Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνεργασία με τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και τη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, που από το 1997 διαθέτει και αξιοποιεί το πλήρες αρχείο του Μίκη Θεοδωράκη, το οποίο ο ίδιος της έχει εμπιστευθεί, οργανώνουν μια έκθεση που φωτίζει τις πολλές και διαφορετικές πλευρές της μουσικής και πολιτικής παρακαταθήκης του μεγάλου Έλληνα.
Ο συνθέτης – Η επέτειος
Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι μία από τις πιο οικείες και σημαντικές φυσιογνωμίες στην ελληνική μουσική και δημόσια ζωή. Η καθοριστική μορφή του σημάδεψε την Ελλάδα του 20ού αιώνα και το έργο του επηρέασε την εξέλιξη της ελληνικής μουσικής. Η μουσική του αγαπήθηκε από όλους τους Έλληνες. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν άρχισε να γράφει τα πιο δημοφιλή του έργα, μέχρι και σήμερα, ντύνει με τις μελωδίες του την ελληνική ποίηση και εκφράζει τις αξίες για τις οποίες άγρυπνα και ακατάπαυστα αγωνίζεται.
Στις 29 Ιουλίου 2020 ο Μίκης Θεοδωράκης συμπλήρωσε 95 χρόνια δραστήριας και δημιουργικής ζωής και η επέτειος αυτή στέκεται ως αφορμή για μια έκθεση που δίνει στο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσουν τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω από μελωδίες-ορόσημα για τη μουσική και την ιστορία του τόπου μας και να δουν σπάνια ντοκουμέντα από το Αρχείο του».
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η φυσιογνωμία της έκθεσης
Ο τίτλος της έκθεσης, Ο Γαλαξίας μου, προέρχεται από τα λόγια του ίδιου του συνθέτη, όταν του ζητήθηκε να περιγράψει τα έργα του: «Θεωρώ το μουσικό μου έργο ως ένα ενιαίο σύνολο. Άλλωστε επιδιώκω τα έργα της ίδια περιόδου (και όχι μόνο) να ενώνονται σε μικρά σύνολα έργων (τραγούδια, συμφωνίες, όπερες) με κοινά μουσικά θέματα, ώστε να ταξιδεύουν στον χρόνο συντροφικά και όλα μαζί να αποτελούν μικρούς μουσικούς γαλαξίες.»
Η έκθεση ταξιδεύει τον επισκέπτη στις πολλές και διαφορετικές πλευρές του Θεοδωράκη, όπως αυτές φωτίζονται από τα βιώματα και τα συναισθήματά του. Διαρθρώνεται σε 16 θεματικές που καλύπτουν πτυχές της ζωής και του έργου του, και παρουσιάζονται σε ισάριθμους ειδικά διαμορφωμένους χώρους, εντός της έκθεσης. Οι θεματικές ενότητες αναφέρονται ενδεικτικά στο συμφωνικό του έργο, τη μελοποιημένη ποίηση, τη μουσική για το θέατρο και το σινεμά, τις όπερες και τα μπαλέτα του, το λαϊκό τραγούδι, τη μουσική που συνδέεται με τους αγώνες, τα νεανικά του χρόνια, τα χρόνια της εξορίας, την πολιτική και τη συγγραφική του δράση, την διεθνή του απήχηση και την ιδιαίτερη σχέση του με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Έκθεση ντοκουμέντων από το αρχείο του συνθέτη
Το πλήρες αρχείο του συνθέτη αποτελείται από περισσότερα από 100.000 φύλλα και περιλαμβάνει χειρόγραφες παρτιτούρες, πρωτότυπα κείμενα, προγράμματα, αποκόμματα Τύπου, φωτογραφίες, οπτικοακουστικό υλικό, κάδρα, έντυπα, αφίσες, μετάλλια και άλλο ποικίλο υλικό. Τα χειρόγραφα του αρχείου έχουν ψηφιοποιηθεί και είναι ελεύθερα διαθέσιμα μέσω του διαδικτύου.
Η σημαντική πρωτιά της έκθεσης αυτής είναι ότι για πρώτη φορά εκτίθενται τα πρωτότυπα ντοκουμέντα του Αρχείου Μίκη Θεοδωράκη, με τα οποία οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή, να μάθουν την ιστορία που κρύβεται πίσω από το καθένα και να ανακαλύψουν κρυμμένους ιστορικούς θησαυρούς. Η έκθεση προσφέρεται με ελεύθερη είσοδο, καθώς στόχο έχει να αποτελέσει πηγή γνώσης, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας για όλους. Στους χώρους της τηρούνται όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα ασφάλειας και προστασίας, όπως αυτά ορίζονται από τις αρμόδιες κρατικές υγειονομικές αρχές, η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική, ενώ η επίσκεψη γίνεται μόνο κατόπιν ηλεκτρονικής κράτησης θέσης και διαρκεί 45 λεπτά.
Ο Μίκης Θεοδωράκης στο Μέγαρο και στη Μουσική Βιβλιοθήκη
O Μίκης Θεοδωράκης και το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών συμπορεύονται από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του, το 1991, έως σήμερα. Στις αίθουσες του έχουν φιλοξενηθεί όλα τα είδη της μουσικής του μεγάλου συνθέτη, από τραγούδια και μουσική δωματίου έως συμφωνικά έργα και μπαλέτα, με κορυφαία στιγμή το 2002, όταν παρουσιάστηκε το τελευταίο μεγάλο πρωτότυπο έργο του συνθέτη, η όπερα «Λυσιστράτη», ύστερα από παραγγελία του Μεγάρου, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας 2001-2004.
Το Αρχείο Μίκη Θεοδωράκη αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης για τη Βιβλιοθήκη, καθώς είναι το μεγαλύτερο αρχείο σε όγκο αλλά και σε επισκεψιμότητα που διαθέτει η Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη». Το πολύπλευρο περιεχόμενό του, τόσο σε είδος υλικού όσο και σε κατηγορίες περιεχομένου, προσελκύει καθημερινά πλήθος επισκεπτών και μάλιστα όχι μόνο επιστήμονες αλλά και φοιτητές, δημοσιογράφους και το ευρύ κοινό.
Ο Σύλλογος Οι Φίλοι της Μουσικής, με την έκθεση αυτή, θέλει να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του στον Μίκη Θεοδωράκη, να τον τιμήσει για την εμπιστοσύνη που επέδειξε παραχωρώντας το Αρχείο του και να γιορτάσει μαζί του 95 χρόνια ζωής και προσφοράς στον τόπο.
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ
Ερατώ Κουτσουδάκη, αρχιτέκτων-μουσειολόγος
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Στεφανία Μεράκου, μουσικολόγος, διευθύντρια της Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής
Βάλια Βράκα, μουσικολόγος, υπεύθυνη Αρχείου Ελληνικής Μουσικής της Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, διευθυντής Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής