H ROMA Gallery παρουσιάζει τη δεύτερη ατομική του Μιχάλη Κατζουράκη στο χώρο της. Η έκθεση, με τίτλο «Windows 2000», περιλαμβάνει φωτεινά κουτιά και ψηφιακές εκτυπώσεις που εικονίζουν βιτρίνες καταστημάτων σε διαδικασία ανακαίνισης. Οι βιτρίνες, τις οποίες ο καλλιτέχνης φωτογράφισε στην Αθήνα την περίοδο 1998-2000, είναι περασμένες με υδρόχρωμα για να μην βλέπουν οι περαστικοί τις εργασίες που εκτελούνται στο εσωτερικό. Η βαμμένη επιφάνεια δεν είναι πλήρως καλυμμένη: φέρει σημάδια, σβησίματα, σταξίματα, χειρονομιακά ίχνη. Λόγω της αντανάκλασης του φωτός στο τζάμι, ο εσωτερικός χώρος και το αστικό τοπίο συγχωνεύονται. Σε ένα από τα φωτεινά κουτιά διακρίνεται αμυδρά ένας πυλώνας ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ σε άλλα φαίνονται ξεκάθαρα διάφορα χαρτόκουτα που βρίσκονται μέσα στη βιτρίνα.
Το βασικό γνώρισμα αυτών των έργων είναι η έντονη φασματικότητα, αλλά και μια αναπάντεχη ζωγραφικότητα. Πρόκειται για μια έτοιμη (readymade) ζωγραφική η οποία διαμορφώνεται εντελώς τυχαία και απρογραμμάτιστα – κι αυτό είναι που κινεί το ενδιαφέρον του καλλιτέχνη ώστε να την καταγράψει και να την οικειοποιηθεί. Στο δίπτυχο «Windows ΜΕΧΧ» ο Κατζουράκης αποτυπώνει την ίδια εικόνα σε διαφορετικές αποχρώσεις του μωβ. Τα δίδυμα «παράθυρα» καλύπτονται από κυματοειδείς φόρμες τόσο άψογα εκτελεσμένες που νομίζεις ότι έχουν βγει από το χέρι ενός έμπειρου αφαιρετικού ζωγράφου. Κι εδώ το φως, πιο διακριτικό σε σχέση με τα τρία μεγάλα φωτεινά κουτιά, ενισχύει τη ζωγραφική διάσταση της εικόνας ζωντανεύοντας τα χρώματα.
Από την άλλη, οι εκτυπώσεις σε φωτογραφικό χαρτί και σε kappa mount μπορεί να μην εκπέμπουν φως αλλά λειτουργούν σαν θαμποί καθρέφτες που αντικατοπτρίζουν και ταυτόχρονα αφομοιώνουν. Μπροστά σε αυτά τα παράξενα «παράθυρα» ο θεατής γίνεται μέρος της εικόνας που κοιτάζει. Τα «7 Windows», συνδυάζοντας καθετότητα και σειριακότητα, συγκροτούν μια αδιάσπαστη ενότητα. Είναι μεταιχμιακές εικόνες, γιατί κρύβουν έναν χώρο και την ίδια στιγμή φανερώνουν έναν άλλο. Εξίσου όμως μεταιχμιακή -στην καμπή του αιώνα- είναι και η αστική περιπλάνηση από την οποία πηγάζουν τα «Windows 2000». Η νέα έκθεση του Μιχάλη Κατζουράκη στη γκαλερί ROMA επιβεβαιώνει τη σημαντική θέση της φωτογραφίας στο ζωγραφικό έργο ενός πρωτεργάτη της μεταπολεμικής αφαιρετικής τέχνης.
Mιχάλης Kατζουράκης
Ο Μιχάλης Κατζουράκης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1933. Το 1938 η οικογένειά του εγκαθίσταται στην Αθήνα. Το 1951 τελειώνει το Κολλέγιο Αθηνών και φεύγει στο Παρίσι όπου σπουδάζει ζωγραφική με τον André Lhote και αφίσα και σχέδιο με τον Paul Colin. Επιστρέφει στην Αθήνα το 1955 και εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας Γραφικών Τεχνών. Την περίοδο 1960-1967 είναι Καλλιτεχνικός Σύμβουλος στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.). Από το 1962 και ως το 1974 διευθύνει μαζί με τον Φρέντυ Κάραμποτ το Διαφημιστικό Κέντρο Αθηνών Κ&Κ. Tο 1965 του απονέμεται ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος του Φοίνικος, για την ξεχωριστή συμβολή στο ελληνικό design και το 1968 γίνεται μέλος του AGI (Alliance Graphique Internationale). Για το έργο του στις γραφικές τέχνες έχει διακριθεί με επτά βραβεία Rizzoli για την καλύτερη ελληνική διαφήμιση, με τιμητική διάκριση από το Art Director’s Club της Νέας Υόρκης, με το 3ο βραβείο στην Μπιενάλε του Brno και με το πρώτο και δεύτερο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό τουριστικής αφίσας του Livorno. Το 1973 μαζί με τη σύζυγό του, Αγνή Κατζουράκη, που είναι επίσης γραφίστρια, ιδρύουν το γραφείο Α&Μ Κατζουράκης και εξειδικεύονται στη μελέτη και τον σχεδιασμό εσωτερικών χώρων. Το γραφιστικό έργο του παρουσιάστηκε το 2008-2009 στην έκθεση Διαδρομές Design Routes (Μουσείο Μπενάκη οδού Πειραιώς, Αθήνα και Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Πολιτιστικό Κέντρο Πατρών, 2008 / Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 2009).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Κατζουράκης παρουσιάζει ζωγραφικά έργα πρώτη φορά το 1955 στην γκαλερί Πέην και ακολούθως στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών το 1967. Το 1969 στο Ινστιτούτο Γκαίτε Αθηνών παρουσιάζει μινιμαλιστικά έργα δύο και τριών διαστάσεων. Μεταξύ 1970 και 1977 παρουσιάζει έργα από φύλλα πολυστερίνης κατασκευασμένα βιομηχανικά βάσει σχεδίων, που προορίζονται κυρίως να ενταχθούν σε συγκεκριμένους χώρους. Το 1976 συμμετέχει στην εικαστική ομάδα Διαδικασίες-Συστήματα. Από το 1977 έως σήμερα ο Κατζουράκης διερευνά τις πολλαπλές δυνατότητες των μεικτών υλικών σε έργα δύο και τριών διαστάσεων του περιβάλλοντος χώρου. Το 2001 στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το 2002 στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών παρουσίασε αναδρομική έκθεση με ζωγραφική, κατασκευές και γλυπτά των ετών 1965-2001. Έργα του υπάρχουν στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών, στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδας, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Ρέθυμνο, στην Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ στο Μέτσοβο, στο μουσείο Matisse στο Le Cateau Cambresis της Γαλλίας και σε ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Επιμέλεια: Χριστόφορος Μαρίνος
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Windows MEXX.1, 2000. Print on photographic paper, plexiglass, fluorescent lamps, dimmer, wooden frame. 140x56x5.5cm (λεπτομέρεια)