Η Ομάδα Χρώμα και ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Χατζής παρουσιάζουν από 19 Οκτωβρίου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης την παράσταση «Οι Μεγάλοι Αμαρτωλοί», μία πρωτότυπη διασκευή – σύνθεση, που αποτελείται από αποσπάσματα των κορυφαίων έργων του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι: «Έγκλημα και τιμωρία», «Οι Δαιμονισμένοι» και «Αδελφοί Καραμάζοφ».
Με αυτή λοιπόν την αφορμή, ο ταλαντούχος ηθοποιός Μιλτιάδης Φιορέντζης, που πρόκειται να ενσαρκώσει στη παράσταση τον Ιβάν Καραμάζοφ, μας έδωσε πολύ ενδιαφέρουσες απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με τα έργα και τους ήρωες του Ντοστογιέφσκι, τη σκηνική σύνθεση που πρόκειται να δούμε, το ρόλο του θεάτρου σήμερα και την «κολοσσιαία αλλά αντιφατική ανθρώπινη φύση».
Όπως μας λέει, και θα συμφωνήσουμε μαζί του: «Το να κάνει κανείς, εις πείσμα των καιρών, τη δουλειά του με ενθουσιασμό, είναι η πιο εύστοχη στάση απέναντι στη ζωή, τον κόσμο και τη θεατρική πράξη».
Συνέντευξη: Ερριέττα Μπελέκου
Culturenow.gr: Από 19 Οκτωβρίου θα έχουμε την ευκαιρία να σας δούμε στην παράσταση του Κωνσταντίνου Χατζή και της Ομάδας Χρώμα, «Οι μεγάλοι αμαρτωλοί», που πρόκειται να παρουσιαστεί στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης. Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτή την σκηνική σύνθεση- διασκευή, που είναι εμπνευσμένη από τα κορυφαία μυθιστορήματα του σπουδαίου Ρώσου συγγραφέα.
Μιλτιάδης Φιορέντζης: Η διασκευή που επιμελήθηκε ο Κωνσταντίνος Χατζής με τον Γιάννη Χαρτοδιπλωμένο θεμελιώνεται στην έννοια του αποσπασματικού. Επιχειρεί με σύντομες σκηνές να ρίξει φως στον βασικό δραματουργικό άξονα που διατρέχει τα τρία αριστουργήματα του Ντοστογιέφσκι και που θα μπορούσε να συνοψιστεί σε τρεις λέξεις : αμαρτία, έγκλημα, τιμωρία.
Cul. N.: Όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει από τη συγγραφή των εν λόγω αριστουργημάτων -που αποτελούν και τη βάση της δικής σας παράστασης- παραμένουν διαχρονικά και επίκαιρα, ενώ οι ήρωες τους «ζωντανεύουν» ξανά και ξανά. Πού πιστεύετε πως οφείλεται αυτό; Ποιες είναι οι δυσκολίες αλλά και η γοητεία του να «συνομιλείς» με τον «Μεγάλο Αμαρτωλό» της λογοτεχνίας, όπως έχει χαρακτηρισθεί;
Μ. Φ.: Τα κείμενα που μιλούν για τον άνθρωπο και τον κόσμο, που καταδεικνύουν τις παγίδες και τις αντιθέσεις της ανθρώπινης φύσης, δεν μπορεί παρά να είναι διαχρονικά. Η παλέτα του Ντοστογιέφσκι περιλαμβάνει εγκληματίες, ραδιούργους, επιληπτικούς, ανθρώπους που αναζητούν ή απορρίπτουν τον Θεό, που διαπραγματεύονται την ήττα και την πτώση. Η μεγαλύτερη δυσκολία εντοπίζεται στο να “ξεκολλήσει” κανείς αυτούς τους ήρωες από τις παθιασμένες σελίδες του μυθιστορήματος και να τους δώσει ενδιαφέρουσα σκηνική πνοή.
Cul. N.: Ποιοι είναι οι κύριοι θεματικοί άξονες πάνω στους οποίους βασίστηκε η δική σας προσέγγιση και τί επιχειρείτε να αναδείξετε μέσα από αυτή τη σκηνική πρόταση;
Μ. Φ.: Η ανάγκη των ηρώων για παράβαση, η πυριφλεγής τους επιθυμία να προκαλέσουν με τις θεωρίες και τα εγκλήματά τους τον Θεό, την τάξη των πραγμάτων και το κοινωνικό δίκαιο, καθώς και η επικίνδυνη ισορροπία τους ανάμεσα στην έπαρση και την συντριβή, συμπυκνώνουν ίσως τον στόχο της παρούσας σκηνικής σύνθεσης.
Cul. N.: Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τον δικό σας ρόλο στην παράσταση; Βρίσκετε κοινά σημεία και στοιχεία με την προσωπικότητα του ήρωά σας;
Μ. Φ.: Ο ήρωας που επιχειρώ να ενσαρκώσω είναι ο Ιβάν Καραμάζοφ. Άνθρωπος μορφωμένος, πνευματώδης, μηδενιστής και κυνικός, ευαγγελίζεται έναν κόσμο χωρίς θεούς, χωρίς περιορισμούς, έναν κόσμο απροσμέτρητης ελευθερίας, όπου όλα επιτρέπονται ,ακόμα και ο φόνος του ίδιου του πατέρα του. Όταν μαθαίνει τελικά ότι αυτός ο φόνος, που τόσες φορές ευχήθηκε, έγινε πράξη, ο Ιβάν καταρρέει ψυχικά βασανιζόμενος από την αμφιβολία του κατά πόσο ήταν ηθικά υπεύθυνος για το εν λόγω έγκλημα. Τα δίπολα πίστης και απιστίας, βεβαιότητας και ενοχής, είναι τα κοινά σημεία αναφοράς που με συνδέουν με αυτόν τον ήρωα.
Cul. N.: Συνεργάζεστε για πρώτη φορά με την Ομάδα Χρώμα και τον Κωνσταντίνο Χατζή· Τι ήταν αυτό που σας «κέντρισε» το ενδιαφέρον στην παρούσα δουλειά; Πως λειτούργησε η καλλιτεχνική σας «συνάντηση»;
Μ. Φ.: Ο Κωνσταντίνος παρά το νεαρό της ηλικίας του, μετράει ήδη αρκετές συνεργασίες με σπουδαίους καλλιτέχνες. Η ακατανίκητη περιέργειά μου να ανακαλύψω το σκηνικό σύμπαν του Ντοστογιέφσκι που επέμενε να μου συστήσει, καθώς και η πρόκληση της συνύπαρξης με έξοχους ηθοποιούς, στάθηκε ο μεγαλύτερος πόλος έλξης αυτής της συνεργασίας.
Cul. N.: Στη θεατρική σας διαδρομή μέχρι τώρα τί είναι αυτό που σας κάνει να συνεχίζετε; Με ποια κριτήρια επιλέγετε τον εκάστοτε ρόλο που θα ερμηνεύσετε;
Μ. Φ.: Το θέατρο είναι ίσως η πιο θνησιγενής τέχνη. Γεννιέται και πεθαίνει στον παρόντα χρόνο. Υπό αυτήν την έννοια, το να κάνει κανείς θέατρο είναι ένα κατόρθωμα. Μια πράξη σχεδόν ουτοπική. Η αναμέτρηση με αυτήν την ουτοπία είναι που κρατά ακόμα αμείωτο το ενδιαφέρον μου. Τα κριτήρια επιλογής ρόλου ή συνεργασίας παραμένουν για μένα η γενναιοδωρία, η εμπιστοσύνη και η αίσθηση του χιούμορ. Όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά, αλλά ιδανικά και τα τρία μαζί.
Cul. N.: Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του θεάτρου -ή τουλάχιστον του θεάτρου που σας αφορά- σήμερα, αλλά και η στάση των καλλιτεχνών απέναντι στα φλέγοντα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά ζητήματα που βιώνει η ελληνική κοινωνία, από τη στιγμή που είναι και οι ίδιοι μέρος της;
Μ. Φ.: Το να κάνει κανείς, εις πείσμα των καιρών, τη δουλειά του με ενθουσιασμό, είναι για μένα η πιο εύστοχη στάση απέναντι στη ζωή, τον κόσμο και τη θεατρική πράξη.
Cul. N.: Με την έναρξη της φετινής σαιζόν θα έχετε διπλή παρουσία στα θεατρικά δρώμενα και μάλιστα στον ίδιο χώρο, αφού πρόκειται να ενσαρκώσετε και δύο ρόλους στην παράσταση «Οικογένεια Τσέντσι». Μάλιστα, τον ρόλο του Κόμητα Τσέντσι είχε ερμηνεύσει ο ίδιος ο Αρτώ στο πρώτο ανέβασμα του έργου του «Οι Τσέντσι» . Ποιες είναι οι σκέψεις σας γι’ αυτή τη παράσταση;
Μ. Φ.: Είναι υπέροχη ευκαιρία να συμμετέχει κανείς παράλληλα σε δύο παραγωγές. Αφενός γιατί δοκιμάζει τις αντοχές, τα κουράγια και τη χαλαρότητα του, και αφετέρου γιατί γίνεται μάρτυρας μιας άτυπης, αόρατης, σχεδόν μεταφυσικής καλλιτεχνικής ανταλλαγής. Όσο διαφορετικές κι αν είναι οι δύο αυτές παραστάσεις, όσο εκ διαμέτρου αντίθετοι κι αν μοιάζουν οι ρόλοι μεταξύ τους, δεν παύουν να έχουν ένα κοινό παρονομαστή. Την κολοσσιαία αλλά αντιφατική ανθρώπινη φύση, γεγονός που τεκμηριώνεται περίτρανα και στον ειδεχθή οικογενειάρχη που υποδύομαι στην Οικογένεια Τσέντσι.
Cul. N.: Έχετε κάποια όνειρα –έστω ουτοπικά- και στόχους για το μέλλον;
Μ. Φ.: Όλοι μου οι στόχοι, είτε αφορούν το προσωπικό μου μέλλον, είτε το συλλογικό, σχετίζονται, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, με την αγάπη.
Cul. N.: Ας επιστρέψουμε στον Ντοστογιέφσκι, κλείνοντας. Για τον συγγραφέα δεν υπάρχει αναμάρτητος άνθρωπος, όλοι ανεξαιρέτως οι ήρωες του είναι μείγμα καλού και κακού, και η μεγαλύτερη δύναμη που κυβερνά την ανθρώπινη ύπαρξη είναι η ελευθερία. Ο ίδιος ισχυρίζεται πως, «Ο πόνος είναι η μοναδική αιτία για να αποκτήσει συνείδηση της ελευθερίας ο άνθρωπος». Τί σημαίνει για σας προσωπικά αυτή τη φράση; Πιστεύετε ότι σήμερα έχουμε πραγματικά συνείδηση της ελευθερίας μας;
Μ. Φ.: Ο άνθρωπος είναι ένα συνοθύλευμα αντιφάσεων και αυτό ο Ντοστογιέφσκι το καταδεικνύει εξαιρετικά. Στις σελίδες του ο πόνος και η ελευθερία βαδίζουν χέρι χέρι, συχνά μάλιστα στο χείλος του γκρεμού. Οι ήρωες του, συνειδητοποιούν την ελευθερία τους μετά από συμπίεση, απώλειες και περιορισμούς. Στη ζωή μας, όταν βρισκόμαστε σε συνθήκη πόνου, μάς είναι δύσκολο να φανταστούμε τους καρπούς του. Όταν είμαστε εγκλωβισμένοι στην καταιγίδα, σπάνια θυμόμαστε την λιακάδα. Κοντοστεκόμαστε αμήχανοι μπροστά στα εμπόδια της ζωής, αγνοώντας ότι συνήθως τα εμπόδια είναι αυτά που μας μεταμορφώνουν.
-Η παράσταση «Οι Μεγάλοι Αμαρτωλοί» θα παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης κάθε Δευτέρα και Τρίτη, από 19 Οκτωβρίου 2015. Περισσότερες πληροφορίες.
-Ο Μιλτιάδης Φιορέντζης πρωταγωνιστεί παράλληλα και στην «Οικογένεια Τσέντσι» που θα παρουσιάζεται στον ίδιο χώρο, από 17 Οκτωβρίου 2015. Περισσότερες πληροφορίες.