Ο Μιχάλης Σαράντης μίλησε στο CultureNow με αφορμή την παράσταση «Ιφιγένεια η εν Ταύροις». Πρόκειται για την πρώτη σκηνοθεσία του Γιώργου Νανούρη στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, με μια εξαιρετική ομάδα συντελεστών. Η τραγωδία του Ευριπίδη εξυμνεί το μεγαλείο της αδερφικής αγάπης, αφού η Ιφιγένεια (Λένα Παπαληγούρα) συναντά απρόσμενα τον χαμένο αδερφό της Ορέστη στα ξένα εδάφη της Ταυρίδας.
Ο Μιχάλης Σαράντης μας αναλύει τον ήρωα, που ενσαρκώνει, κοιτάζοντας την πορεία του Όρεστη στη μυθολογία και την αρχαία δραματουργία και κατανοεί, δίχως μεμψιμοιρία, πως «πρόκειται να ζήσει μια ζωή προδιαγεγραμμένη». Εν μέσω μιας περιόδου που κρατάμε αναγκαστικές αποστάσεις θα παρακολουθήσουμε μια αγκαλιά που δεν είχε γίνει ποτέ, μεταξύ του Ορέστη και του Πυλάδη, και η οποία θα δώσει μία σπίθα ανθρωπιάς στο ιστορικότερο θέατρο του κόσμου, στην Επίδαυρο. Με την ευχή από όλους μας: «να βγουμε από αυτό που ζούμε σε παγκόσμια κλίμακα όσο πιο αλώβητοι γίνεται.»
– Ιφιγένεια η εν Ταύροις είναι το έργο με το οποίο θα σας δούμε ως Ορέστη αυτό το καλοκαίρι στην Επίδαυρο. Πώς αντιλαμβάνεστε αυτόν τον περίπλοκο χαρακτήρα της ελληνικής μυθολογίας;
Εαν παρατηρήσουμε όλη την διαδρομή του Ήρωα μέσα στην μυθολογία αλλά και την αρχαία δραματουργία φυσικά, θα αντιληφθούμε εύκολα ότι μιλάμε για μια άλλου τύπου «Οδύσσεια».
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ένα πλάσμα όπου από πολύ μικρό φεύγει από την πατρίδα του για να σωθεί, εξόριστο χωρις πατέρα, με μάνα δολοφόνο, με μάνα με εραστή, με μάνα που τιμώρησε τον άντρα της για την θυσία της Ιφιγένειας καθώς και για την τρομερή του αλαζονεία.
Όλα αυτά τα αναφέρω εξ αρχής για να καταλάβουμε ότι ο Ορεστης πρόκειται να ζήσει μια ζωή προδιαγεγραμμένη. Λόγω των γεγονότων που έλαβαν χώρα πριν από αυτόν αλλά και φυσικά λόγω της διαρκούς παρακίνησης του από τους Θεούς για τις μετέπειτα πράξεις του.
Ο φόνος της μάνας έγινε σχεδόν με εντολή από τον Απόλλωνα.
Οι θεοί παρέα με τις Ερινύες κεντάνε συνεχώς τον Ορέστη, ο οποίος για να λυτρωθεί πηγαίνει πάνω κάτω την Ελλάδα από τον Άρειο Πάγο μέχρι το μαντείο των Δελφών.
Είναι το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα Ήρωα υποκινούμενου από τις αμαρτίες Άλλων και Θεϊκων χρησμών ταυτόχρονα.
Η προσωπική βούληση είναι σε απόλυτη σύγχυση. Η πράξη όμως δεν παύει να είναι δικη του… Το μαχαίρι το έμπηξε αυτός στη μάνα… Αυτό δεν αλλάζει.
– Πιστεύετε στη μοίρα; Μπορεί κανείς να αποδράσει από το παρελθόν που τον καταδιώκει;
Πιστεύω στον παρόντα χρόνο. Πιστεύω ότι το μέλλον μας είναι Τώρα. Δεν μπορώ να θέλω έναν κήπο να ανθίσει χωρίς να κάνω τίποτα. Πρέπει να μοχθησω για τον στόχο μου οποιος και αν είναι αυτός. Δεν μου αρέσουν οι άνθρωποι που είναι κάπου και βλέπω ότι έχουν το μυαλό τους στο πού θα πάνε μετά. Το παρελθόν είναι εκεί, πολλές φορές μας καταπίνει. Αλλά η άβυσσος είναι μπροστά, το τέλος θέλω δεν θέλω θα έρθει οπότε πρέπει να κάνω ό,τι μπορώ για να ζήσω κάθε μέρα που έχω. Πιστεύω στην μοίρα, πιστεύω ότι το παρελθόν μπορεί να είναι ασήκωτο αλλά πιστεύω και στον Άνθρωπο.
– Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το ωραιότερο σημείο του έργου και γιατί;
Αναμφισβήτητα η σκηνή του Ορεστη με τον Πυλάδη που αποχαιρετιούνται στρώνει δραματουργικά το χαλί για την διπλή αναγνώριση μεταξύ Ιφιγένειας και Ορέστη η οποία είναι και η κορύφωση του έργου. Η ένωση, η αγκαλιά που δεν είχε γίνει ποτε.
– Πώς νιώθετε που θα βρεθείτε στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, πρωταγωνιστώντας σε ένα τρόπον τινά επίκαιρο έργο, μετά από τους παρατεταμένους περιορισμούς της πανδημίας;
Η αγκαλιά που δεν είχε γίνει ποτε όπως αναφερω στην προηγούμενη ερώτηση παίρνει προφανώς άλλες διαστάσεις σε μια εποχή όπου η αγκαλιά δεν είναι δεδομένη! Όπως επίσης, και ο τρόπος που η Ιφιγενεια σκαρφίζεται για να γλυτώσουν από την Ταυριδα, παρουσιάζει τον Ορέστη και τον Πυλάδη ως μίασμα που δεν πρέπει να έρθει σε επαφή κανείς μαζί τους για να μην μολυνθεί!
Κι όμως το ζήσαμε και αυτό. Το τόσο μακρινό, το τόσο επιστημονικής φαντασίας σκηνικό. Είναι μεγάλη μου τιμή που επιστρέφουμε στα θέατρα κάνοντας πρεμιέρα στο ωραιότερο θέατρο του κόσμου. Ανυπομονώ με αγωνία και πολλή χαρά!
– Θεωρείτε πως θα καταφέρουμε να επιστρέψουμε στα θέατρα τον επόμενο χειμώνα; Έχετε αρχίσει καθόλου συζητήσεις για παραγωγές μετά το καλοκαίρι;
Προσπαθώ να ζω όπως προείπα το παρόν. Με αγχώνει τόσο πολύ το αύριο έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγματα. Θέλω να μετασχηματίζω το άγχος σε δημιουργία και καλοσύνη. Υπαρχουν θεατρικές εκκρεμότητες απο την προηγούμενη σεζόν που ελπιζω να πραγματοποιηθούν. Προέχει να βγουμε από αυτό που ζούμε σε παγκόσμια κλίμακα όσο πιο αλώβητοι γίνεται. Εύχομαι υγεια σε όλους.
Φωτογραφίες: Γ. Καπλανίδης | Artwork: Γκέλυ Καλαμπάκα
Διαβάστε επίσης:
Ιφιγένεια η εν Ταύροις, από τον Γιώργο Νανούρη στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου