Η έκθεση «Μικρο-ιστορίες Ενός Ευµετάβλητου Τοπίου» σε επιμέλεια του εικαστικού Δημήτρη Φουτρή, αποτελείται από νέα έργα που δημιούργησαν τρεις εικαστικοί, η Δήμητρα Κονδυλάτου, ο Ορέστης Μαυρουδής, και η Φωτεινή Παλπάνα, στο πλαίσιο της συμμετοχής τους στο Ios Art Residency #1. Η έκθεση πραγματοποιείται µε την υποστήριξη του Δήμου Ιητών, υπό την Αιγίδα και την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, και µε την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ.
Η ιστορία του Ios Art Residency #1
Μια ομάδα ανθρώπων µε κοινά χαρακτηριστικά την αγάπη τους για την Ίο και την ξεχωριστή ομορφιά των Κυκλάδων ξεκίνησε – µε λίγα µέλη αρχικά – µε όραμα να συμβάλει στην προστασία της ομορφιάς της Ίου από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη που έχει σαν αποτέλεσμα την καταστροφή αυτού του μοναδικού και ιδιαίτερου τοπίου. Η ομάδα χρόνο µε το χρόνο μεγάλωσε και έγινε το Σωματείο «Σώστε την Ίο» (Save Ios). Υπήρχε η επιθυμία από όλους να βοηθήσουν στην παύση των εκτεταμένων περιβαλλοντικών καταστροφών από διαφορετικές εταιρείες ιδίων επιχειρηματικών συμφερόντων που προωθούν μια ανάπτυξη εντελώς ασύμβατη µε την Αιγαιοπελαγίτικη φυσιογνωμία του νησιού. Και για το σκοπό αυτό αποφασίστηκε να υλοποιηθούν από το σωματείο κάποιες δράσεις µε σκοπό την ενδυνάμωση του πολιτιστικού προφίλ του νησιού της Ίου, και την ενίσχυση της παρουσίας της σύγχρονης τέχνης, σε συνάρτηση µε την καλλιέργεια της περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευαισθησίας των κατοίκων και των επισκεπτών του.
Η ιδέα ενός προγράμματος φιλοξενίας καλλιτεχνών γεννήθηκε ως μια πιθανή δράση του σωματείου. Με την υποστήριξη του Δήμου Ιητών και την χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού, το Ios Art Residency #1 έγινε πραγματικότητα µε τον υποτίτλου «Μικρο-ιστορίες Ενός Ευµετάβλητου Τοπίου», και σε πρώτη φάση προσκάλεσε τρεις εικαστικούς καλλιτέχνες, για δύο εβδομάδες τον Απρίλιο του 2022, να γνωρίσουν την Ίο από κοντά. Στο διάστημα αυτό συναντήθηκαν και αντάλλαξαν απόψεις µε τους κατοίκους του νησιού και µέσω της επιτόπιας έρευνας άρχισαν να παράγουν νέα έργα µε τα μέσα της επιλογής τους. Διανύουμε πια τη δεύτερη φάση του προγράμματος, όπου οι καλλιτέχνες δημιούργησαν καινούργια έργα αποκλειστικά για την Ίο, τα οποία θα φιλοξενηθούν στο πλαίσιο μιας Έκθεσης Σύγχρονης Τέχνης διάρκειας ενός μήνα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η έκθεση
Η έκθεση µε τίτλο «Μικρο-ιστορίες Ενός Ευµετάβλητου Τοπίου» σε επιμέλεια του εικαστικού Δηµήτρη Φουτρή, θέτει την έννοια της φύσης στο επίκεντρο µε στόχο να διερευνήσει την αλληλεπίδραση της µε τον πολιτισμό του καθημερινού. Να χαρτογραφήσει δηλαδή ακούσια στοιχεία της ευθραυστότητας του Κυκλαδίτικου τοπίου υπό το πρίσμα των διαφορετικών επιπέδων ιστορίας (ή ιστοριών) του νησιού, είτε αυτές αφορούν το πεδίο των ανθρώπινων σχέσεων -μνήμες, γεγονότα, και συναισθήματα- είτε την άμεση επισήμανση της σχέσης του κατοίκου µε το τοπίο.
Επιδιώκει -τελικά- να ευαισθητοποιήσει τον θεατή στην κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της αλόγιστης ανθρώπινης παρέμβασης σε αυτό.
Η Δήµητρα Κονδυλάτου στο βίντεο μεταφορά, μεταφορέας, καταγράφει χειρονομίες ανταλλαγής αντικειμένων μεταξύ των κατοίκων της Ίου, µε φόντο τοπία, πολλά από αυτά τουριστικοποιηµένα. Επιχειρεί να συζητήσει και να έρθει σε επαφή µε τον κόσμο ως επισκέπτρια / outsider που εκκινεί αυτή τη διαδικασία για να αποκτήσει μια ελάχιστη πρόσβαση στα τοπικά κοινωνικά δίκτυα και ως μεταφορέας των αντικειμένων από το ένα άτομο στο άλλο. Η καταγραφή τους παρουσιάζεται σε μια τρίπτυχη σύνθεση, στην οποία η κλίμακα αλλάζει καθώς η κάμερα εστιάζει σε ανταποκρίσεις, χειρονομίες, αντικείμενα, τοπία, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς διαμορφωμένους χώρους και στην ανθρώπινη δραστηριότητα -ενίοτε µέσω της ανθρώπινης απουσίας.
Ο Ορέστης Μαυρουδής πιστός στην λογική της μικρότερης δυνατής παρέμβασης και της αξιοποίησης της ήδη υπάρχουσας υποδομής, µε το έργο του ΘΥΜΗΣΟΥ – REMEMBER μετατρέπει µία παράδοξη πινακίδα πληροφοριακού τύπου από το οδικό δίκτυο του νησιού σε όχημα για την ενίσχυση της προσωπικής και συλλογικής μνήμης, σε έναν τόπο που συνεχώς μεταβάλλεται. Μέσω της μετατόπισης και αναπαραγωγής ενός υφιστάμενου στοιχείου της σημειολογίας του νησιού, στοχεύει στην ανάδειξη του αφηγηματικού πλούτου και της ποιητικής δυναμικής που ενυπάρχουν στον δημόσιο χώρο της Ίου.
Το έργο της Φωτεινής Παλπάνα µε τίτλο Islands grow – Islands fluctuate, αποτελείται από µία σειρά σχεδίων γαζωμένων σε ύφασμα σε συνομιλία µε ένα σύνολο από κατασκευασμένους βράχους. Πρόκειται για σχέδια τοπίων σε εξέλιξη, μεταξύ αφηρημένων σχημάτων, ισομετρικών πλεγμάτων και συγκεκριμένων λεπτομέρειών από το ανάγλυφο της Ίου και τις επεμβάσεις σε αυτό. Η εγκατάσταση Islands grow πραγματεύεται την συνθήκη διαρκούς διαμόρφωσης και τις συνεχείς εναλλαγές στο τοπίο, την ανθρώπινη δραστηριότητα, την μετατόπιση και την παραμόρφωση, δημιουργώντας μια σχέση µε τον χρόνο, και τις αλλοιώσεις που υφίσταται το έδαφος. Μέσα στο έργο μπαίνουν σκέψεις σε σχέση µε τον ορισμό επικρατειών όπου η δυνατότητα πρόσβασης, η θέαση της ομορφιάς του περιβάλλοντος και η επαφή µε αυτό το κοινό αγαθό διακόπτεται και οριοθετείται από τον ανθρώπινο παράγοντα.
Δήμητρα Κονδυλάτου
Η Δήμητρα Κονδυλάτου είναι εικαστικός και ζει στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Dutch Art Institute (2017) και της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (2012). Συμμετείχε στα προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών ISCP (µε την υποστήριξη της ARTWORKS, 2022) και Saari Residence (µε την υποστήριξη του Kone Foundation, 2022). Συμμετείχε στο Πρόγραμμα Υποστήριξης Καλλιτεχνών ARTWORKS (Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, 2019). Ήταν µέλος της εκδοτικής ομάδας της kyklàda.press (2020-2021) και του TWIXTlab (2017-2018). Το 2012-2018 ήταν διαχειρίστρια και εργαζόμενη του ξενώνα Νήιον στη Λευκάδα, όπου διοργάνωσε το πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών The island – resignified (2015-2017). Από το 2008 η μεθοδολογία της αναπτύσσεται µέσω της συμμετοχής της σε ομαδικά projects (Μαθαίνοντας από τη documenta, 2015-2017, Σχετικά µε την τροφή, 2016-2017), της διοργάνωσης εργαστηρίων (Εναλλακτικά Μονοπάτια, SIFF, 2020, Dishmapping, ΑΣΚΤ, 2019) και της παρουσίασης της δουλειάς της σε ομαδικές εκθέσεις (Waste/d, State of Concept, Αθήνα, 2022, Ideology Meets Implementation, W139, 2017), εκδόσεις (kyklàda.- press, 2020, Kunstlicht vol. 39, 2019, Φωνές, 2016), συνέδρια και φεστιβάλ (2ο FLIGHT / Mostra Internationale del Cinema, Γένοβα, 2021, Νύχτες Πρεμιέρας, 2021, DISFF 2021, SIFF, 2021).
Ενδιαφέρεται για τα όρια της τέχνης και τη σχέση της µε τον τουρισμό και την καθημερινή ζωή, τα οποία μελετά µέσω της σύνθεσης έργων κινούμενης εικόνας και της επεξεργασίας εικόνων και κειμένων. Διερευνά οπτικά τις χειρονομίες, τις πρακτικές και τις ανταποκρίσεις που εντοπίζει σε συγκείμενα και χώρους φιλοξενίας και ανταλλαγής.
Ορέστης Μαυρουδής
Ο Ορέστης Μαυρουδής σπούδασε ιστορία και θεωρία της τέχνης στο Τμήμα Εικαστικών Τεχνών & Επιστημών της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και στην Accademia di Belle Arti di Brera στο Μιλάνο. Είναι κάτοχος των μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών «Master of Arts in Visual Arts and Curatorial Studies» από τη Nuova Accademia di Belle Arti στο Μιλάνο και του post-master «Of Public Interest» από το Royal Institute of Art στη Στοκχόλμη. Έχει βραβευτεί µε το Βραβείο Αρχιτεκτονικής (Royal Institute of Art, Στοκχόλµη, 2021)· Βραβείο ARTWORKS (Ίδρυµα Σταύρος Νιάρχος, 2018)· και Υποτροφία Ιδρύματος Ωνάση (Ίδρυμά Ωνάση, 2013-2015).
Η δουλειά του εστιάζει στην αφαίρεση, την αλλοίωση και τη μετατόπιση ως καλλιτεχνικές αξίες. Αξιοποιώντας κυρίως ευρεθέντα υλικά, εμβαθύνει στις δυνατότητες δημιουργίας µε όσο το δυνατόν λιγότερα στοιχεία. Αυτή η μέθοδος εργασίας ελαχιστοποιεί το κόστος παραγωγής και τις ανάγκες αποθήκευσης και αποτελεί µία πραγματιστική και εννοιολογική απάντηση στην τρέχουσα υπερπαραγωγή εικόνων και αντικειμένων. Τα έργα του εκδηλώνονται µε ποικίλα μέσα και επηρεάζονται από την ιδιαιτερότητα των χώρων στους οποίους βρίσκονται: την αρχιτεκτονική, την οικονομία και τους ανθρώπους που τα περιβάλλουν.
Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε φεστιβάλ κινηματογράφου, ομαδικές και ατομικές εκθέσεις, μεταξύ άλλων: «That’s IT! » επιμέλεια Lorenzo Balbi, MAMbo Μουσείο Μοντέρνας τέχνης, Μπολόνια (2018)· «The Equilibrists», επιμέλεια Gary Carrion-Murayari, Helga Christoffersen, Massimiliano Gioni, διοργάνωση New Museum και Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2016)· «VISIO Screening program», Φεστιβάλ Κινηματογράφου Lo Schermo dell’Arte, Villa Romana, Φλωρεντία (2013) και «Immagine, titolo, spazio intermedio», Careof DOCVA, Μιλάνο (2012). Είναι ιδρυτής του ανεξάρτητου, µη-κερδοσκοπικού χώρου τέχνης CLOSING SOON και συνιδρυτής της διαδικτυακής πλατφόρμας για την µη-ιεραρχική προώθηση της σύγχρονης τέχνης CURRENT Athens. Ζει στην Αθήνα.
Φωτεινή Παλπάνα
Η Φωτεινή Παλπάνα είναι εικαστικός και εκπαιδευτικός που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Απόφοιτη της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, έχει ολοκληρώσει το Μεταπτυχιακό Εικαστικών Τεχνών µε υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση. Έχει σπουδάσει Αγγλική Γλώσσα και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συμμετείχε στο 1ο Πρόγραμμα Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος της ARTWORKS για το 2018-2019. Δουλειά της έχει παρουσιαστεί σε χώρους όπως: Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου, Talc Studio, Το Οχτώ, Γκαλερί Ζουµπουλάκη, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, ΚΠΙΣΝ, ACG Gallery, ενώ υπήρξε µέλος της ομάδας Campus Novel για το διάστημα 2011-2020, µε δραστηριότητα στην παραγωγή εικαστικού έργου, συμμετοχή σε προγράμματα φιλοξενίας, καθώς και στην οργάνωση, παραγωγή και επιμέλεια εκθέσεων, καλλιτεχνικών συνεργασιών και εργαστηρίων (συνεργασίες ενδεικτικά: Skaftfell Center for Visual Art, Institut für Alles Mögliche, Μπιενάλε Αθήνας, Ινστιτούτο Σύρου).
Στο εικαστικό της έργο επεξεργάζεται είδη σχέσεων και αλληλεπιδράσεων µε κατηγορίες του φυσικού περιβάλλοντος όπως ο γεωλογικός χώρος και το τοπίο, μέσα από εγκαταστάσεις που συνδυάζουν γλυπτική, βίντεο, φωτογραφικά αρχεία, εκτυπώσεις, σχέδιο. Το ενδιαφέρον της σταδιακά εκτείνεται στη σχέση του σώματος µε το παραγόμενο γλυπτικό αντικείμενο, συχνά μέσα από βίντεο διαμεσολαβημένης περφόρμανς.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Ορέστης Μαυρουδής, ΘΥΜΗΣΟΥ / REMEMBER, 2022, Ανακλαστική πληροφοριακή πινακίδα τύπου 1, 10 ακριβή αντίγραφα, 250 αντίγραφα σε χαρτί velvet 200 γρ. 60Χ30 έκαστη | Photo Credit: Ορέστης Μαυρουδής