορικός φωτογραφίας, υπεύθυνη Φωτογραφικού Αρχείου ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Ματθίλδη Πυρλή
Φιλόλογος, αρχειονόμος, υπεύθυνη του τμήματος Ελληνισμού Αιγύπτου
και της συλλογής Χαρτών του ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Χριστίνα Βάρδα
Ιστορικός, αρχειονόμος

Αναστασία Κούλη
Ιστορικός Τέχνης, Επιμελήτρια Συλλογών Εθνικού Ιστορικού Μουσείου